جان استاین‌بک نویسنده‌ای شناخته‌شده در سراسر جهان و برنده‌ جایزه‌ی نوبل سال ۱۹۶۲ است. او صدای آمریکای طبقه‌ کارگر بود.

جان استاین‌بک

همشهری آنلاین: استاین‌بک درباره‌ افرادی می‌نویسد که ما با آن‌ها آشنا نیستیم، اما آن‌ها را برای عموم مخاطبان قابل درک می‌کند. با اینکه، او درباره‌ ولگردها، آواره‌ها، مهاجران اوکلاهما و افرادی مشابه می‌نویسد، موفق می‌شود وضعیت انسانیِ جهانی را که همه‌ ما در آن سهیم هستیم، برجسته کند.

جان ارنست استاین‌بک در ۲۷ فوریه‌ ۱۹۰۲ در سالیناسِ کالیفرنیا متولد شد؛ منطقه‌ای که بعدها به صحنه‌ بسیاری از آثار مشهور او تبدیل شد. استاین‌بک کالیفرنیا را از نگاه مردم، مناظر و تاریخش بازتاب داد. استاین‌بک در سال ۱۹۱۹ وارد دانشگاه استنفورد شد، اما ترک تحصیل کرد. او به نوشتن ادامه داد، هرچند به سختی روزگار می‌گذراند؛ تا اینکه در سال ۱۹۳۵ نخستین موفقیت جدی‌اش را به دست آورد. کتاب «تُرتیا فلت» به فروشی بزرگی تبدیل شدکه هیچ‌کس انتظارش را نداشت. این کتاب در نخستین سال انتشارش ۲۶ هزار نسخه فروخت که در میانه‌ دوران رکود اقتصادی رقم شگفت‌انگیزی بود.

در سال ۱۹۳۷، رمان کوتاه «موش‌ها و آدم‌ها» به سرعت به اثری پرفروش تبدیل شد و اقتباس نمایشی آن جایزه‌ انجمن منتقدان تئاتر نیویورک را برای او به ارمغان آورد. آنچه استاین‌بک می‌خواست انجام دهد، خلق چیزی بود که خودش آن را «رمان ـ نمایش» می‌نامید. او با یک فرم جدید نوشتاری بازی می‌کرد. می‌خواست داستان از کتاب بیرون آمده، روی صحنه اجرا شود. درواقع می‌خواست آن را بازی کنند و به اجرا درآورند. دلیل محبوبیت «موش‌ها و آدم‌ها» برای خوانندگان شاید این بود که با شرایط سخت دوران رکود اقتصادی و ناتوانی مردم برای یافتن شغل واقع‌گرایانه برخورد می‌کرد. اما از نظر احساسی هم تأثیرگذار بود.

استاین‌بک در سال ۱۹۳۹ برای روزنامه سان‌فرانسیسکو کرانیکل درباره‌ کارگران مهاجر گزارشی نوشت که همین پایه‌ کتاب «خوشه‌های خشم» شد؛ اثری که جایزه‌ پولیتزر را برای او به ارمغان آورد. «خوشه‌های خشم» بلافاصله پس از انتشار به کتابی پرفروش تبدیل شد و بیش از یک سال در فهرست پرفروش‌ها باقی ماند. این کتاب جریان‌ساز فقط داستان خانواده‌ جاد نبود؛ داستان خیلی‌های دیگر هم بود. این اثر چهره‌ای انسانی به واقعیت‌های تلخ آن دوران در آمریکا بخشید.

در سال ۱۹۴۰، نسخه‌ سینمایی «خوشه‌های خشم» به یکی از ۲۵ فیلم اولی تبدیل شد که کتابخانه‌ی کنگره برای نگهداری دائمی برگزید. این اتفاق نادری است که یک شاهکار ادبی به فیلمی درخشان نیز تبدیل شود. فیلم «خوشه‌های خشم» به کارگردانی جان فورد، یکی از شاهکارهای تاریخ سینماست. زمان‌بندی، فضا، نورپردازی و شخصیت‌ها همگی کامل‌اند.

استاین‌بک در ۲۰ دسامبر ۱۹۶۸ بر اثر حمله‌ قلبی درگذشت، اما میراثی از ۲۷ کتاب از خود به جا گذاشت. او در یک دوره‌ ده‌ساله، شش شاهکار بزرگ در ادبیات آمریکا خلق کرد.

پیشنهادی باخبر