افشای اینترنت سفید؛ تبعیض دیجیتال میان مردم و حلقه‌های قدرت
رویداد۲۴| امتداد نوشت: پدیده «نمایش موقعیت جغرافیایی» در پلتفرم ایکس، همچون نشت ناگهانی نور در اتاقی تاریک، معماری نامرئی تبعیض دیجیتال در ایران را آشکار کرد. ابزاری که با نقاب شفافیت عرضه و خیلی زود بدل به آینه‌ای نامطمئن شد که لایه‌های پنهان شبکه‌ای از امتیازها، استثنا‌ها و خطوط ممنوعه را بازتاب می‌داد؛ گویی نقشه‌ای موازی از کشور وجود دارد که بر فراز اینترنت رسمی کشیده شده و تنها برای حلقه‌ای کوچک و گزینش‌شده روشن است. آنچه قرار بود یک قابلیت فنی باشد، به سندی علنی از شکاف عمیق میان «مردم عادی» و «دارندگان حق عبور» بدل شد.
افشاگری‌ها نشان داد که طیفی گسترده از صاحبان قدرت ـ از تصمیم‌سازان دولتی و مدیران رسانه‌ای گرفته تا چهره‌های امنیتی و ایدئولوژیک ـ در فضایی تنفس می‌کنند که برای اکثریت مطلق جامعه قفل است.
کاربران متوجه شدند که بعضی اکانت‌های فعال در ایکس، موقعیتشان «ایران» ثبت‌شده؛ درحالی‌که تمام کاربرانی که با فیلترشکن وارد می‌شدند، لوکیشن‌شان به‌طور طبیعی کشور دیگری نمایش داده می‌شد.
این شبکه امتیاز نه‌تنها شامل سیاستمداران یا فعالان رسانه‌ای نزدیک به هسته قدرت می‌شد، بلکه تا مداحان، چهره‌های تبلیغاتی، بازیگران وابسته و حتی اکانت‌های مبهم با هویت‌های نظامی و امنیتی امتداد داشت.
در لایه‌های عمیق‌تر این ساختار رانتی، تناقضی آشکارتر رخ نمود: برخی مهاجران افغان مقیم ایران نیز از همان «اینترنت سفید» استفاده می‌کردند، در حالی که میلیون‌ها ایرانی پشت دیوار فیلتر محبوس مانده بودند. حامیان پرصدای فیلترینگ، خود با دسترسی آزاد در شبکه‌های مسدودشده رفت‌وآمد می‌کردند؛ و نام‌هایی، چون هلدینگ‌های اقتصادی مرتبط با چهره‌های جنجالی نیز در لیست بهره‌برداران دیده می‌شد.
افشاگری‌ها نشان داد برخی از اکانت‌های سایبری که با هدف «جهاد تبیین» یا حتی «براندازی» فعالیت می‌کنند، از این امتیاز برخوردارند.
از صفحات پادشاهی‌خواه تا حساب‌های تجزیه‌طلب و اکانت‌هایی که مامور تخریب منتقدان بودند. از آنجایی که هیچ مسیر غیررسمی برای گرفتن چنین دسترسی‌ای وجود ندارد، شخص نمی‌تواند «اتفاقی» یا «خودجوش» به خط سفید برسد.
پس اگر اکانتی، هر نوع اکانتی: دولتی، جهادی، سایبری، اپوزیسیون‌نما، یا حتی برانداز، خط سفید داشته باشد، یعنی دسترسی مستقیماً از یک نهاد رسمی گرفته شده به بیا دیگر فرد معرفی شده، تأیید شده و در یک فهرست سفید قرار گرفته. این یعنی «شناخت هویتی» توسط نهاد!
در حالت دوم دسترسی از طریق یک قرارگاه، پیمانکار یا مرکز مشترک صادر شده یعنی شخص خط را مستقیماً نگرفته، بلکه از حساب‌هایی استفاده کرده که توسط نهاد بالادستی مدیریت یا توزیع شده‌اند. در حالت بعد، فرد در یک مجموعهٔ رسانه‌ای–امنیتی فعال بوده و خط برای همهٔ پرسنل آن مجموعه بسته شده است؛ و خطرناک‌ترین بُعد ماجرا همین است. چون اگر اکانت، هویت جعلی دارد، رفتاری براندازانه دارد، اما از خط سفید استفاده می‌کند یعنی خط از مسیر رسمی صادر شده، صادرکننده دربارهٔ «هویت واقعی» و «کارکرد واقعی» حساب آگاه بوده یا بی‌تفاوت بوده... یا حساب به‌طور غیرمستقیم از خطوط سازمانی استفاده می‌کند این دقیقاً همان بُعد امنیتی مهیب ماجراست.
منبع: امتداد
