سهند۲۰۲۵ و ضرورت بومی‌سازی امنیت در شرق

سهند۲۰۲۵ و ضرورت بومی‌سازی امنیت در شرق

این روزها آذربایجان‌شرقی میزبان رزمایش ضدتروریسم سازمان همکاری شانگهای است؛ رزمایشی که فراتر از یک تمرین نظامی، حامل پیام‌های سیاسی و امنیتی مهمی برای منطقه و حتی فرامنطقه است. پرسش اصلی این است که چرا تروریسم در منظومه فکری شانگهای چنین جایگاه برجسته‌ای دارد و میزبانی ایران از این رزمایش چه معنا و پیام تازه‌ای را مخابره می‌کند؟
نویسنده حسن هانی زاده | تحلیلگر سیاسی
 
کشورهای عضو شانگهای به دلیل رویکردهای استقلال‌طلبانه و جایگاه برخی اعضا در تقابل با هژمونی غرب، اهمیت ویژه‌ای برای امنیت منطقه‌ای قائلند. تجارب سال‌های اخیر نشان داده امنیت شرق، در بسیاری مواقع با تحرکات، مداخلات و سیاست‌های بی‌ثبات‌کننده غرب گره خورده و همین واقعیت، شانگهای را به سمت تقویت همکاری‌های امنیتی و نظامی سوق داده است. رزمایش «سهند ۲۰۲۵» نیز می‌تواند آغازگر فصل تازه‌ای از این همکاری‌ها در مقابله با گروهک‌های تروریستی باشد. در سوی مقابل، غرب نشان داده در مسیر مقابله با رقبای ژئوپلیتیک خود، از هیچ ابزار و حد و مرزی عبور نمی‌کند و در موارد متعدد حتی به ایجاد و حمایت از گروه‌های تروریستی متوسل شده؛ گروه‌هایی که شاخص‌ترین آنها داعش بود. همین پیشینه، نگرانی کشورهای شرقی و عضو شانگهای را تشدید کرده است، زیرا بیم آن می‌رود که آمریکا و برخی بازیگران غربی در آینده نیز بخواهند از ابزار تروریسم برای ایجاد تزلزل در انسجام آسیایی بهره ببرند. 
امروز در شرق آسیا نیز نشانه‌هایی از احساس خطر نسبت به شکل‌گیری گروهک‌های جدید دیده می‌شود؛ مساله‌ای که بیش از پیش ضرورت ایجاد سازوکارهای مشترک در تبادل اطلاعات امنیتی و عملیات ضدتروریستی را برجسته کرده است. شانگهای با تکیه بر ظرفیت اعضا، به‌ویژه کشورهایی مانند ایران، می‌تواند در این بومی‌سازی امنیت نقش محوری ایفا کند.  ایران با تجربه میدانی گسترده در مقابله با تروریسم در سوریه و عراق، یکی از معدود کشورهایی است که توانسته شبکه‌های تروریستی را نه‌فقط مهار که در بسیاری موارد منهدم کند. همین تجربه عملی و چندلایه، ایران را به بازیگری تبدیل کرده که می‌تواند به شکل‌گیری یک شاکله امنیتی منسجم در شرق کمک کند؛ شاکله‌ای که هدف آن دور کردن تهدیدات تروریستی از جغرافیای شرقی و تقویت اقتدار امنیتی منطقه است. رزمایش جاری در آذربایجان‌شرقی، نمود عینی همین اراده جمعی است؛ اراده‌ای که می‌تواند آینده امنیت منطقه را دگرگون کند.

پیشنهادی باخبر