عجله اصولگرایان برای ورود به رقابتهای انتخاباتی؛ قالیباف از حالا کت و شلوارش را دوخته؟
رویداد۲۴| محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس و از چهرههای شاخص جبهه اصولگرا، به نظر میرسد در انتخابات پیشرو با اعتماد به نفس بالا، خود را در موقعیتی بیرقیب میبیند. نگاهی به سابقه انتخاباتی او، شکستهای گذشته و وضعیت سیاسی امروز ایران، تصویر روشنی از شانس و برنامههای قالیباف ارائه میدهد.
قالیباف سابقه طولانی در رقابتهای انتخاباتی دارد. او همیشه به عنوان یک اصولگرای نزدیک به میانهرو مطرح بوده، اما در بسیاری از رقابتها، به دلیل ملاحظات جبهه اصولگرایان، ناگزیر به کنار رفتن شده است. در انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۴۰۰، رقابت میان قالیباف و جلیلی به نقطه حساسی رسید؛ جایی که اختلاف میان آن دو بر سر کنارهگیری، باعث شد قالیباف در نهایت در رقابت باقی بماند و انتخابات به دور دوم کشیده شود. این تجربه نشان داد قالیباف توانایی مدیریت رقابتهای پیچیده و حفظ جایگاه سیاسی خود را دارد، حتی در شرایطی که جبهه اصولگرایان به او فشار میآورد.
شرایط امروز؛ خلأ رقیب
اکنون با توجه به وضعیت سیاسی کشور، قالیباف خود را در موقعیتی بیرقیب میبیند. اصلاحطلبان عملاً نامزدی مستقل ندارند و در سالهای اخیر بارها ناچار به حمایت از گزینههای غیراصلاحطلب شدهاند؛ گزینههایی که فاصله زیادی با آرایش سیاسی و اولویتهای اصلاحطلبان دارند و پس از روی کار آمدن، باعث دلخوری این جریان شدهاند. نمونه اخیر آن، اختلافات یکساله میان اصلاحطلبان و پزشکیان است که نشان میدهد حمایت اجباری از گزینهای غیراصلاحطلب، به اعتماد عمومی آسیب زده است.
از سوی دیگر، جریان اصولگرا نیز با خلأ نامزد برجسته مواجه است. جلیلی پس از شکستهای گذشته، امید چندانی برای رقابت ندارد و دیگر گزینههای اصولگرا نیز قدرت رقابت با قالیباف را ندارند. کاهش مداوم میزان مشارکت در انتخابات اخیر نیز شانس قالیباف را در قالب رقابت با گزینههای رادیکال یا کمشناخته، افزایش میدهد.
استراتژی قالیباف؛ بازی با میانهروها و تندروها
تحلیلگران معتقدند قالیباف با توجه به خلأ موجود، روی برد در رقابت میان خودش و گزینههای تندرو حساب کرده است. او از تجربه انتخابات گذشته آموخته که میتواند با مدیریت صحنه سیاسی، جبهه اصلاحطلب را در موضعی ضعفزا قرار دهد و همزمان از حمایت نسبی میانهروها بهره ببرد. این موقعیت، برای او فرصتی طلایی است تا بدون رقیب جدی در جناح خود و با حداقل چالش از جناح مقابل، مسیر ریاستجمهوری را طی کند.
پیام رسانهها؛ برداشتی انتخاباتی
محمد مهاجری در یادداشتی به حضور قالیباف در جلسه رسانهای ۹ آذر اشاره کرده و نوشته است: «برخی شرکتکنندگان کاملاً چنین استنباط کردهاند که سخنان شما انتخاباتی است و دارید برای ریاست دولت پانزدهم کت و شلوار میدوزید.» او با کنایهای تند نوشت: «ایام کاندیداتوری پرتکرار ریاستجمهوری مستدام!»
این اظهارنظر نشان میدهد حتی بدون اعلام رسمی، نگاه رسانهها و فعالان سیاسی، برداشت انتخاباتی از هر حرکت قالیباف را برجسته میکند و فضای ذهنی عمومی را برای حضور او در انتخابات آماده میسازد.
با توجه به سابقه انتخاباتی قالیباف، خلأ رقیب در هر دو جناح اصلی و کاهش مشارکت عمومی، او اکنون خود را در موقعیتی کمسابقه برای رقابت میبیند. این شرایط، امکان ورود مستقیم او به صحنه ریاستجمهوری را با اعتماد به نفس بالا فراهم کرده و ممکن است تعیینکننده آرایش سیاسی انتخابات آینده باشد.
اوضاع مملکت البته چنان پیچیده است که برای سخن گفتن و تحلیل انتخابات ریاست جمهوری آتی از حالا خیلی زود است، اما به نظر میرسد که قالیباف بر خلاف تحلیلگران امید بسیاری دارد و روی شرایط کنونی و ناکامیهای دولت پزشکیان نیز حساب کرده است.
