سکوت خطرناک بانک مرکزی در مورد آمار مسکن

رویداد۲۴| بانک مرکزی از مردادماه سال گذشته گزارش‌های تحولات بازار مسکن را منتشر نکرده و دلیل این وقفه طولانی‌مدت را تغییر سامانه ثبت معاملات و قطع دسترسی به داده‌های معاملاتی کشور اعلام کرده است.

حال آنکه هیچ نهاد، سامانه و متولی دیگری بار اعلام رسمی آمار بازار مسکن را بر دوش نگرفته و به این ترتیب یکی از ارزشمندترین بازار‌های کشور که بار تولید و اشتغال در رسته‌های مختلف را به دوش می‌کشد در سکوت و فقر گسترده اطلاعات دقیق، در دست دلالان رها شده است.

طی سال‌های گذشته گزارش‌های رسمی بازار مسکن از داده‌های سامانه املاک و مستغلات استخراج و قیمت مسکن هر ماه در قالب آمار رسمی منتشر می‌شد.

در ابتدا دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی مسئولیت انتشار داده‌های بازار مسکن را برعهده داشت؛ با این حال، از نیمه دوم دهه ۹۰ و با انتقال مدیریت سامانه املاک و مستغلات به وزارت راه و شهرسازی، دسترسی بانک مرکزی نیز به قرارداد‌های ثبت‌شده فراهم و انتشار گزارش‌های ماهانه مسکن بر دوش این نهاد گذاشته شد.

مرکز آمار ایران نیز مدتی به موازات منابع رسمی دولتی، وظیفه انتشار آمار دقیق از قیمت مسکن، اجاره و تعداد معاملات این بازار را با جزئیات قابل تحلیل بر عهده داشت. با این وجود، پس از تصویب و اجرای «قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول در سال گذشته»، سامانه املاک و مستغلات خاموش و سامانه‌های کاتب و خودنویس راه‌اندازی شدند. در این میان، انتشار گزارش‌های ماهانه تحولات بازار مسکن که تا مرداد پارسال بر عهده بانک مرکزی بود به ناگهان متوقف و فقر آماری تشدید شد.

تبعات منتشر نشدن آمار‌های مسکن برای بازار ملک

فقدان آمار‌های رسمی از معاملات و قیمت مسکن تبعات سنگینی به دنبال داشته است. در غیاب داده‌های رسمی و معتبر، برخی مشاوران املاک با سوءاستفاده از فضای موجود، قیمت‌سازی‌های کاذب می‌کنند. بسیاری از مالکان نیز بدون اطلاع از قیمت واقعی، ملک خود را بالاتر یا حتی پایین‌تر از ارزش واقعی به فروش می‌گذارند.

نهاد‌های مربوطه بدون توجه به وضعیت حاکم بر بازار مسکن، هیچ‌گونه اقدام موثری برای شفافیت‌بخشی و انجام نداده‌اند و هیچ برنامه یا راهکاری نیز برای خروج از این بحران ارائه نکردند. بی‌مسئولیتی و بی‌توجهی نهاد‌های ذی‌ربط سکوت آماری بی‌سابقه‌ای را در بازار مسکن حاکم کرده و وضعیت را آشفته‌تر از همیشه کرده است.

خبری از تعداد معاملات و قیمت مسکن در سطح پایتخت نیست و مرکز آمار نیز به اعلام تورم مسکن در شکل کلی آن و در قالب گزارش‌های تورم مصرف‌کننده بسنده کرده است.