بهترین فیلم ها با پایان شوکه کننده: پیچش هنرمندانه یا سرهم‌بندی ناشیانه؟

پایان شوکه کننده برای یک فیلم پر از ریسک است. اگر چرخش‌های ناگهانی داستان به درستی اجرا نشود باعث نارضایتی مخاطبان می‌شود. اما اگر این چرخش‌ها به‌جا و حرفه‌ای باشند قطعاً می‌تواند آن فیلم را به یک اثر ماندگار و شاخص تبدیل کند. در این مقاله قرار است که بهترین فیلم ها با پایان شوکه کننده را مرور کنیم. بعضی از این فیلم‌ها از بهترین فیلم های جهان هستند.

البته یادتان باشد که در معرفی تعدادی از این موارد به ناچار داستان فیلم لو رفته است. بنابراین اگر نگران اسپویل شدن هستید پیشنهاد ما این است که به خواندن یکی دو خط ابتدایی هر فیلم اکتفا کنید.

حس ششم (The Sixth Sense)

فیلم حس ششم یکی از مشهورترین و بهترین بهترین فیلم ها با پایان شوکه کننده است. داستان این فیلم و چرخش عجیب ماجرای آن باعث شهرت کارگردان آن یعنی ام. نایت. شیامالان شد. خوب است بدانید که فیلم با استقبال منتقدان و فروش بالا روبرو شده و در مدت زمان کوتاهی طرفداران زیادی پیدا کرد. بعد از گذشت چندین سال هنوز هم وقتی کسی می‌خواهد پایان یک فیلم را به شوخی لو بدهد، جمله‌ معروف «بروس ویلیس از اول مرده بود» را می‌گوید.

داستان درباره یک روان‌شناس کودک به نام دکتر کرو است که تلاش می‌کند به پسری به نام کول کمک کند. کول می‌گوید که ارواح مردگان را می‌بیند و از آن‌ها می‌ترسد. دکتر ابتدا فکر می‌کند که این اتفاق فقط یک توهم ذهنی است اما به‌تدریج متوجه می‌شود که واقعیت پیچیده‌تر از چیزی است که تصور می‌کرد.

مظنونین همیشگی (The Usual Suspects)

فیلم مظنونین همیشگی برخلاف انتظارات موفقیت‌های بسیاری کسب کرد. این اتفاق با کارگردان و بازیگرانی که آن زمان چندان شناخته‌شده نبودند رخ داد. با این حال اکنون فیلم مظنونین همیشگی با یک سری حواشی روبه‌روست چرا که اتهاماتی علیه کارگردان و یکی از بازیگران اصلی آن مطرح شده است. درون‌مایه فیلم حول شخصیتی مرموز به نام کایزر سوزه می‌چرخد. ساختار و روایت این فیلم از آن دسته داستان‌هایی است که بین حال و گذشته در رفت‌وآمد است.

جاده مالهالند (Mulholland Dr)

فیلم جاده مالهالند اثری پیچیده و خیال‌گونه از دیوید لینچ است که با ساختاری غیرخطی و سکانس‌هایی شبیه رویا روایت می‌شود. پایان این فیلم هرگز قطعی نشد و تفسیرهای مختلفی از آن شده است. دو خط اصلی داستان در این فیلم وجود دارد: اولین داستان، دنیای رویایی شخصیت بتی یا دایان است که در آن تلاش می‌کند بازیگر موفقی شود. دیگری واقعیت تلخ زندگی دایان به عنوان بازیگری شکست‌خورده و افسرده است. در نهایت مشخص می‌شود که بیشتر داستان در واقع رویای دایان بوده تا از احساس گناه و رنج گذشته فرار کند.

باشگاه مبارزه (Fight Club)

فیلم باشگاه مشت‌زنی داستانی پرفراز و نشیب دارد و بدون شک می‌توان آن را در لیست بهترین فیلم‌ها با پایان شوکه‌کننده قرار داد. یکی از ویژگی‌های اصلی باشگاه مبارزه پیچش داستانی بزرگی است که درک آن برای مخاطب ساده نخواهد بود. باشگاه مشت زنی از پر بیننده ترین فیلم های جهان در ژانر پایان شوکه کننده است.

در باشگاه مشت‌زنی راوی مردی تنها و بی‌خواب است که زندگی‌اش به یک چرخه بی‌هدف و تکراری تبدیل شده. شش ماه است که خواب ندارد. او به دکتر مراجعه می‌کند اما دکتر دارویی تجویز نمی‌کند و به او پیشنهاد می‌دهد برای درک رنج واقعی در جلسات حمایتی بیماران صعب‌العلاج شرکت کند. راوی به این جلسات می‌رود، با آدم‌هایی که درد واقعی دارند آشنا می‌شود. اما داستان به همینجا ختم نمی‌شود و ماجراهای عجیبی برای این مرد جوان رخ می‌دهد که بهتر است برای اطلاع از آن‌ها به تماشای فیلم بنشینید.

یادگاری (Memento)

کریستوفر نولان علاقه زیادی به بازی با زمان و به‌هم‌زدن حس ما از زمان و مکان دارد. این نوع بازی کردن‌ها از فیلم یادگاری به امضای او تبدیل شد. در این فیلم لئونارد حافظه کوتاه‌مدتش را از دست داده و نمی‌تواند چیز جدیدی به خاطر بسپارد. او با کمک عکس‌ها، یادداشت‌ها و خالکوبی‌ها در پی قاتل همسرش است.

اما در پایان می‌فهمیم ماجرا پیچیده‌تر است. کسی که کشته شده در واقع یک پلیس به نام تدی است. تدی سال‌ها از ضعف حافظه لئونارد سوءاستفاده کرده و با دادن اطلاعات ساختگی، او را وادار کرده تا خلافکارها را بکشد.

۱۲ میمون (12 Monkeys)

اول از همه باید از کریس مارکر کارگردان فیلم کوتاه لا ژته ساخته ۱۹۶۲ که الهام‌بخش ۱۲ میمون بود، یاد کنیم. او اولین کسی بود که ایده پیچش داستانی را مطرح کرد.

داستان ۱۲ میمون از این قرار است که در سال ۱۹۹۶ شرایط زندگی برای انسان‌ها بسیار دشوار شده. به این دلیل که یک ویروس کشنده جان بیش از پنج میلیارد نفر را گرفت و تنها یک درصد انسان‌ها زنده ماندند. این افراد مجبور شدند برای حفظ جان خود به زندگی زیرزمینی پناه ببرند تا از مرگ فرار کنند.

پرستیژ (The Prestige)

باز هم فیلمی از کریستوفر نولان قرار است در لیست بهترین فیلم ها با پایان شوکه کننده جای بگیرد. اما پیچش داستانی پرستیژ با آن‌چه در مومنتو دیده بودیم تفاوت زیادی دارد. همین موضوع باعث می‌شود جایگاه خاصی در میان فیلم‌های این‌چنینی داشته باشد. نکته جالب اینکه در پایان فیلم با دو پیچش رو‌به‌رو می‌شوید. یکی از آن‌ها قابل حدس است اما دیگری واقعاً غافلگیرکننده به نظر می‌رسد. در آغاز فیلم شخصیت کریستین بیل شاهد غرق شدن یک شعبده‌باز با بازی هیو جکمن در مخزن آب است و بعد به جرم قتل اعدام می‌شود. اما همین‌جا تازه شروع پیچش‌هایی است که درک آن در ابتدا کار ساده‌ای به نظر نمی‌رسد.

روانی (Psycho)

آلفرد هیچکاک در ساخت فیلم با جنبه‌های روان‌شناسی با جدیت تمام عمل کرد. فیلم‌های او تفاوت زیادی با آثار ترسناک معمول آن زمان ندارد. اما چیزی که آن را متمایز می‌کند کارگردانی استادانه هیچکاک است. او از تماشاگران می‌خواست که پایان فیلم را لو ندهند و حتی اجازه نمی‌داد کسی با تاخیر وارد سالن شود.

اما در مورد قصه این فیلم باید به اطلاع‌تان برسانیم داستان حول محور شخصیتی به نام مارین کرین است که برای حل کردن مشکلاتش پول کارفرمایش را می‌دزدد. در میانه داستان یعنی زمانی که شخصیت اصلی یعنی مارین کرین کشته می‌شود، بیننده غافلگیر می‌شود. اما پیچش اصلی در پایان رخ می‌دهد که بهتر است برای اطلاع از آن به تماشای همین فیلم بنشینید.

سیاره میمون‌ها (Planet of the Apes)

پیش از آن‌که فیلم حس ششم عنوان فیلم ها با پایان شوکه کنندهرا به خود اختصاص دهد، این جایگاه در اختیار سیاره میمون‌ها بود. در این فیلم چارلتون هستون نقش یک فضانورد را بازی می‌کند که فکر می‌کند به سیاره‌ای ناشناخته پا گذاشته. جایی که میمون‌های انسان‌نما به گونه‌ای پیشرفته تبدیل شده‌اند و انسان‌ها را به بردگی گرفته‌اند. اما در پایان واقعیت آشکار می‌شود. او در همان زمین خودمان بوده، فقط به آینده‌ای دور سفر کرده که در آن تمدن نابود شده است.

صحنه‌ای که این واقعیت را مشخص می‌کند زمانی است که تکه‌ای از مجسمه آزادی از شن‌ها بیرون زده. دیدن این تصویر برای تیلور شوکه‌کننده است. او متوجه می‌شود که انسان‌ها خودشان باعث نابودی زمین شده‌اند. این پایان ناگهانی مفهومی تلخ را در خود دارد: تمدن بشری در نهایت، خود را نابود می‌کند.

امپراتوری ضربه می‌زند (The Empire Strikes Back)

فیلم امپراتوری ضربه می‌زند در سال ۱۹۸۰ به کارگردانی اروین کرشنر ساخته و دومین فیلمی‌ست که در مجموعه جنگ ستارگان تولید شد. داستان این اثر ادامه فیلم نخست است و نبرد میان حکومت ظالمانه کهکشانی و گروهی از شورشیان به رهبری پرنسس لیا را نشان می‌دهد. در این قسمت لوک تلاش می‌کند خود را برای مقابله با دارث ویدر آماده کند. خوب است بدانید که فیلم‌نامه این اثر را لی براکت و لارنس کاسدان نوشتند و بازیگرانی مانند مارک همیل، هریسون فورد و کری فیشر در آن نقش‌آفرینی کرده‌اند.

با گذشت سال‌ها و ساخته‌شدن قسمت‌های پیش‌درآمد برای این فیلم دیگر کمتر کسی از پیوند خانوادگی دارث ویدر و لوک اسکای‌واکر شگفت‌زده می‌شود. این راز بزرگ حالا برای بیشتر مخاطبان روشن است. چیزی که این روزها بیشتر مورد بحث قرار می‌گیرد، نحوه بیان آن جمله معروف توسط ویدر است. با همه پیچیدگی داستان، حقیقت این است که دارث ویدر پدر لوک است، نه قاتل پدرش.

قوی سیاه (Black Swan)

دارن آرونوفسکی فیلم‌هایی می‌سازد که حال و هوایی رویایی و عجیب دارند و در این میان قوی سیاه از همه خاص‌تر است. خوب است بدانید که این فیلم جایزه اسکار را برای ناتالی پورتمن به ارمغان آورد. ناتالی پورتمن در این فیلم نقش نینا یک بالرین سخت‌کوش را بازی می‌کند که در تلاش برای رسیدن به نقش اصلی باله دریاچه قو، مرز میان خیال و واقعیت را گم می‌کند. نینا تصور می‌کند رقیبش لیلی را با تکه‌ای شیشه کشته اما پس از بازگشت به اتاق گریم متوجه می‌شود که در واقع خودش را زخمی کرده است.

نردبان یعقوب (Jacob’s Ladder)

ایده خواب بودن همه چیز در سریال‌های تلویزیونی زیاد دیده می‌شود. معمولاً نویسنده‌ها از این حربه برای ساخت یک قسمت متفاوت یا پر کردن خلاهای داستانی استفاده می‌کنند. اما در سینما پیاده‌سازی چنین رویکردی سخت‌تر و جسورانه‌تر است. فیلم نردبان یعقوب با شجاعت همین مسیر را انتخاب می‌کند. در پایان متوجه می‌شویم آنچه دیده‌ایم واقعیت نیست بلکه توهمات ذهنی مردی در حال مرگ است.

لازم به ذکر است که فیلم نردبان یعقوب محصول سال ۱۹۹۰ آمریکا در ژانر وحشت روان‌شناختی است. کارگردانی آن را آدریان لین بر عهده داشته و بازیگر اصلی‌اش تیم رابینز است. فیلمنامه‌نویسی و تهیه فیلم را بروس جوئل رابین انجام داده که البته نگارش این داستان را یک دهه پیش از ساخت آن آغاز کرده بود. این اثر پیش از تولید فیلم مشهور نابودگر ۲ توسط شرکت کارولکو ساخته شد. نردبان یعقوب توانست نظر مثبت بسیاری از منتقدان را جلب کند و امتیاز خوبی در سایت‌های معتبر دریافت نماید.

بازی (The Game)

دیوید فینچر که پیشتر فیلم فایت کلاب او را معرفی کرده‌ بودیم کارگردان فیلم پیچیده بازی هم هست. در این فیلم مایکل داگلاس نقش یک بانکدار ثروتمند و خودخواه را بازی می‌کند. او در روز تولدش از برادرش یک هدیه غیرعادی دریافت می‌کند. هدیه دعوت‌نامه‌ای برای شرکت در یک بازی مرموز و تعاملی است. خوب است بدانید که فیلم بازی محصول سال ۱۹۹۷ است و در دسته تریلر روان‌شناختی و ماجراجویانه قرار می‌گیرد.

نظر شما در مورد بهترین فیلم ها با پایان شوکه کننده چیست؟

فیلم‌هایی که پایان شوکه‌کننده دارند فقط غافلگیر‌کننده نیستند. این فیلم‌ها می‌توانند برداشت ما از فیلم را به طور کامل زیر و رو کنند. چنین آثاری باعث می‌شوند که مفاهیم تازه و جدیدی در ذهن‌مان ایجاد شوند، سوالات مختلفی طرح شوند یا اینکه مجبورمان کنند که دوباره به تماشای کل فیلم بنشینیم. فیلم‌سازهایی که جسارت ساخت چنین آثاری را دارند به خوبی می‌دانند که در حال انجام قمار بزرگی هستند چرا که در صورت عدم اجرای صحیح، تماشاگر حس می‌کند که کل زمان او برای تماشای فیلم به هدر رفته است.

ما در این مقاله سعی کردیم تا نگاهی به بهترین فیلم ها با پایان شوکه کننده داشته باشیم. فیلم‌هایی که چه خوب یا چه بد توانستند برای لحظاتی احساسات شوکه‌کننده را به مخاطب خود القا کنند. فیلم‌هایی که در این لیست به آن‌ها اشاره کردیم با یک پیچش هنرمندانه ذهن بیننده را به بازی گرفته‌اند. این فیلم‌ها به مخاطب نشان دادند که پایان صرفاً یک نقطه نیست بلکه فرصتی برای شروعی دوباره یا درک بهتر کل داستان است. اما آیا شما به فیلم‌هایی با پایان شوکه‌کننده برخورد داشته‌اید؟ اگر بله حتماً آن را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.