به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، در جهانی که چالش‌های فراملی روزبه‌روز پیچیده‌تر می‌شوند، شهرها به ستون‌های اصلی نظم جهانی نو تبدیل شده‌اند. شهرها دیگر فقط واحدهای محلی برای مدیریت خدمات شهری نیستند، بلکه به بازیگرانی در عرصه روابط بین‌الملل تبدیل شده‌اند. این روند که به نام «دیپلماسی شهری» شناخته می‌شود، نشان می‌دهد که چالش‌های جهانی همچون مهاجرت، عدالت اجتماعی و تغییرات اقلیمی تنها با تصمیمات دولت‌های ملی حل نمی‌شوند و شهرها با جمعیت‌های متنوع و شبکه‌های جهانی خود، به صحنه‌ای برای سیاست بین‌المللی تبدیل شده‌اند.
امروز شهرداران شهرهای بزرگ نقشی فراتر از مدیریت خیابان‌ها و خدمات عمومی دارند. آن‌ها در نشست‌های بین‌المللی حاضر می‌شوند، با سازمان‌های جهانی همکاری می‌کنند و صدای شهروندان را به گوش رهبران جهان می‌رسانند. شبکه‌هایی همچون «شهرهای سی ۴۰» و «پارلمان جهانی شهرداران» بستری فراهم کرده‌اند تا شهرداران در موضوعاتی چون تغییرات اقلیمی، مهاجرت و عدالت اجتماعی به‌طور مستقیم وارد گفت‌وگوهای جهانی شوند.
پارلمان جهانی شهرداران سازمانی است که در سال ۲۰۱۶ در شهر لاهه هلند پایه‌گذاری شد و هدف آن ایجاد یک بدنه حکمرانی جهانی از شهرداران است. این پارلمان بر اساس اصل «از شهرداران، برای شهرداران» فعالیت می‌کند و اعضای آن شهرداران شهرهای مختلف از سراسر جهان هستند. پارلمان جهانی شهرداران هر سال نشست‌های جهانی برگزار می‌کند و عضویت در آن نیازمند تعهد به ارزش‌های مشترک و پرداخت حق عضویت متناسب با جمعیت و درآمد ملی شهر است. هدف اصلی پارلمان این است که شهرداران و شهرهایشان به‌عنوان شریک برابر در حکمرانی جهانی شناخته شوند و بتوانند در تصمیم‌گیری‌های بین‌المللی نقشی مستقیم داشته باشند. پارلمان تلاش می‌کند صدای شهروندان از طریق شهرداران به سطح جهانی منتقل شود و سیاست‌های بین‌المللی بیش از پیش با واقعیت‌های زندگی شهری هماهنگ شود. این حضور نشان می‌دهد که شهرداران به دیپلمات‌های غیررسمی جهان تبدیل شده‌اند.
مهاجرت؛ شهرها در خط مقدم پذیرش و ادغام
در موضوع مهاجرت، شهرها بیش از دولت‌های ملی با واقعیت‌های روزمره روبه‌رو هستند. مدیریت مهاجرت در سطح شهری به‌دلیل موضوعاتی همچون سکونت، اشتغال و برقراری ارتباط با جامعه، اهمیت ویژه‌ای دارد. نیویورک و بارسلونا نمونه‌های برجسته‌ای هستند که با تدوین سیاست‌های محلی برای پذیرش و ادغام مهاجران، نشان داده‌اند می‌توان از سطح شهر به الگویی جهانی برای مدیریت انسانی و اجتماعی مهاجرت دست پیدا کرد.
نیویورک به‌عنوان یکی از متنوع‌ترین شهرهای جهان، همواره مهاجرت را بخشی از هویت خود دانسته است. شهرداران این شهر با ایجاد دفاتر ویژه امور مهاجران، تلاش می‌کنند خدمات شهری از آموزش زبان گرفته تا مشاوره حقوقی و حمایت در یافتن شغل را برای تازه‌واردان قابل دسترس‌تر کنند. این سیاست‌ها به مهاجران کمک می‌کند تا سریع‌تر در جامعه ادغام شوند.
در حوزه آموزش، نیویورک برنامه‌های گسترده‌ای برای کودکان مهاجر دارد. مدارس دولتی موظف هستند خدمات آموزشی و زبانی ویژه ارائه دهند تا کودکان بتوانند بدون مانع زبانی در کلاس‌ها شرکت کنند، همچنین برنامه‌های فرهنگی در سطح محلات برگزار می‌شود تا خانواده‌های مهاجر احساس تعلق بیشتری به شهر پیدا کنند.
شهرداران نیویورک در مجامع بین‌المللی نیز فعالانه از حقوق مهاجران دفاع کرده‌اند. آن‌ها بارها تأکید کرده‌اند که مهاجرت نه تهدید، بلکه فرصتی برای غنی‌تر شدن فرهنگ و اقتصاد شهری است. برای مثال، در سال ۲۰۲۳ شهردار نیویورک سفری چهارروزه به مکزیک، اکوادور و کلمبیا داشت تا درباره بحران مهاجرت و پیامدهای آن گفت‌وگو کند. او در دیدار با وزیر خارجه اکوادور تأکید کرد که باید با رویکردی انسانی به مهاجرت نگاه کرد و یادآور شد که نیویورک شهری است که هویت جهانی‌اش بر پایه حضور مهاجران شکل گرفته است.
در جریان این سفر، شهردار با مقامات محلی و ملی کشورهای میزبان درباره چالش‌های مهاجران و نیاز به همکاری مشترک گفت‌وگو کرد. او بر این نکته تأکید داشت که مهاجرت یک واقعیت جهانی است و شهرهایی همچون نیویورک باید با کشورهای مبدأ و مسیر مهاجرت همکاری کنند تا شرایط انسانی‌تری برای مهاجران فراهم شود. این موضع‌گیری‌ها نیویورک را به الگویی جهانی در مدیریت انسانی مهاجرت تبدیل کرده است.
بارسلونا در سال‌های اخیر به یکی از پیشروترین شهرهای اروپا در زمینه پذیرش پناهندگان و مهاجران تبدیل شده است. شهرداری این شهر برنامه‌هایی برای اسکان اضطراری، خدمات بهداشتی رایگان و حمایت اجتماعی از تازه‌واردان تدوین کرده است که در بحران مهاجرت مدیترانه اهمیت زیادی پیدا کرده‌اند. شهرداران بارسلونا در تلاش هستند تا مهاجران را نه‌تنها به‌عنوان ساکنان جدید، بلکه به‌عنوان بخشی از هویت شهری معرفی کنند. جشنواره‌ها و برنامه‌های فرهنگی با مشارکت جوامع مهاجر برگزار می‌شوند تا همزیستی فرهنگی تقویت شود و مهاجران احساس کنند بخشی از زندگی اجتماعی شهر هستند.
یکی از نمونه‌های برجسته اقدامات شهرداری بارسلونا، جشنواره «کنش مهاجر» است که در سال‌های اخیر برگزار شده است و در آن هنرمندان، فعالان اجتماعی و جوامع مهاجر و اقلیت‌های نژادی شهر گرد هم می‌آیند. این جشنواره فرصتی فراهم می‌کند تا مهاجران بتوانند هنر، موسیقی و روایت‌های فرهنگی خود را به نمایش بگذارند و در گفت‌وگوهای عمومی درباره حقوق فرهنگی و اجتماعی مشارکت کنند.
افزون بر این، بارسلونا برنامه‌های آموزشی و اجتماعی متعددی برای مهاجران دارد. کلاس‌های زبان اسپانیایی و کاتالان، بازدیدهای فرهنگی از محله‌ها و بناهای تاریخی و کارگاه‌های اجتماعی برای معرفی آداب و رسوم محلی بخشی از این سیاست‌ها هستند. این اقدامات به مهاجران کمک می‌کند تا زبان و فرهنگ میزبان را بهتر بشناسند و همزمان فرهنگ خود را در فضای عمومی شهر معرفی کنند.
شهرداران بارسلونا در سطح بین‌المللی موضع‌گیری‌های صریحی درباره مهاجرت دارند. آن‌ها بارها از سیاست‌های سختگیرانه اتحادیه اروپا در قبال مهاجران انتقاد کرده و خواستار رویکردی انسانی‌تر شده‌اند. بارسلونا با این اقدامات در برابر سیاست‌های ملی و فراملی، صدای متفاوتی داشته و توانسته است الگوی عدالت اجتماعی در مدیریت مهاجرت باشد.
عدالت اجتماعی؛ شهرها به‌عنوان آزمایشگاه برابری
شهرها به‌دلیل تنوع جمعیتی، تراکم فرهنگی و حضور گروه‌های اجتماعی مختلف، به محیط‌هایی تبدیل شده‌اند که در آن‌ها می‌توان سیاست‌های عدالت اجتماعی را به‌طور مستقیم آزمود و اجرا کرد. برخلاف دولت‌های ملی که اغلب با فرایندهای پیچیده و طولانی تصمیم‌گیری روبه‌رو هستند، شهرداران می‌توانند سریع‌تر به نیازهای شهروندان پاسخ دهند و سیاست‌های نوآورانه‌ای در حوزه مسکن، آموزش، مبارزه با تبعیض و حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر به اجرا بگذارند.
این ویژگی شهرها را به «آزمایشگاه برابری» تبدیل کرده است که در آن‌ها راهکارهای تازه برای مقابله با نابرابری و تبعیض اجتماعی در عمل آزمایش می‌شوند و در صورت موفقیت، می‌توانند الهام‌بخش دولت‌های ملی و حتی سیاست‌های بین‌المللی باشند. شهرداران با حضور در شبکه‌های جهانی و نشست‌های بین‌المللی، تجربه‌های محلی خود را به اشتراک می‌گذارند و نشان می‌دهند که عدالت اجتماعی نه یک آرمان دور، بلکه واقعیتی قابل تحقق در سطح شهری است.
شهردار پاریس در سال‌های اخیر برنامه‌های گسترده‌ای برای مقابله با نابرابری اجتماعی اجرا کرده است. یکی از اقدامات مهم، توسعه مسکن اجتماعی در مناطق مختلف شهر است تا خانواده‌های کم‌درآمد بتوانند در محله‌های مرکزی زندگی کنند و از امکانات شهری بهره‌مند شوند. این سیاست به کاهش شکاف طبقاتی و جلوگیری از تمرکز فقر در حاشیه‌ها کمک کرده است.
در حوزه آموزش، شهرداری پاریس سرمایه‌گذاری ویژه‌ای برای مدارس محلی انجام داده است تا کودکان خانواده‌های مهاجر و کم‌درآمد فرصت‌های برابر آموزشی با سایر شهروندان داشته باشند. برنامه‌های تقویت زبان فرانسه برای دانش‌آموزان مهاجر و حمایت از خانواده‌ها در دسترسی به خدمات آموزشی، نمونه‌ای از این سیاست‌هاست که به ارتقای عدالت اجتماعی در شهر کمک کرده است.
شهرداران پاریس در سطح بین‌المللی به چهره‌هایی شناخته‌شده در مبارزه با تبعیض شهرت دارند. آن‌ها همواره در نشست‌های جهانی بر ضرورت عدالت اجتماعی در شهرها تأکید می‌کنند و پاریس را به الگویی از شهری معرفی کرده‌اند که توانسته است با کمک سیاست‌های محلی، نابرابری‌ها را کاهش دهد.
یکی از نمونه‌های برجسته، حضور شهردار در نشست جهانی زنان در سال ۲۰۲۳ بود که تأکید کرد شهرها باید نقش فعال‌تری در تحقق عدالت اجتماعی ایفا کنند. او در سخنرانی خود با اشاره به برنامه‌های شهرداری در زمینه برابری جنسیتی، حمایت از اقلیت‌ها و مقابله با تبعیض نژادی، توضیح داد که این اقدامات زندگی شهروندان پاریس را بهبود بخشیده است و می‌تواند الهام‌بخش دیگر شهرهای جهان باشد.
لندن با وجود جمعیت چندفرهنگی خود، یکی از مهم‌ترین صحنه‌های عدالت اجتماعی در اروپا است. شهرداری این شهر برنامه‌های گسترده‌ای برای مبارزه با تبعیض نژادی و حمایت از اقلیت‌ها اجرا کرده است. ایجاد سازمان‌های نظارتی برای مقابله با تبعیض در استخدام و خدمات عمومی، نمونه‌ای از این سیاست‌هاست که به تقویت برابری در زندگی روزمره شهروندان کمک کرده است.
لندن در حوزه مسکن، با چالش جدی قیمت‌های بالا روبه‌رو است. شهرداران این شهر در تلاش هستند تا با توسعه پروژه‌های مسکن اجتماعی و حمایت از خانواده‌های کم‌درآمد، دسترسی به مسکن را بهبود بخشند. این سیاست‌ها هرچند با موانع اقتصادی روبه‌رو بوده‌اند، اما نشان‌دهنده تلاش جدی برای کاهش شکاف اجتماعی در یکی از گران‌ترین شهرهای جهان هستند.
از اقدامات مهم شهرداران در سال‌های اخیر، توسعه پروژه‌های مسکن اجتماعی و مقرون‌به‌صرفه است. شهرداری لندن با همکاری دولت مرکزی و بخش خصوصی، زمین‌هایی را برای ساخت واحدهای جدید اختصاص داده و قوانینی وضع کرده است که شرکت‌های ساختمانی موظف باشند درصدی از پروژه‌های خود را به واحدهای ارزان‌تر اختصاص دهند.
افزون بر این، شهرداران لندن برنامه‌هایی برای کنترل اجاره‌بها و حمایت از مستأجران اجرا کرده‌اند. طرح‌هایی همچون «اجاره زندگی در لندن» به خانواده‌هایی که درآمد متوسط دارند اجازه می‌دهد با اجاره‌ای کمتر از نرخ بازار در خانه‌های جدید سکونت کنند. این سیاست به‌ویژه برای کسانی که توان خرید خانه ندارند، فرصتی فراهم کرده است تا در شهر باقی بمانند و از امکانات شهری بهره‌مند شوند.
از سوی دیگر، شهرداری لندن به مسئله بی‌خانمانی نیز توجه ویژه‌ای داشته است. برنامه‌هایی برای اسکان اضطراری افراد بی‌خانمان، ارائه خدمات حمایتی و تلاش برای بازگرداندن آنان به چرخه اجتماعی طراحی شده است. این اقدامات نشان می‌دهد که سیاست‌های مسکن در لندن تنها به ساخت خانه محدود نمی‌شوند، بلکه بخشی از یک رویکرد جامع برای کاهش نابرابری و حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر هستند.
شهرداران لندن در سطح جهانی نیز به چهره‌هایی شناخته‌شده در حوزه عدالت اجتماعی تبدیل شده‌اند. آن‌ها در نشست‌های بین‌المللی بر اهمیت تنوع فرهنگی و همزیستی اجتماعی تأکید دارند و لندن را به الگویی از شهری معرفی کرده‌اند که با وجود چالش‌های اقتصادی و اجتماعی، همچنان برابری و عدالت را به‌عنوان ارزش‌های بنیادین خود حفظ کرده است. شهرداران لندن بارها تأکید کرده‌اند که بحران مسکن یک موضوع جهانی است و شهرهای بزرگ باید تجربه‌های خود را به اشتراک بگذارند.
