تهران در آستانه فروپاشی شهری؛ ساخت‌وساز بی‌ضابطه زندگی را سخت کرده است

در سال‌های اخیر، چهره تهران دستخوش تغییراتی تلخ و نگران‌کننده شده است؛ تغییراتی که نه‌تنها چهره پایتخت را زشت و بی‌قواره ساخته، بلکه زندگی در آن را دشوار‌تر کرده و این شهر را از معیارهای یک کلان‌شهر استاندارد و پایتختی زیبا و الهام‌بخش دور کرده است.

به گزارش تجارت نیوز، افزایش ساخت‌وساز، تراکم‌فروشی و برج‌سازی‌های بی‌وقفه، تهران را به سمت نابودی حرکت داده است؛ زندگی روزمره بسیاری از مردم پایتخت حالا بیش از هر زمان دیگری تحت سیاست‌های غیرکارشناسی شهرداری تهران سخت و دشوار شده است.

براساس گزارش‌های مرکز آمار، در سال ۱۴۰۳، شهرداری تهران هفت هزار و ۴۵۷ پروانه احداث صادر کرده که نسبت به سال ۱۴۰۲، رشدی ۰.۶ درصدی را نشان می‌دهد. مجموع زیربنای پروانه‌ها نیز حدود ۱۰.۱ میلیون مترمربع برآورد شده که نسبت به سال قبل ۵.۹ درصد افزایش یافته است.‌

همچنین، ساخت ۵۷ هزار و ۲۳۱ واحد مسکونی در این پروانه‌ها پیش‌بینی شده که این رقم در مقایسه با سال ۱۴۰۲، رشد ۷.۱ درصدی داشته است. بنابراین، آمارها نشان می‌دهند که علاوه بر رشد پروانه‌های ساختمانی، تراکم‌سازی و بلند مرتبه‌سازی نیز افزایش داشته است.

سه برابر شدن صدور پروانه ساختمانی طی سه سال

همچنين، علیرضا زاکانی، شهردار تهران، در تاریخ ۹ خرداد ۱۴۰۳ در مراسمی که با عنوان «آغاز عملیات اجرایی ۲۰۰ هزار واحد مسکونی» برگزار شد، اعلام کرد که طی سه سال گذشته آمار صدور پروانه‌های ساختمانی در پایتخت سه برابر شده است.

این در حالی است که گفته می‌شود زمین کافی برای ساخت و ساز در تهران موجود نیست و این شهر دیگر ظرفیتی برای توسعه افقی ندارد. از همین رو بیشتر پروانه‌های ساختمانی برای توسعه عمودی شهر صادر می‌شوند.

وضعیت آب و هوا نیز جای تعریف ندارد؛ وضعیت هوای تهران به‌ویژه طی چهار سال گذشته به مراتب بدتر شده و تعداد روزهای پاک تهران در طول یک سال انگشت‌شمار شده است. براساس داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، پایتخت از ابتدای سال تاکنون تنها ۶ روز هوای پاک داشته است.

با این حال امروز دیگر تنها آلاینده‌ها نیستند که این شهر را غیرقابل سکونت کرده‌اند. تراکم‌سازی‌های فشرده، تغییر کاربری‌های متعدد، صدور پروانه‌ها و مجوزهای ساختِ بی‌ضابطه و حذف بخش قابل توجهی از فضای سبز شهری عواملی هستند که سیمای پایتخت را از آلوده کرده‌اند.

خشک کردن عمدی درختان تهران برای ساخت‌وساز بیشتر!

بررسی‌های میدانی در پایتخت و مرور خبرهای حوزه شهری نشان می‌دهد که بسیاری از باغات و فضاهای سبز شخصی یا عمومی تهران، به‌طور عمدی خشک و درختان آن قطع شده‌اند و جای خود را به برج‌های بلند داده‌اند. همچنین تعداد زیادی از درختان پایتخت نیز قربانی نمای این برج‌ها شده‌اند.

براساس آمارهای رسمی، میزان سرانه فضای سبز تهران در حال حاضر حدود ۱۵ متر برآورد می‌شود؛ در حالی که نسبت به استانداردهای جهانی که ۲۵ متر است، کاهش قابل توجهی دارد.

قطع عمدی 16 هزار درخت

علاوه بر این، آنطور که رسانه‌ها در اردیبهشت ماه سال گذشته گزارش داده بودند، حدود ۱۶ هزار درخت در پایتخت به‌طور عمدی قطع شده بود، خبری که نقی عزیزی، معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران نیز آن را تایید کرده بود.

با این حال، فعالان محیط زیست هشدار داده‌اند که قطع درختان، وضعیت اکوسیستم شهری را مختل کرده و آلودگی هوا را شدت بخشیده است. آن‌ها تاکید کرده‌اند که نابودی عمدی فضای سبز شهری در آینده پایتخت را به مکانی غیرقابل زیست تبدیل می‌کند.

نابودی گسترده فضای سبز، تنها باعث کاهش کیفیت هوای شهر نمی‌شود، بلکه فقدان درختان و باغ‌ها باعث افزایش دمای شهری، بالا رفتن میزان گرد و غبار و تشدید پدیده فرونشست شده است. همچنین، نبود پوشش گیاهی، کنترل سیلاب را دشوار کرده و باعث فرسایش خاک و تخریب زیرساخت‌ها شده است. روندی که نه تنها بهسازی واحدهای فرسوده مسکونی را مختل کرده، بلکه عملا بخش بزرگی از حوزه مسکونی تهران را در خطر نابودی قرار داده است.

انگشت اتهام نابودی پایتخت به سمت شهرداری تهران

با وجود آنکه نمی‌توان تمام تقصیرها را به شهرداری نسبت داد، اما تهران امروز نتیجه نیم‌قرن سیاست‌گذاری‌هایی است که به‌ جای توجه به استاندارهای زندگی، بر درآمدزایی از طریق ساخت‌وساز غیرمجاز و برج‌سازی تمرکز داشته‌اند و از تهران، شهری لبریز از ساختمان‌های متراکم و خیابان‌های شلوغ ساخته‌اند.

شهروندان امروز در پایتختی زندگی می‌کنند که سیمای طبیعی و فرهنگی آن در حال نابودی است؛‌ رشد بی‌رویه ساختمان‌های بلند و پروژه‌های عمرانی که اغلب غیرقانونی و بدون توجه به ظرفیت محیطی ساخته می‌شوند، وضعیت تهران را بیش از پیش آشفته کرده‌اند.