سال فرهنگی ایران و ترکیه و تُرکسازی مفاخر ایرانی / اردوغان پس از نوروز این بار سراغ ابن سینا رفت!

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو، ایام نوروز بود که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در نشست خبری پس از نشست کابینه دولت در مجتمع بئش‌تپه آنکارا، تبریز را «جغرافیای معنوی» جهان ترک خواند.

اردوغان در این نشست به نبرد چاناک‌قالا نیز اشاره کرد و مدعی شد: «از سوریه تا غزه، از حلب تا تبریز، از موصل تا قدس شهدا از چهار گوشه جغرافیای معنوی‌مان در چاناک‌قالا در کنار هم آرمیده‌اند.»

از سوی دیگر، اردوغان، طی سخنرانی در مراسم بزرگداشت نوروز در استانبول اظهار داشت: روز ۲۱ مارس؛ نوروز، روز بزرگداشت و جشن مشترک جهان ترک خواهد بود و بدین ترتیب به اتحاد، با هم بودن و همبستگی ما کمک خواهد کرد.

اما حالا اردوغان باز هم در صحبت های خود در تاریخ ۲۶ نوامبر ۲۰۲۵ (۵ آذر ۱۴۰۴) طی سخنرانی در مراسم اعطای جوایز علمی "عزیز سانچار" ۲۰۲۵ و یازدهمین کنفرانس پزشکی جهانی ترکیه، به میراث علمی جهان اسلام اشاره کرد و ترکیه را وارث لقمان حکیم و ابن سینا (ابوعلی سینا) دانست. 

اینکه اردوغان در تلاش است تا این بار هم پا در کفش میراث فرهنگی ایران کند و بدون نام بردن از نام تأثیر تمدن ایرانی روی علوم و حکمت اسلامی به نوعی خود را میراث دار آن بداند می تواند حساسیت برانگیز باشد!

به خصوص که رسانه‌های ترکیه‌ای آن را بخشی از تأکید بر میراث اسلامی-آناتولیایی گزارش کرده‌اند. اردوغان بدون اشاره به خاستگاه ابن سینا گفته است: "ما، فراموش نکنید، وارثان لقمان حکیم هستیم. ما وارثان ابن سینا هستیم؛ کسی که پایه‌های علم پزشکی را در غرب بنا نهاد. ما وارثان بزرگانی هستیم که آناتولی را با شفاخانه‌ها آراسته‌اند."  

این اظهارات حتی اگر به نوعی تلاش اردوغان برای خوانش تُرکی از میراث اسلامی باشد ولی به این موضوع دامن می‌زند که «ابن سینا به عنوان هویت علمی تمدن ایرانی» را به چالش بکشد! و مسبوق به سابقه در مورد فارابی و مولانا که قبلا نیز مورد ادعای ترکیه قرار گرفته بود. 

حالا که در سال فرهنگی ایران و ترکیه هستیم و جشنواره جهانی فیلم فجر نیز با تمرکز روی این موضوع در حال برگزاری است، بهتر است که سعی کنیم به رقیب فرهنگی و تمدنی خود بفهمانیم با احترام به تاریخ فرهنگی و علمی کشور ایران از اظهار نظرهای حساسیت برانگیز دوری کنند و اگر روی بحث اسلامی بودن دو کشور قرار است تمرکز شود این مسئله با احترام به میراث فرهنگی و علمی دو کشور انجام شود. 

شائبه استحاله فرهنگی و به نام خود زدن میراث هویتی و علمی ایران بزرگ و دامن زدن به آن توسط بالاترین مقامات سیاسی ترکیه می‌تواند باعث سوتفاهم های زیاد و حتی شکرآب شدن روابط فرهنگی دو کشور شود که لازم است با تذکرات درسطوح دیپلماسی فرهنگی ملزم به رعایت احترام به میراث های فرهنگی مسلم ایارن و ترکیه شویم.