ادامه روند نزولی بورس تهران؛ شاخص کل برای سومین روز متوالی افت کرد
رویداد۲۴| بورس تهران این روز‌ها زیر سایه فشار فروش سهامداران خرد، کاهش ارزش معاملات و خروج پول حقیقی، در مسیر اصلاحی قرار دارد. شاخص کل پس از ثبت سقف تاریخی در ۱۲ آبان وارد فاز نزولی شده و کارشناسان احتمال افت آن تا محدوده ۳میلیون واحد را مطرح می‌کنند. به گفته تحلیلگران، در صورت حفظ این سطح حمایتی و فعال‌شدن محرک‌هایی، چون رشد نرخ ارز یا کاهش نرخ بهره بانکی، امکان بازگشت کوتاه‌مدت بازار به مسیر صعودی وجود دارد.
معاملات دیروز بورس تهران باز هم در فضایی متاثر از فشار فروش سهامداران خرد دنبال شد. شاخص کل که در آغاز دادوستدها تا سطح ۳میلیون و ۱۳۲ هزار واحدی پیشروی کرده بود، در ادامه تحت‌تاثیر افزایش عرضه‌ها مسیر نزولی در پیش گرفت و در نهایت با کاهش ۰.۲۶درصد در سطح ۳میلیون و ۱۰۶ هزار واحد برای سومین روز متوالی متوقف شد. به این ترتیب، شاخص اصلی بازار سهام که معاملات سه‌شنبه را ابتدا در محدوده مثبت آغاز کرده بود، در نیمه دوم دادوستدها با غلبه فروشندگان، وارد محدوده منفی تابلو شد و کار خود را در محدوده سرخ به پایان رساند.
شاخص اصلی بازار سهام پس از ثبت سقف جدید در ۱۲ آبان امسال وارد مسیر کاهشی شد. جدال بازیگران اصلی در محدوده سقف تاریخی، به پیروزی فروشنده‌ها منجر شد و شاخص بورس با افت قابل‌توجهی به کف ۳میلیون و ۱۰۰هزار واحد رسید. هرچند منفی‌های بازار، با استقبال خریدار‌ها روبه‌رو می‌شود، اما همچنان سایه فشار عرضه‌ها بر سر بازار سنگینی می‌کند. شاخص کل بر اساس سناریو‌های مختلف می‌تواند به حمایت‌های مختلف پناه ببرد. با توجه به آنکه انتظارات اهالی بازار سرمایه در خصوص متغیر‌های اقتصاد برآورده نشده و در خصوص برخی از این عوامل، ابهاماتی وجود دارد، بر اساس اظهارات تکنیکالیست‌ها، نماگر اصلی بورس می‌تواند تا محدوده ۳میلیون و ۱۰۰ هزار واحد نیز کاهش یابد.
کاهش میانگین ارزش معاملات در چند روز اخیر نیز نشانه‌هایی از اصلاح اندک را مخابره می‌کند. اما در صورت عدم پدیدارشدن محرک جدید، شاخص وارد اصلاح زمانی خواهد شد. کاهش بیشتر ارزش معاملات سبب خواهد شد تا نماگر اصلی تا ۲میلیون و ۸۵۰هزار واحد نیز کاهش یابد. فعال‌شدن هر یک از محرک‌های مورد انتظار بازار نظیر نرخ ارز، تغییر قیمت خوراک پتروشیمی‌ها، شفاف‌سازی در خصوص انتقال ارز فولادی‌ها و سایر صنایع به تالار دوم توافقی، شرایطی را پدیدار خواهد کرد که می‌توان به بازگشت بورس به مسیر سبز امیدوار ماند. شاخص کل در مرحله اول می‌تواند تا سقف قبلی افزایش یافته و پس از آن حتی تا محدوده ۳میلیون و ۶۰۰هزار واحد نیز افزایش یابد. به‌خصوص آنکه اثرات افزایش قیمت دلار در گزارش‌های فصلی پاییز و زمستان موجب تعدیل P/E انتظاری بازار خواهد شد. از این‌رو پول‌های جدیدی در راه بورس خواهند بود.
بیشتر بخوانید: بازگشت اعتماد به بازار سرمایه با روایت صیدی!
فراز و فرود معاملات سه‌شنبه بازار
بورس تهران در جریان معاملات دیروز، رفتاری متفاوت از روز‌های پیشین را به نمایش گذاشت، اما در نهایت همه شاخص‌های سهامی به روند نزولی خود ادامه دادند. شاخص هموزن نیز همسو با شاخص کل حرکت کرد و با افت ۰.۱۲ درصدی به سطح ۹۰۳هزار واحد عقب نشست؛ موضوعی که نشان می‌دهد فشار عرضه نه‌تنها در نماد‌های بزرگ، بلکه در سهام کوچک و متوسط بازار نیز محسوس بوده است. در فرابورس نیز شاخص کل با کاهش ۰.۲۳درصدی مواجه شد تا کلیت بازار سهام در مسیر اصلاحی باقی بماند. در جریان معاملات روز گذشته، خروج هزار و ۴۷میلیارد تومان پول حقیقی از بازار، بار دیگر بر غلبه فضای بی‌اعتمادی و احتیاط در میان سرمایه‌گذاران خرد تاکید کرد.
این در حالی است که ارزش معاملات خرد با ثبت رقم ۸ هزار و ۴۵۵میلیارد تومان، همچنان در سطحی پایین‌تر از میانگین ماه‌های اخیر قرار دارد؛ موضوعی که از کاهش تمایل فعالان بازار به خرید در شرایط فعلی حکایت دارد. در پایان دادوستدها، ۶۱ درصد از نماد‌ها در محدوده منفی تابلو و تنها ۳۹ درصد در محدوده مثبت قرار داشتند. این ترکیب آماری نشان می‌دهد که ضعف سمت تقاضا و چرخش نقدینگی به سمت صندوق‌های با درآمد ثابت، در حال حاضر مانع از بازگشت پایدار شاخص‌ها به مسیر صعودی شده است.
یکی از مولفه‌های اصلی پویایی بازار سهام، گردش مستمر مالکیت سهام میان بازیگران مختلف بازار است. زمانی که معاملات در وضعیت رکودی فرو می‌رود و بخش عمده‌ای از سهام در اختیار گروه محدودی باقی می‌ماند، عمق و نقدشوندگی بازار کاهش یافته و قیمت‌ها از ارزش‌های واقعی فاصله می‌گیرند. در مقابل، جابه‌جایی مداوم سهام بین سرمایه‌گذاران حقیقی کوتاه‌مدت و حقوقی‌های بلندمدت، به بازتعریف ارزش ذاتی شرکت‌ها و کشف قیمت منصفانه‌تر منجر می‌شود. کارشناسان معتقدند، اصلاح قیمت نیز در چنین فرآیندی نه‌تنها امری منفی نیست، بلکه بخشی ضروری از سازوکار سالم بازار به شمار می‌آید. این اصلاحات با تخلیه هیجانات، از شکل‌گیری حباب‌های قیمتی جلوگیری کرده و زمینه بازگشت تعادل، اعتماد و توزیع مجدد ریسک را فراهم می‌کنند.
در واقع، نوسانات مقطعی و جابه‌جایی سهام، نشانه‌ای از ضعف بازار نیست؛ بلکه بازتابی از سلامت، کارآیی و بلوغ تدریجی ساختار بورس در مسیر پایداری و تعادل بلندمدت است. در روز‌های اخیر، فشار عرضه در اغلب نماد‌ها محسوس بوده است. کارشناسان معتقدند با توجه به رشد نسبتا پرشتاب شاخص در دو ماه اخیر و رسیدن آن به محدوده روانی ۳میلیون و ۲۵۰ هزار واحد، بخشی از سرمایه‌گذاران اقدام به سیو سود کرده‌اند. با این حال، پس از اصلاح اخیر، شاخص کل به محدوده‌های حمایتی مهمی رسیده است. از منظر تکنیکال، محدوده سه‌میلیون واحد سطح حمایتی مهم برای شاخص محسوب می‌شود و در صورت شکست آن، سطح بعدی حوالی دو‌میلیون و ۹۵۰ هزار واحد قرار دارد.
آبان سخت بورس تهران
برخی از تحلیلگران معتقدند، بورس تهران تا پایان آبان‌ماه شاهد دوره‌ای از سکون و احتیاط خواهد بود. با توجه به اینکه زمان انتشار صورت‌های مالی شش‌ماهه حسابرسی‌شده و تلفیقی شرکت‌ها تا پایان آبان ادامه دارد و خبری از تحولات بودجه‌ای جدید نیز نیست، احتمالا بازار در دو هفته پیش‌رو در فاز اصلاح استراحت قرار خواهد داشت. به نظر می‌رسد در غیاب محرک‌های قوی و اخبار جدید، شاخص بورس در کوتاه‌مدت در محدوده‌های فعلی نوسان خواهد داشت. در این میان، سرمایه‌گذاران باید توجه بیشتری به گزارش‌های عملکرد ماهانه شرکت‌ها داشته باشند؛ این گزارش‌ها می‌توانند مسیر حرکت گروه‌ها و صنایع را در آذرماه مشخص کنند.
در چنین فضایی، کارشناسان توصیه می‌کنند بخشی از پرتفوی سرمایه‌گذاران در دارایی‌های کم‌ریسک‌تر مانند صندوق‌های درآمد ثابت یا ابزار‌های مبتنی بر طلا نگهداری شود تا ضمن حفظ نقدشوندگی، فرصت مناسب برای ورود مجدد به سهام بنیادی در سطوح جذاب فراهم شود. در همین رابطه هاتف شاملو، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» به وضعیت این‌روز‌های بورس تهران پرداخت. او می‌گوید که ممکن است اصلاح شاخص‌های سهامی در روز‌های آینده نیز ادامه یابد.
این کارشناس اظهار کرد: فشار فروش در نماد‌های بزرگ و شاخص‌ساز در روز‌های اخیر موجب شده معاملات بازار از میانه روز به بعد در محدوده منفی دنبال شود؛ موضوعی که حتی صندوق‌های اهرمی را نیز به محدوده فروش رسانده است. بر اساس تحلیل تکنیکال، شاخص کل بورس پس از رشد قابل‌توجه از محدوده ۲میلیون و ۴۰۰ هزار واحد تا سقف تاریخی خود، وارد فاز اصلاحی شده است. این اصلاح را می‌توان به عنوان موج نخست استراحت تلقی کرد که در صورت حفظ محدوده ۳میلیون و ۷۰ هزار واحد، احتمال بازگشت موقت بازار و شکل‌گیری موج «B» صعودی وجود دارد. در غیر این صورت، ادامه فشار عرضه می‌تواند شاخص را به سطوح پایین‌تری هدایت کند.
هاتف شاملو با بیان اینکه از روز چهارشنبه تغییرات جدیدی در کارمزد صندوق‌های اهرمی و سهامی اعمال می‌شود، گفت: موضوعی که از منظر روانی بر رفتار فعالان بازار تاثیر گذاشته است. افزایش کارمزد‌ها از ۰.۲ به ۰.۴ درصد هرچند تاثیر بنیادین بر بازدهی ندارد، اما به گفته فعالان، در کوتاه‌مدت موجب احتیاط بیشتر نوسان‌گیر‌ها و کاهش حجم معاملات شده است.
او در مورد وضعیت صنایع و معاملات درون‌گروهی نیز بیان کرد: در شرایط فعلی، نماد‌های کوچک‌تر و صنایع متوسط همچون سیمان، دارو و برخی تک‌سهم‌های زودتر اصلاح‌کرده، عملکردی بهتر نسبت به شاخص کل دارند. این موضوع بیانگر آن است که بخشی از نقدینگی در حال جابه‌جایی از سهام بزرگ به نماد‌های کوچک‌تر است؛ الگویی که معمولا در میانه فاز اصلاحی بازار مشاهده می‌شود.
به گفته این کارشناس، در صورتی که شاخص کل بتواند محدوده روانی ۳میلیون و ۷۰ هزار واحد را حفظ کند، می‌توان انتظار داشت که بازار وارد موج صعودی کوتاه‌مدتی شود. در این میان، چند عامل کلیدی می‌تواند در آینده روند بازار اثرگذار باشد: کاهش احتمالی نرخ بهره بانکی از سوی بانک مرکزی که می‌تواند جذابیت بازار سهام را افزایش دهد. افزایش نرخ تسعیر ارز شرکت‌ها در صورت تداوم رشد نرخ دلار توافقی تا محدوده ۹۵ تا ۱۰۰ هزار تومان و تحولات سیاست خارجی و کاهش تنش‌های بین‌المللی که می‌تواند انتظارات مثبت در میان فعالان بازار ایجاد کند.
هاتف شاملو در پایان اظهارات خود افزود: بازار سهام پس از رشد پرقدرت دو ماه اخیر اکنون در فاز اصلاح طبیعی قرار دارد. در این مقطع، حفظ محدوده حمایتی ۳میلیون و ۷۰ هزار واحد برای شاخص کل از اهمیت زیادی برخوردار است. در همین مسیر سرمایه‌گذاران با تنوع‌بخشی به سبد دارایی شامل صندوق‌های طلا، اهرمی و سهامی و پرهیز از تمرکز بر تک‌سهم‌ها، ریسک خود را مدیریت کنند. تجربه سال‌های گذشته نیز نشان می‌دهد که ماه‌های آبان و آذر معمولا کف‌های قیمتی بازار را شکل می‌دهند و می‌توانند مقدمه‌ای بر شروع یک روند صعودی در ماه‌های پایانی سال باشند.
