به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، واژه توربین بادی بهطور معمول تصویری از سهپره بزرگ چرخان روی زمینهای کشاورزی یا دریاها را در ذهن زنده میکند، اما در سالهای اخیر طراحان و مهندسان با الهام از طبیعت، هنر و فناوری، طرحهایی نوآورانه و گاهی عجیب خلق کردهاند که نشان میدهد انرژی پاک میتواند فراتر از شکلهای معمول خود باشد و به اثری هنری و خلاقانه تبدیل شود.
یکی از این طرحها «درختان بادی» است که بهجای یک روتور بزرگ، با مجموعهای از میکروتوربینهایی شبیه برگ پوشیده شده است. هر یک از این مینیتوربینها با محور عمودی میتوانند انرژی بادهای ناهموار و کمسرعت شهری را از هر جهت بهآرامی جذب و به برق مستقیم تبدیل کنند. این طرح که البته عملکردی واقعی دارد، ترکیبی است از زیبایی مجسمهسازی و تولید انرژی کاربردی که میتوان آن را در محوطههای شهری، پشتبامها و فضاهای عمومی نصب کرد. قابلیت جذب باد ۳۶۰ درجه، صدای پایین و نگهداری آسان، مشخصههای برجسته این درختان بادی است.
دیوار بادی شناور یک شرکت نروژی نیز به جای یک روتور بزرگ، مجموعهای از توربینهای کوچک یک مگاواتی را در کنار هم روی یک چارچوب شناور دریایی قرار داده و سازهای شبیه به یک آسمانخراش بادی در دریا ایجاد کرده است. این فناوری با خوشهبندی توربینها تا ۲.۵ برابر بیشتر از توربینهای سهپره کلاسیک انرژی تولید میکند و تعمیر و نگهداری آن در شرایط سخت دریایی تسهیل میشود. این پروژه تحت حمایت دولتی قرار دارد و هدفش ارائه نمونه آزمایشی در آینده نزدیک است.
طرح ایکس-روتور نیز طراحی نوآورانهای دارد که محور اصلی آن عمودی و پرههای بالایی و پایینی آن به شکل حرف «X» است. در نوک هر پره، توربینهای کوچکی نصب شدهاند که ژنراتور را حمل میکنند. این طراحی با انتقال جرمی سنگین به نوک پرهها و توزیع متعادل بارها میتواند هزینه تولید انرژی را ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش دهد و مناسب تولید در مقیاس چند مگاوات است. ظاهر این توربین عجیب است، اما پشت طراحی آن، محاسبات مهندسی دقیق قرار دارد.
طرح ویندستاک یک مزرعه بادی متفاوت را با ۵۵ متر ساختارهای نیمانند کربنفایبری در بیابان مجاور شهر مصدر عربستان مجسم کرده است. این «نیها» به جای پرههای چرخان، از دیسکهای پیزوالکتریک برای تبدیل حرکت به برق استفاده میکنند و چراغهای الایدی تعبیهشده در آنها با حرکت باد روشن و خاموش میشوند. این ترکیب هنری و فناورانه، بینیاز از چرخدنده و پرههای چرخان است و اگرچه نمونهای مفهومی است، چشمانداز نوینی از مزرعه باد ارائه میکند.
کشتی هوایی آسیاب بادی از دیگر طرحهای عجیب محسوب میشود که توسط چین توسعه پیدا کرده است. این دستگاه یک کشتی هوایی هلیومی است که در ارتفاع حدود ۱۵۰۰ متری شناور میماند و از بادهای پایدار و سریع آن ارتفاع برای تولید انرژی بهره میبرد. سرعت باد در این ارتفاع حدود سه برابر سطح زمین است و این امر امکان تولید انرژی تا ۲۷ برابر بیشتر را فراهم میکند. این سامانه دارای ۱۲ ژنراتور کربنفایبری سبک وزن است و نمونههای قبلی آن پیشرفتهای چشمگیری در این حوزه داشتهاند.
طرح هرکولس ترکیبی از مهندسی پیشرفته و هنر است. این توربین عمودی با ۹ متر ارتفاع و پرههای پوشیدهشده از چوبهای ویژه، ظاهری منحصربهفرد دارد که نور را به زیبایی بازتاب میدهد. پشت این ظاهر هنری، ساختار قوی از فولاد ضد زنگ و ژنراتوری قدرتمند قرار دارد که حتی در برابر بادهای طوفانی قوی مقاوم است. این توربین بسیار کمصداست و سالانه حدود ۵۰۰۰ کیلووات ساعت انرژی تولید میکند.
توربینهای بدون پره از جذابترین نمونهها هستند که به جای چرخش پرهها، با نوسان یا لرزش در پاسخ به باد انرژی تولید میکنند. یک استارتاپ سوئدی توربینی به شکل استوانه به نام ورتکس تولید کرده که به آرامی در باد حرکت میکند و بدون سروصدا و کاهش خطر برای پرندگان، برق تولید میکند. این نوع طراحی برای محیطهای شهری متراکم که مسائل مربوط به آلودگی صوتی و حفظ جان حیاتوحش مهم است، مناسب بهنظر میرسد و فرم مینیمال و مدرن آن نشان میدهد که زیرساختهای انرژی بادی میتوانند بدون ایجاد هیچگونه مزاحمت به تولید برق پاک بپردازند.
مبتکران همچنین شکل سنتی پرهها را با استفاده از مواد رنگارنگ، الگوهای جذاب و مصالح شفاف بازآفرینی کردهاند تا توربینها به نمایشگرهای نورانی و پویا تبدیل شوند. برای مثال «توربین بادی هلیکس» با پرههای پیچشی که نور خورشید را بازتاب میدهند و سایههای هنری خلق میکنند، تصویری جذاب کنار تولید انرژی پاک ارائه میدهد. اینگونه طراحیها موجب میشود جوامع، زیرساختهای انرژی تجدیدپذیر را نمادی از نوآوری و امید و نه یک سازه ناخوشایند ببیند.
این نمونهها، تنها بخشی از تلاشهای خلاقانه در عرصه انرژی بادی هستند که نشان میدهند چگونه میتوان انرژی پاک را با زیبایی، نوآوری و کارآمدی همزمان پیش برد. از درختان بادی شهری گرفته تا کشتیهای هوایی شناور در آسمان، آینده انرژی بادی پر از طرحها و ایدههای تازه است که مرزهای معمول را جابهجا میکنند و نشان میدهند استفاده از نیروگاههای بادی میتواند الهامبخش و متنوع باشد.