فواید خواب نیمروزی برای بزرگسالان
- نکات مهم:
- اهمیت خواب نیمروزی یا چرت زدن روزانه
- فواید مختلف خواب نیمروزی
- چه مدت خواب نیمروزی ایده‌آل است؟
- خواب نیمروزی در فرهنگ‌های مختلف
- آیا خواب نیمروزی برای همه مفید است؟
آیا خواب نیمروزی یا چرت زدن برای بزرگسالان مفید است؟
خواب همیشه یکی از پایه‌های اصلی سلامت جسم و روان بوده و هست. خیلی‌ها تصور می‌کنن که خواب نیمروزی مخصوص کودکان یا سالمندان است، اما تحقیقات علمی نشان داده که این نوع خواب حتی برای بزرگسالان هم کلی فایده داره. در این مقاله می‌خواهیم به صورت علمی و معتبر، مزایای خواب نیمروزی رو بررسی کنیم و ببینیم چرا بدن و مغز ما به این استراحت کوتاه نیاز دارن.
اهمیت خواب نیمروزی یا چرت زدن روزانه
به زبان ساده، خواب نیمروزی همان استراحت کوتاهی است که معمولاً بین ساعت ۱ تا ۴ بعدازظهر انجام می‌شه. این خواب معمولاً بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشه و باعث بازیابی انرژی می‌شه. اگر بیشتر از یک ساعت طول بکشه، وارد مرحله‌ی خواب عمیق می‌شیم که می‌تونه بعد از بیداری احساس کسالت ایجاد کنه.
طبق گزارش National Sleep Foundation، حدود ۳۴٪ از بزرگسالان در آمریکا حداقل یک بار در هفته چرت کوتاه می‌زنن. این آمار نشان می‌ده که نیاز به خواب نیمروزی فقط مختص گروه خاصی نیست و بخشی از سبک زندگی خیلی‌ها شده.
فواید خواب نیمروزی برای عملکرد مغز
یکی از مهم‌ترین فواید خواب نیمروزی برای بزرگسالان، بهبود عملکرد مغزی است. تحقیقات دانشگاه هاروارد نشان داده که افرادی که حدود ۲۰ دقیقه در روز خواب نیمروزی داشتن، در تست‌های حافظه کوتاه‌مدت ۲۵٪ عملکرد بهتری داشتن.
همچنین اسکن مغزی این افراد نشان داده که فعالیت هیپوکامپ (بخش مربوط به یادگیری و حافظه) بعد از چرت کوتاه افزایش پیدا کرده. این یعنی خواب نیمروزی مثل یک دکمه ریست برای مغزه که باعث می‌شه ذهن دوباره آماده پردازش اطلاعات بشه.
تاثیر خواب نیمروزی بر کاهش استرس و سلامت روان
استرس یکی از مشکلات رایج دنیای امروزه. جالبه بدانید که حتی یک خواب نیمروزی ۳۰ دقیقه‌ای می‌تونه سطح هورمون کورتیزول (هورمون استرس) رو پایین بیاره.
مطالعه‌ای در فرانسه نشان داد افرادی که خواب نیمروزی داشتن، در مقایسه با کسانی که فقط بیدار بودن، ۳۷٪ کمتر علائم استرس و اضطراب رو تجربه کردن. این یعنی خواب نیمروزی می‌تونه مثل یک ابزار طبیعی برای آرام‌سازی ذهن عمل کنه.
تاثیر چرت زدن بر انرژی و عملکرد روزانه
خیلی وقت‌ها بعد از ناهار حس خستگی و افت انرژی سراغمون میاد. این حالت بیشتر به خاطر تغییرات طبیعی ریتم شبانه‌روزی بدن رخ می‌ده. در چنین شرایطی، یک چرت کوتاه می‌تونه انرژی رو به ما برگرداند.
طبق پژوهش NASA روی خلبان‌ها و فضانوردان، خواب نیمروزی ۲۶ دقیقه‌ای باعث افزایش ۳۴٪ در عملکرد و ۵۴٪ در هوشیاری می‌شه. این داده‌ها نشان می‌ده که خواب نیمروزی نه‌تنها برای افراد عادی بلکه برای مشاغل حساس هم اهمیت بالایی داره.
فواید خواب نیمروزی برای سلامت قلب
شاید براتون جالب باشه بدانید که خواب نیمروزی حتی روی قلب هم تاثیر داره. مطالعه‌ای در European Society of Cardiology نشان داد بزرگسالانی که ۱ یا ۲ بار در هفته خواب نیمروزی داشتن، ۴۸٪ کمتر در معرض سکته قلبی یا نارسایی قلبی بودن.
این موضوع نشان می‌ده که خواب نیمروزی می‌تونه یک عادت ساده اما فوق‌العاده موثر برای سلامت قلبی-عروقی باشه.
نقش خواب نیمروزی در بهبود خلق‌وخو
یکی دیگر از مزایای خواب نیمروزی، تاثیر مثبتش روی خلق‌وخوی انسان است. تحقیقات نشان داده آدم‌هایی که به طور منظم خواب نیمروزی دارن، ۳۵٪ کمتر دچار بدخلقی یا تحریک‌پذیری می‌شن.
در واقع، خواب نیمروزی به مغز فرصت می‌ده تا تعادل شیمیایی خودش رو بازسازی کنه و همین موضوع باعث می‌شه احساس آرامش بیشتری داشته باشیم.
چه مدت خواب نیمروزی ایده‌آل است؟
برای اینکه از فواید خواب نیمروزی به بهترین شکل بهره ببریم، زمان چرت زدن خیلی اهمیت داره. ۱۰ تا ۲۰ دقیقه زمان مناسبی برای افزایش انرژی و تمرکز و ۳۰ دقیقه چرت زدن باعث کاهش استرس و بهبود خلق‌وخو می‌شه. بیش از ۶۰ دقیقه خواب نیمروزی ممکنه بعد از بیداری احساس گیجی یا کسالت ایجاد کنه.
به همین خاطر متخصصان پیشنهاد می‌کنن زمان خواب نیمروزی کوتاه و کنترل‌شده باشه.
خواب نیمروزی در فرهنگ های مختلف
جالبه بدانید که در خیلی از فرهنگ‌ها مثل اسپانیا، یونان و حتی بعضی از کشورهای آسیایی، چیزی به نام سیستا (Siesta) یا خواب بعدازظهر بخشی از زندگی روزمره است. تحقیقات نشان داده که مردمان این کشورها نرخ کمتری از بیماری‌های قلبی دارن. این موضوع نشان می‌ده که خواب نیمروزی ریشه فرهنگی هم داره.
آیا خواب نیمروزی برای همه مفید است؟
با وجود تمام فواید، خواب نیمروزی برای همه توصیه نمی‌شه. کسانی که از بی‌خوابی شبانه یا اختلالات خواب رنج می‌برن، ممکنه با خواب نیمروزی وضعیتشون بدتر بشه. همچنین افرادی که شغل‌هایی با ساعت خواب منظم دارن، بهتره قبل از تغییر عادت خواب با پزشک مشورت کنن.
حرف آخر
با توجه به تحقیقات علمی می‌شه نتیجه گرفت که خواب نیمروزی برای بزرگسالان یک عادت سالم و مفیده. از بهبود عملکرد مغزی و افزایش انرژی گرفته تا کاهش استرس، سلامت قلب و بهتر شدن خلق‌وخو، همه‌ی این‌ها نشان می‌ده که این خواب کوتاه ارزش زیادی داره.
بنابراین، اگر در طول روز احساس خستگی می‌کنید، به جای مصرف بیش از حد کافئین، امتحان کنید یک چرت کوتاه بزنید. شاید همین استراحت چند دقیقه‌ای کل کیفیت روزتون رو عوض کنه.
