انتشار کربن در سال ۲۰۲۵ به اوج خود رسید: آیا هنوز امیدی برای نجات زمین باقی است؟
بر اساس گزارش سالانه‌ی بودجه جهانی کربن، انتشار جهانی گازهای گلخانه‌ای ناشی از سوخت‌های فسیلی در سال ۲۰۲۵ با ۱٫۱ درصد افزایش، به رکورد تازه‌ی ۳۸٫۱ میلیارد تن می‌رسد. این حجم عظیم آلایندگی، معادل تردد ۹ میلیارد خودروی بنزینی در جاده‌ها برای یک سال کامل است و نشان می‌دهد با وجود تمام تلاش‌ها، عطش جهان برای مصرف هیدروکربن‌ها همچنان سیری‌ناپذیر است.
به‌گزارش نیوساینتیست، گزارش که تصویری نگران‌کننده از وضعیت اقلیمی سیاره ارائه می‌دهد، تأکید می‌کند با وجود رشد چشمگیر انرژی‌های تجدیدپذیر در سراسر جهان، این منابع پاک هنوز برای جبران افزایش تقاضای جهانی انرژی کافی نیستند. در نتیجه، مصرف زغال‌سنگ، نفت و گاز طبیعی در سال جاری نیز افزایش یافته و زمین را بیش‌از‌پیش به سمت بحران سوق داده است.
مصرف زغال‌سنگ، نفت و گاز طبیعی در سال جاری نیز افزایش یافته است
با‌این‌حال، در میان اخبار تاریک، کورسوی امیدی نیز دیده می‌شود. کورین لو کریر از دانشگاه ایست انگلیا و یکی از پژوهشگران گزارش، می‌گوید: «ما هنوز در وضعیتی نیستیم که انتشار گازهای گلخانه‌ای با سرعت لازم برای مقابله با تغییرات اقلیمی کاهش پیدا کند. اما در عین حال، روندهای مثبتی هم وجود دارد؛ از جمله اینکه رشد انتشار در چین و هند نسبت به گذشته آهسته‌تر شده است.»
اما نویسندگان گزارش هشدار می‌دهند که زمین از دوران پیشاصنعتی تاکنون ۱٫۳۶ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر شده است و با سطح کنونی انتشار، حفظ گرمایش زیر هدف ۱٫۵ درجه‌ای توافق پاریس عملاً غیرممکن به نظر می‌رسد.
عبور از این آستانه‌ی حیاتی، خطر پیامدهای فاجعه‌بار اقلیمی، از جمله رسیدن به نقاط برگشت‌ناپذیری مانند فروپاشی یخسارها را به‌شدت افزایش می‌دهد. ماه گذشته، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، اعلام کرد که عبور از این مرز اکنون «اجتناب‌ناپذیر» است و بشر باید برای به حداقل رساندن میزان آن، انتشار گازها را به‌شدت کاهش دهد.
در واقع، مجموع انتشار گازهای گلخانه‌ای در دهه‌ی جاری کندتر از دهه‌ی قبل افزایش یافته است. پیر فریدلینگشتاین از دانشگاه اکستر، یکی دیگر از نویسندگان گزارش، این موضوع را تأییدی بر بهبود نسبی اوضاع می‌داند و می‌گوید: «اگر نرخ رشد را نگاه کنید، اکنون بسیار پایین‌تر است.»
شاید مهم‌ترین خبر مثبت، وضعیت چین باشد که بزرگ‌ترین منتشرکننده‌ی گازهای گلخانه‌ای جهان است. تحلیل‌ها نشان می‌دهد انتشار این کشور در سال جاری میلادی تقریباً ثابت مانده است. رشد ۴۶ درصدی انرژی خورشیدی توانسته افزایش تقاضای برق را جبران کند و فروش بالای خودروهای برقی نیز به کاهش آلودگی در بخش حمل‌ونقل کمک کرده است.
اندیشکده امبر نیز در گزارشی جداگانه اعلام کرد که به لطف جهش انرژی‌های پاک، تولید برق با سوخت فسیلی در چین و هند به ترتیب ۱٫۱ و ۳٫۳ درصد کاهش داشته است. بر اساس تحلیل اندیشکده، برای نخستین‌بار از دوران دنیاگیری کووید ۱۹، تولید برق جهانی از سوخت‌های فسیلی در سال ۲۰۲۵ رشدی نخواهد داشت؛ تغییری ساختاری که می‌تواند سرآغاز یک دگرگونی بزرگ باشد.
گزارش در نشریه‌ی Earth System Science Data منتشر شده است.
