نقشه 3 مرحلهای ترامپ پس از سقوط مادورو | اهداف روشن است، روش رسیدن مشخص نیست | ونزوئلا در آستانه انفجار
به گزارش اقتصادنیوز، از اوایل سال ۲۰۲۵ ، دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا عملیات نظامی گستردهای را در کارائیب برعلیه ونزوئلا آغاز کرده است. او هدف خود از اولین مراحل این برنامه را، از بین بردن قاچاقچیان مواد مخدر و تحت فشار قرار دادن مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا، برای ترک قدرت عنوان کرده است.
به گفته او، مرحله سوم و نهایی این اقدامات، دستیابی به منابع استراتژیک ونزوئلا، از جمله ذخایر نفت و معادن کمیاب این کشور است. همچنین همکاری با دولتی جایگزین که بتواند در مسیر اهداف اقتصادی و ژئوپلیتیکی آمریکا حرکت کند، در دستور کار قرار دارد.
مرحله دوم مهمترین و نامشخصترین است
ویوین سلامه و سارا فیتزپاتریک در آتلانتیک نوشتند: مرحله دوم برنامه ترامپ، یعنی آنچه که باید بین فشار مستقیم بر مادورو و ایجاد یک دولت جایگزین اتفاق بیفتد، همچنان مبهم است.
گزارشها نشان میدهند که مارکو روبیو، وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی دولت ترامپ، مسئولیت برنامهریزی برای احتمالات مختلف را برعهده دارد، اما اطلاع از این برنامهها محدود به گروهی بسیار کوچک از مقامات ارشد است و بسیاری از کارکنان دولت از جزئیات آن نیز بیخبرند. یکی از مقامات دولت به خبرنگاران گفته است که اگر واقعا برنامهای برای دوران پس از برکناری مادورو طراحی شده باشد، اطلاعات آن بسیار محدود و محرمانه خواهد ماند.
اقتصادنیوز: اگر شمار قابلتوجهی از نیروهایی که در عملیات دوم سپتامبر حضور داشتند در معرض پیگرد احتمالی قرار بگیرند، پیامدهای آن برای روحیه، آمادگی عملیاتی و انسجام داخلی کل ساختار بسیار سنگین خواهد بود
معامله در چه شرایطی پر سودتر است؟
ترامپ در این مدت صریحا تأکید کرده که دوران مادورو بهسر رسیده است، اما هنوز روشن نیست که برای آمریکا، معامله با مادوروی تحت فشار و گوشهگیر پرسودتر است، یا معامله با ونزوئلای پس از او که در خطر بیثباتی و آشوب قرار دارد. درواقع، حتی با فرض روی کار آمدن یک دولت طرفدار واشنگتن، کاراکاس احتمالا با دورانی پرآشوب و طولانی مواجه خواهد بود، شرایطی که معامله با آن را برای آمریکا سخت خواهد کرد.
این عدم شفافیت، مشکلات زیادی را برای تیم امنیت ملی ترامپ ایجاد کرده و باعث شده است تا بحثها درباره نحوه پیشبرد عملیات و اهداف دقیق بین مقامات ارشد دولت نیز ادامه داشته باشد.
نگرانیها شدت گرفته است
یکی از مقامات ارشد دولت نگرانی خود را اینگونه بیان میکند که هرگونه جنگ با ونزوئلا ممکن است منجر به ایجاد یک دولت شکستخورده در این کشور شود، وضعیتی که خود به حرکت موجی از مهاجران به سمت شمال، به ویژه به کشورهای همسایه و آمریکا، منجر خواهد شد. تحلیلها نشان میدهند که حتی در صورت کنارهگیری داوطلبانه مادورو از قدرت، وضعیت اقتصادی و اجتماعی ونزوئلا بدتر خواهد شد.
سخنگوی کاخ سفید، کارولین لیویت، به خبرنگاران گفته است که ترامپ علاقهای به جنگ طولانی و فرسایشی ندارد، اما هنوز روشن نیست که چه تدابیر مشخصی برای جلوگیری از چنین سناریویی اتخاذ شده است.
اهداف پشت پرده ترامپ از شکست مادورو چیست؟
بر اساس گزارشها، فشارهای ترامپ بر مادورو تنها به هدف برکناری او نیست؛ بلکه هدف اصلی دسترسی به منابع استراتژیک این کشور و همچنین مقابله با دولتی است که مراودات نزدیکی با کوبا و روسیه دارد.
ونزوئلا دارای حدود 17 درصد از ذخایر شناختهشده نفت جهان و منابع عظیم از مواد معدنی کمیاب است که برای اقتصاد جهانی و مقابله با سلطه چین در بازار مواد معدنی، اهمیت دارد. این منابع برای آمریکا بسیار جذاب هستند، چرا که هم نفت و هم مواد معدنی میتوانند به تأمین امنیت اقتصادی و رقابت جهانی کمک کنند.
تحرکات نظامی و اقدامات عملی
درحال حاضر، آمریکا نیروی نظامی عظیمی را در کارائیپ مستقر کرده است. ناوهای هواپیمابر و حدود ۱۵ هزار نیروی زمینی به نزدیکی مرزهای ونزوئلا اعزام شدهاند.
تا این لحظه، موشکها و هواپیماهای آمریکایی بیش از ۸۰ قاچاقچی مواد مخدر را در بیش از ۲۰ حمله هدف قرار دادهاند. ترامپ همچنین تأیید کرده که اقدامات مخفی سازمان سیا نیز در جریان است.
همزمان، آمریکا اقدام به تحریمهای جدید علیه نهادها و افراد مرتبط با مادورو کرده است. او به دنبال مصادره نفتکشهای توقیفشده ونزوئلا است تا بتواند منابع نفتی را برای استفاده داخلی به دست آورد. همچنین، تیم امنیت ملی گزینههای حمله زمینی و اهداف موشکی در داخل ونزوئلا، از جمله اهداف مرتبط با کارتلها و ارتش، را بررسی کرده است، اما اجرای آنها به دلیل تنشهای منطقهای فعلاً متوقف مانده است.
هدف برخی از مشاوران ترامپ این است که با کاهش منابع مالی مادورو و فشار بر شبکه اقتصادی و نظامی این کشور، موجب فروپاشی دولت او شوند تا جایگزینی جدید و مورد حمایت واشنگتن روی کار آید. با این حال، هنوز هیچ نشانهای از نارضایتی یا رویگردانی ارتش ونزوئلا مشاهده نشده است. مادورو اقدامات امنیتی لازم را انجام داده و به دنبال مقابله با فشارهای نظامی و اقتصادی آمریکا است.
سناریوهای ممکن پس از سقوط
اگر مادورو از قدرت کنار برود، این احتمال وجود دارد که ارتش این کشور وارد عمل شود و روند انتقال قدرت را مدیریت کند؛ همچنین ممکن است با سرکوب مخالفان، رهبران خود را منصوب کند. حتی اگر مخالفان مشروع ونزوئلا قدرت را به دست گیرند، وجود آمریکا و نیروهای ونزوئلایی برای حفظ نظم و امنیت کشور نیاز است.
ونزوئلا برخلاف عراق و لیبی، سابقه نهادهای دموکراتیک و تجربه مدیریت گذار را دارد و احتمالا از این منظر، آمادگی بیشتری برای انتقال قدرت دارد. با این حال، سوءمدیریت اقتصادی، فساد گسترده و تحریمهای طولانیمدت آمریکا در دو دهه گذشته، موجب سقوط اقتصاد ونزوئلا شده است. هرگونه تغییر رژیم در این کشور میتواند مشکلات اقتصادی و اجتماعی را تشدید کند.
واشنگتن از مخالفان حمایت میکند
مخالفان ونزوئلا، از جمله ادموندو گونزالس و ماریا کورینا ماچادو، به عنوان گزینههای مشروع و مورد حمایت آمریکا شناخته شدهاند. دولت ترامپ با برخی از جناحهای مخالف گفتگوهای غیررسمی داشته است تا زمینه حمایت از انتقال قدرت به یک دولت مورد قبول واشنگتن فراهم شود.
ترامپ و تیم امنیت ملی او تأکید دارند که تغییر حکومت در کاراکاس باید به گونهای باشد که نه تنها مادورو از قدرت کنار رود، بلکه جایگزین مشروعی نیز روی کار آید تا آمریکا بتواند در نقش حمایتی و نظارتی وارد عمل شود.
تجربه تاریخی عراق
ترامپ بارها از تجربه مداخلات آمریکا در عراق و دیگر کشورها یاد کرده است. در جریان مداخله آمریکا در عراق، اهداف استراتژیک نامشخص، و برنامهریزی برای دوران پس از جنگ ناقص بود. این جنگ نزدیک به دو دهه طول کشید و حدود ۲ تریلیون دلار برای آمریکا هزینه داشت. برخی مشاوران نگراناند که سناریوی عراق مجددا تکرار شود، یعنی پیشروی نظامی آمریکا در کشوری خارجی، اما بدون برنامهریزی دقیق و جمعآوری اطلاعات کامل، که میتواند به بحرانهای گسترده انسانی و اقتصادی منجر شود.
