«رخ مادر» و مادران شهیدی که دیگر پیر شده‌اند/ جوانی ماردان شهید در دوران انقلاب و جنگ تحمیلی سپری شده است

امیرحسین اکاتی تهیه‌کننده و کارگردان فصل سوم «رخ مادر» که این شب‌ها از شبکه یک سیما در حال پخش است، در گفتگو با میزان، درباره تفاوت این فصل نسبت به سری اول و دوم گفت: محور اول بحث محتوایی است که ما سعی کردیم زاویه دید عمیق‌تری نسبت به زندگی این مادران در این فصل داشته باشیم. در دو فصل گذشته ما بیشتر سراغ روایت زندگی روزمره مادران می‌رفتیم اما در این فصل سعی کردیم از دوران نوجوانی و جوانی تا امروز را روایت کنیم و صرفاً سراغ زندگی فردی و شخصی‌شان نرویم بلکه از زندگی اجتماعی‌شان نیز بگوییم. 

وی ادامه داد: به ویژه که بخش جدی از زندگی مادران در دوران جوانی‌شان مصادف بوده با روزهای انقلاب و هشت سال دفاع مقدس که این دو برهه عموماً فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی داشتند. ما سعی می‌کردیم این موارد را در این فصل پررنگ‌تر بپردازیم. محور بعدی که این فصل را با دو فصل گذشته متفاوت کرد، بحث بازسازی است. در مرحله‌ی پژوهش روایت‌های این مادران بررسی شد و در کنارش لوکیشن‌هایی هم که ظرفیت داشتند، قصه را آنجا فیلمبرداری کنیم چون از گذشته همانطور باقی مانده بود، تصمیم گرفتیم که برخی از این روایت‌ها را در همان لوکیشن‌ها بازسازی کنیم که خداراشکر این اتفاق افتاد. در کنار آن فضای کارت پستالی که سعی کرده بودیم در این دو فصل در فضای بصری‌مان حفظ کنیم در بازسازی هم به همان سمت و سو رفتیم. 

تهیه‌کننده «رخ مادر» با بیان اینکه این مجموعه مستند درس‌های بسیار زیادی برایش داشته است، عنوان کرد: من به این درک رسیدم که چگونه باید با این مادران ارتباط برقرار کرد تا به یک همراهی و صمیمیتی رسید و بتوان بهترین روایت از زندگی‌شان را داشت و آن‌ها هم احساس امنیت و آرامشی را در کنار تیم تولید و من تجربه کنند تا صمیمانه زندگی خود را تعریف کنند. 

اکاتی افزود: تیم تولید پس از ساخت دو فصل از «رخ مادر» به زبان مشترکی رسیده بود و بهتر می‌توانستیم در انتخاب موقعیت‌ها، سوژه‌ها، لوکیشن‌ها و حتی فضاهای بصری به یکدیگر همفکری دهیم. این شناخت موقعیت باعث می‌شد ثبت احساسات بهتری داشته باشیم و حتی انتخاب ریتم مناسب با توجه به هر سوژه برای روایت و اینکه سوژه‌ها را چگونه انتخاب کنیم. همه‌ی این تجربیات باعث شد که فصل سوم منسجم‌تر و حساب شده‌تر و کاملا حرفه‌ای‌تر جلو برویم. 

اکاتی درباره نحوه ارتباط با مادران شهدا برای گرفتن مصاحبه از آن‌ها گفت: تلاش کردم رابطه‌ای صمیمانه با مادران داشته باشم و صرفاً مستندساز و مصاحبه‌شونده نباشم. تمام تلاشم این بود که اعتمادی شکل بگیرد بین من و تمام این مادران که آن‌ها احساس امنیت و پذیرش نسبت به من داشته باشند و بتوانند بسیار راحت زندگی و زیستی را که پشت سر گذاشتند، روایت کنند. 

وی ادامه داد: قطعا لحظات احساسی و عاطفی در مستند برای همه سخت بود به ویژه برای خود سوژه به عنوان مادر شهید اما سعی می‌کردیم آن را هم در فضایی برگزار بکنم که مادر کمتر اذیت شود درباره‌ی موضوعات خانوادگی و سختی‌هایی که پس از شهادت و مسئولیت‌هایی که روی دوشش بوده است. تلاش می‌کردم فضایی راحت برایشان ایجاد کنم یعنی تا هرجایی که می‌خواستند، قصه را تعریف کنند و هرجا احساس می‌کردم که اذیت می‌شوند ضبط را متوقف می‌کردم. 

کارگردان فصل سوم «رخ مادر» با بیان اینکه این مجموعه مستند برای مخاطب عام ساخته می‌شود، مطرح کرد: «رخ مادر» کاملاً با استاندارد حرفه‌ای و هنری برای مخاطب امروز که در معرض انبوه محتواست، ساخته شده است. ما سعی کردیم در فصل سوم چند مولفه را به صورت جدی رعایت کنیم تا برای مخاطب جذاب‌تر باشد. اول کوتاه و دقیق‌تر شدن روایت‌ها و حذف حاشیه‌های غیرضروری بود یعنی ما سعی کردیم در قصه و روایت به اصل ماجرا بپردازیم و روایتی کاملاً داستان‌گونه داشته باشیم. موضوع بعدی این بود که سعی کردیم کیفیت بصری را افزایش دهیم تا مخاطب تجربه‌ی تماشای متفاوتی داشته باشد به لحاظ قاب‌ها و فضاها و موقعیت‌هایی که در فصل سوم «رخ مادر» وجود دارد. 

اکاتی افزود: نکته بعدی استفاده از موسیقی مینیمال، به شدت ساده و آرام و احساسی‌ست که مخاطب درگیر روند قصه و داستان شود. مولفه بعدی پرداختن به بخش‌های اجتماعی زندگی مادران است که مخاطب امروز هم با آن درگیر شود. مورد بعدی انتخاب سوژه‌ها و قصه‌های کمتر شنیده شده و بکر هستند که سعی کردیم قصه خوب بگوییم و فقط عاطفه و احساس مخاطب را درگیر نکنیم که صرفاً بیننده‌ی این اثر باشند. 

اکاتی با بیان اینکه مهمترین چالشی که در فصل سوم «رخ مادر» و همچنین فصل‌های قبلی هم داشتیم، سن مادران است، عنوان کرد: ما فصل اول این مجموعه مستند را سال ۱۴۰۰ - ۱۳۹۹ کار کردیم و الان سال ۱۴۰۴ هستیم. همین چند سال بسیاری از مادران که آن موقع سراغشان رفتیم از نظر جسمی و روحی بسیار توانمندتر بودند. همین مساله یکی از مهمترین چالش‌های ما در تولید است. به واسطه اینکه در فصل سوم، مادر در قصه درگیر بود و روایتگر اصلی قصه‌ها خود مادران بودند، ما برای همین باید یک مصاحبه‌ی مفصل با مادران می‌داشتیم. علاوه بر کارها و فعالیت‌هایی که در طی روز داشتند و این محدودیت روزهای ضبط همه و همه دست به دست هم می‌داد که کار را کمی سخت‌تر می‌کرد. 

وی در پایان خاطرنشان کرد: چالش بعدی هم دور بودن از پایتخت بود. تولید کار در شهرها و روستاها به دلیل کمبود امکانات کمی سخت‌تر است. در پایتخت سریع‌تر می‌توان به وسایل مورد نیاز رسید اما در روستا این اتفاق شکل نمی‌گیرد. شاید اینجا سوال پیش بیاید که وقتی ما یک پژوهش جدی داریم و با فیلنامه سر لوکیشن می‌رویم همه این تمهیدات باید از قبل پیش‌بینی شود اما در دنیای مستند قطعاً به این صورت نیست به واسطه محدودیت تعداد عوامل و مدیریت مالی، گروه‌های تولید کوچیکتر هستند. خداراشکر با همراهی و همدلی خانواده شهدا و فضای صمیمانه که در گروه تولید بود، توانستیم از پس همه این چالش‌ها برآییم. 

انتهای پیام/