به گزارش ایسنا، جنگ در اوکراین و خاورمیانه، مسیرهای ارسال نفت و ارتباط صادرکنندگان و خریداران را دچار تغییر و تحول کرد و جریان جهانی نفت را برای دومین سال متوالی کاهش داد. صادرات نفت خام خاورمیانه به اروپا، کاهش یافت و نفت بیشتری از ایالات متحده و آمریکای جنوبی به اروپا رفت. مقصد نفت روسیه که سابق بر این، به اروپا میرفت، به هند و چین تغییر یافت.
این تغییرات با تعطیلی پالایشگاههای نفت در اروپا در بحبوحه وقایع امنیتی دریای سرخ، عیان شده است. دادههای شرکت تحقیقاتی کپلر نشان داد صادرات نفت خام خاورمیانه به اروپا، ۲۲ درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش یافت.
آدی ایمسیروویچ، مشاور انرژی و معاملهگر نفتی سابق با اشاره به روابط میان روسیه و هند و چین و ایران که تجارت نفت را دچار تغییر و تحول کرد، گفت: این تغییرات در جریان تجارت نفت، فرصتهای اتحاد جدیدی را ایجاد کرده است.
آمریکا با تولید فزاینده نفت شیل، برنده تجارت جهانی نفت بوده است. این کشور چهار میلیون بشکه در روز نفت صادر میکند و سهمش از تجارت جهانی نفت را به ۹.۵ درصد افزایش داده و پس از عربستان سعودی و روسیه قرار گرفته است.
راه اندازی پالایشگاه نفت عظیم دانگوت در نیجریه و توسعه خط لوله «ترانس مونتین» کانادا به سواحل غرب این کشور، کاهش تولید نفت در مکزیک، توقف موقتی صادرات نفت لیبی و افزایش حجم صادرات گویان، همگی بر تغییرات جریان تجارت نفت تاثیر گذاشتند.
صادرکنندگان نفت در سال ۲۰۲۵، همچنان با کاهش تقاضا برای سوخت در قطبهای مصرفی بزرگ مانند چین، دست و پنجه میکنند. همچنین کشورهای بیشتری، کمتر از نفت و بیشتر از گاز استفاده میکنند و در عین حال، رشد انرژی تجدیدپذیر هم ادامه دارد.
اریک بروخویزن، مدیر مشاوره و تحقیقات دریایی در شرکت کارگزاری کشتی «پوتن اند پارتنرز» گفت: این نوع عدم قطعیت و نوسان، وضعیت عادی جدید است. تغییرات در پیش بینیهای تقاضای نفت، فرضیههای رشد بلندمدت بازار را بیاعتبار کرده است. در گذشته، میتوانستیم بگوییم که رشد تقاضا در بلندمدت، مطلوب خواهد بود و این، مشکلات بسیاری را به مرور زمان، حل میکند. اما دیگر چنین چیزی را نمیتوان یک امر بدیهی تصور کرد.
واردات نفت به چین در سال میلادی گذشته، با رشد استفاده از خودروهای برقی و دو گانه سوز و مصرف بیشتر گاز طبیعی مایع در کامیونهای سنگین، حدود سه درصد کاهش یافت. در اروپا، ظرفیت پالایش کمتر و الزامات دولت برای کاهش انتشار کربن، واردات نفت را به میزان حدود یک درصد کاهش داد.
صادرکنندگان جدید، مسیرهای جدید
پالایشگاههای اروپا پس از آغاز جنگ اوکراین، در ابتدا واردات از روسیه را کاهش داده و خرید نفت از آمریکا و خاورمیانه را افزایش دادند. اما حوادث امنیتی که پس از آغاز جنگ غزه، برای کشتیها در دریای سرخ پیش آمد، هزینه حمل از خاورمیانه را افزایش داد. پالایشگاهها واردات از آمریکا و گویان را به رکورد بالایی رساندند.
صادرات از عراق، ۸۲ هزار بشکه در روز و از امارات عربی متحده، ۳۵ هزار بشکه در روز در سال ۲۰۲۴ کاهش یافت. اروپا، واردات از گویان را حدود ۱۶۲ هزار بشکه در روز و واردات از آمریکا را ۶۰ هزار بشکه در روز افزایش داد.
پالایشگاه ها و خطوط لوله جدید
طبق آمار کپلر، مصرف نفت پالایشگاه دانگوت نیجریه، حدود ۱۳ درصد از صادرات این کشور را در سال ۲۰۲۴ در داخل نگه داشت که بالاتر از دو درصد در سال ۲۰۲۳ است. در نتیجه، صادرات نیجریه به اروپا کاهش یافت و نیجریه، ۴۷ هزار بشکه در روز نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا کرد که برای یک صادرکننده بزرگ نفت، غیرمعمول است.
ظرفیت پالایش جدید در بحرین، عمان و عراق و همچنین دوس بوکاس در مکزیک، احتمالا بخش زیادی از تولید نفت این کشورها را جذب میکند.
در کانادا، ظرفیت توسعه یافته خط لوله «ترانس مونتین»، اکنون میتواند ۵۹۰ هزار بشکه در روز به سواحل اقیانوس آرام نفت ارسال کند و صادرات نفت این کشور از مسیر دریا را به رکورد ۵۵۰ هزار بشکه در روز در سال ۲۰۲۴ رساند.
در نتیجه افزایش صادرات نفت کانادا به کرانه غربی آمریکا، پالایشگاههای این منطقه، نفت کمتری از عربستان سعودی و آمریکای جنوبی خریداری کردند و صادرات مستقیم نفت از کانادا به کشورهای آسیایی، صادرات مجدد نفت کانادا از منطقه «گلف کاست» آمریکا را کاهش داد.
به گفته تحلیلگران، در حالیکه چین، خریدار بزرگ نفت کاناداست، این نفت، واردکنندگانی در هند، ژاپن، کره جنوبی و برونئی هم داشته و اکثر پالایشگاههای آسیایی احتمالا این نفت را خریداری میکنند.
بر اساس گزارش رویترز، ترامپ، تعرفه ۲۵ درصدی برای واردات نفت کانادا و مکزیک پیشنهاد کرده است که ممکن است جریان تجارت نفت در سال ۲۰۲۵ را دستخوش تغییرات جدیدی کند.
انتهای پیام