به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، جدیدترین خبرهای جهان را در این بسته خبری بخوانید.
تکنولوژیهای نوین مقابله با بحران کمآبی در شهرهای هوشمند
کمآبی یکی از چالشهای حیاتی در بسیاری از شهرهای جهان است که بهدلیل رشد سریع جمعیت، تغییرات اقلیمی و مصرف ناپایدار منابع آب، تشدید شده است. شهرهای هوشمند با استفاده از فناوریهای نوین، زیرساختهای پیشرفته و مشارکت فعال مردم، راهکارهای مؤثری برای مدیریت بهتر آب ارائه میدهند. این فناوریها با ترکیب هوشمندی، بهرهوری انرژی و مدیریت داده، ستون فقرات راهکارهای مقابله با کمآبی در شهرهای هوشمند را تشکیل میدهند و به شکل چشمگیری در حفظ و بهینهسازی منابع آب نقش دارند.
هوش مصنوعی و اینترنت اشیا
نصب سنسورهای هوشمند اینترنت اشیا در شبکههای توزیع آب، امکان پایش لحظهای پارامترهایی همچون فشار، دبی، کیفیت و سطح آب را فراهم میکند. این دادهها بهصورت پیوسته به مراکز کنترل ارسال میشوند تا نشتهای احتمالی، افت فشار یا آلودگیها بهسرعت شناسایی و مدیریت شوند.
سنسورهای سطح آب در مخازن، با اندازهگیری میزان ذخیره آب به مدیران شهری کمک میکنند تا برنامهریزی مناسبی برای مصرف و توزیع آب داشته باشند، همچنین این فناوری با اطلاعرسانی بهموقع به شهروندان و مسئولان، امکان مدیریت بهینه مصرف و جلوگیری از هدررفت آب را فراهم میکند.
شهر بارسلونا بهعنوان یکی از پیشگامان جهانی در مدیریت هوشمند آب، از سال ۲۰۱۱ با نصب هزاران سنسور اینترنت اشیا در شبکه توزیع آب خود توانسته است نشت آب را به میزان حدود ۸۰۰ هزار لیتر در روز کاهش دهد. این شبکه یکپارچه با لایههای مختلف نرمافزاری، دادهها را تحلیل میکند و اطلاعات لازم برای تصمیمگیری سریع و بهینه را به مدیران شهری ارائه میدهد.
این فناوری نهتنها موجب کاهش نشت آب شده، بلکه به بهبود مصرف، افزایش بهرهوری و صرفهجویی اقتصادی قابلتوجهی منجر شده است. این سیستم هوشمند در سال ۲۰۲۳ توسعه یافته و برای ۲۳ شورای شهر اطراف بارسلونا نیز پیادهسازی شده است تا تأثیرات مثبت اجتماعی و اقتصادی بیشتری ایجاد کند. علاوهبر این، بارسلونا با استفاده از این فناوریها توانسته فشار بر منابع آب زیرزمینی را کاهش دهد، از فرونشست زمین جلوگیری کند و کیفیت آب را بهبود ببخشد.
هوش مصنوعی با تحلیل دادههای جمعآوری شده از سنسورها، الگوهای مصرف و نشتهای احتمالی را پیشبینی میکند. این سیستمها میتوانند زمان دقیق خرابی یا نیاز به تعمیرات در شبکههای آبرسانی را تعیین و برنامهریزی نگهداری را بهینه کنند. این پیشبینیها موجب کاهش هدررفت آب، صرفهجویی در هزینههای تعمیرات اضطراری و افزایش عمر مفید زیرساختها میشود. هوش مصنوعی میتواند در بهینهسازی مصرف آب در بخشهای مختلف شهری و کشاورزی نقش مؤثری ایفا کند.
استفاده مجدد از آب
فناوریهای پیشرفته تصفیه آب، همچون اسمز معکوس و فیلتراسیون چندمرحلهای، امکان بازیافت فاضلاب شهری را به آب قابل استفاده مجدد فراهم میکنند. برنامه نیوواتر در سنگاپور نمونه برجستهای است که با استفاده از این فناوریها، آب بازیافتی را با کیفیت بسیار بالا تولید میکند و حدود ۴۰ درصد از نیاز آبی شهر را تأمین میکند. این روشها فشار بر منابع آب طبیعی را کاهش میدهند و به پایداری آب شهری کمک میکنند.
سیستمهای هوشمند جمعآوری آب باران نیز با نصب مخازن و تجهیزات پایش، آب باران را ذخیره و برای مصارف غیرشرب همچون آبیاری فضای سبز، شستوشو و مصارف صنعتی استفاده میکنند. این فناوری با کنترل خودکار و سنسورهای دقیق، مصرف آب را بهینه میکند و وابستگی به منابع آب شیرین را کاهش میدهد. این سیستمها به کاهش روانآبهای سطحی و جلوگیری از سیلابهای شهری نیز کمک میکنند.
فناوریهای نوین نمکزدایی
نمکزدایی آب دریا با فناوریهای جدید همچون غشاهای پیشرفته و روشهای کممصرف انرژی، امکان تأمین آب شیرین در مناطق کمآب را فراهم میکند. این فناوری بهویژه زمانی که با انرژیهای تجدیدپذیر همچون خورشیدی یا بادی ترکیب شود، میتواند بهصورت پایدار و با حداقل اثرات زیستمحیطی آب شیرین تولید کند.
تولید آب از هوا
فناوری تولید آب از هوا با استخراج رطوبت موجود در هوا و تبدیل آن به آب آشامیدنی، منبع جدید و مستقل از منابع زمینی آب فراهم میکند. دستگاههای تولید آب از هوا بهویژه در مناطق خشک و کمآب کاربرد دارند که منابع آب زیرزمینی یا سطحی محدود است. این سیستمها میتوانند با استفاده از انرژیهای پاک، بهصورت پایدار و بدون آلودگی محیطی، آب سالم تولید کنند.
فرایند اصلی تولید آب از هوا مبتنی بر تراکم سرمایشی است. در این روش، هوای گرم و مرطوب وارد کویلهای سردکننده میشود که با مایع خنککننده پر شدهاند؛ سپس با کاهش دمای هوا به زیر نقطه شبنم، بخار آب موجود در هوا متراکم میشود و بهصورت قطرات آب در میآید. این قطرات به مخازن مخصوص هدایت و پس از تصفیه و ضدعفونی به آب آشامیدنی تبدیل میشوند. هوای خنکشده دوباره به کمپرسور بازگردانده میشود تا این چرخه بهصورت پیوسته ادامه یابد.
فناوریهای نانو در تصفیه آب
استفاده از نانوفناوریها همچون نانولولههای کربنی غشاهای نانومتری، امکان حذف آلودگیهای میکروبی، شیمیایی و فلزات سنگین را با مصرف انرژی بسیار پایین فراهم میکند. فناوریهای نانو در واحدهای تصفیه کوچک، قابل حمل و حتی خانگی قابل استفاده هستند و کیفیت آب را به سطح آب آشامیدنی ارتقا میدهند.این روشها به دلیل دقت بالا و مصرف کم انرژی، برای شهرهای هوشمند بسیار مناسب هستند.
زیرساختها و مدیریت منابع
زیرساختهای مدرن و مدیریت هوشمند منابع آب از ارکان اصلی مقابله با بحران کمآبی در شهرهای هوشمند هستند. استفاده از سیستمهای پیشرفته مدیریت داده و تحلیلهای دقیق، امکان برنامهریزی بهینه برای مصرف و توزیع آب را فراهم میکند. این سیستمها با جمعآوری و پردازش دادههای لحظهای از شبکههای آب، به مدیران شهری کمک میکنند تا منابع را بهصورت هدفمند و کارآمد تخصیص دهند و از هدررفت آب جلوگیری کنند.
پربازدیدترین وبسایتهای جهان + اینفوگرافی
امروزه، شرکتهای بزرگ فناوری همچنان بر ترافیک وب تسلط دارند و گوگل بهتنهایی ۹۰ درصد از جستوجوهای ایالات متحده آمریکا را در اختیار دارد. بهطور خاص، آلفابت و متا چهار از ۱۰ وبسایت برتر جهان از نظر ترافیک ماهانه را در اختیار دارند و با توجه به سهم بازار خود، میلیاردها دلار درآمد تبلیغاتی ایجاد میکنند، با این حال سایتهای جدیدی همچون چتجیپیتی بهسرعت در حال افزایش رتبه هستند.
پربازدیدترین وبسایتهای جهان بر اساس دادههای سمراش (SEMRush) از طریق دیتاریپورتال (Datareportal) از نوامبر ۲۰۲۴ بر اساس بازدیدهای ماهانه و بازدیدکنندگان منحصربهفرد ماهانه، عبارتند از:
گوگل: ۱۳۶ میلیارد / ۶.۳ میلیارد
یوتیوب: ۷۲.۸ میلیارد / ۳.۶ میلیارد
فیسبوک: ۱۲.۷ میلیارد /۲ میلیارد
ویکیپدیا: ۶.۹ میلیارد / ۱.۵ میلیارد
اینستاگرام: ۶.۸ میلیارد / ۱.۵ میلیارد
ردیت: ۶ میلیارد / ۱ میلیارد
بینگ: ۵.۲ میلیارد/۶۷۹ میلیون
چت جیپیتی: ۴.۸ میلیارد /۵۶۶ میلیون
ایکس: ۴.۳ میلیارد / ۸۴۲ میلیون
یاندکس: ۴ میلیارد / ۳۷۶ میلیون
واتساپ: ۴ میلیارد / ۵۸۵ میلیون
آمازون: ۳.۶ میلیارد / ۷۹۵ میلیون
یاهو: ۳.۵ میلیارد / ۴۳۷ میلیون
ایکسویدز: ۳.۵ میلیارد / ۶۱۳ میلیون
داکداکگو: ۳.۱ میلیارد / ۱۷۲ میلیون
توئیتر: ۲.۷ میلیارد / ۸۱۷ میلیون
اماسان: ۲.۶ میلیارد / ۲۲۶ میلیون
نتفلیکس: ۲.۵ میلیارد / ۴۱۸ میلیون
تیکتاک: ۲.۵ میلیارد / ۹۲۷ میلیون
بازدیدکنندگان منحصربهفرد، تعداد افراد متمایزی را نشان میدهد که از یک سایت بازدید میکنند و هر بازدیدکننده را صرفنظر از تعداد بازدیدها در طول دوره زمانی، یکبار شمارش میکند. همانطور که دادهها نشان میدهد، بازدیدهای ماهانه گوگل از مجموع ۱۰ وبسایت برتر بعدی بیشتر است و این سایت با اختلاف زیادی پیشتاز است.
آلفابت، شرکت مادر گوگل، با دعاوی حقوقی فزایندهای به دلیل انحصار خود در جستوجوی آنلاین روبهروست. نهادهای نظارتی در حال بررسی دقیق توافقنامههای جستوجوی پیشفرض، از جمله توافقنامههای منعقدشده با اپل هستند که در آن آلفابت سهمی از درآمد را برای تضمین جایگاه گوگل بهعنوان موتور جستوجوی پیشفرض در سافاری پرداخت میکند. بهعنوان مثال، آلفابت در سال ۲۰۲۱ به عنوان بخشی از این توافقنامه، ۲۰ میلیارد دلار به اپل پرداخت کرد.
رتبه ششم متعلق به ردیت با ۹۱ میلیون کاربر فعال روزانه است. در نیمه اول سال ۲۰۲۴، ۵.۳ میلیارد پست در این پلتفرم ایجاد شد که نسبت به سال گذشته ۲۱ درصد افزایش داشته است. این پلتفرم با هزاران سابردیت فعال، بهعنوان صفحه نخست اینترنت شناخته میشود.
چتجیپیتی، بهعنوان محبوبترین ابزار هوش مصنوعی جهان از نظر بازدید ماهانه، در میان ۱۰ وبسایت برتر جهان قرار دارد و سازنده آن، اپنایآی (OpenAI) با ۴۰۰ میلیون کاربر هفتگی، ۳۰۰ میلیارد دلار ارزش دارد. در همین حال تیکتاک با ۲.۵ میلیارد بازدید ماهانه در رتبه بیستم قرار دارد که بهطور قابلتوجهی از ۶.۸ میلیارد بازدید اینستاگرام عقب است.
کشورهای جهان با بیشترین وابستگی به سوختهای فسیلی وارداتی
سهچهارم جمعیت جهان در کشورهایی زندگی میکنند که واردکننده خالص سوختهای فسیلی هستند. طبق آخرین دادههای امبر (Ember) تا آوریل ۲۰۲۵، برترین کشورهای جهان بر اساس درصد کل انرژی تامینشده توسط سوختهای فسیلی وارداتی عبارتند از:
جبل الطارق ۱۰۰ درصد
کوراسائو ۹۹ درصد
هنگ کنگ ۹۹ درصد
سنگاپور ۹۹ درصد
مالت ۹۹ درصد
جامائیکا ۹۳ درصد
موریس ۹۳ درصد
تایوان ۹۱ درصد
مراکش ۹۱ درصد
اردن ۹۰ درصد
لبنان ۹۰ درصد
جمهوری دومینیکن ۹۰ درصد
قبرس ۸۹ درصد
پاناما ۸۸ درصد
واردات، بیش از دوسوم مصرف انرژی در کشورهایی از جمله آلمان، ژاپن و ایتالیا را تشکیل میدهد که ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را نیروگاههای صنعتی آنها تشکیل میدهد. با این حال وابستهترین کشورها به واردات سوختهای فسیلی بهطور معمول کشورهای جزیرهای کوچک هستند. در صدر این فهرست، جبلالطارق، یک قلمرو کوچک بریتانیایی در نوک جنوبی شبهجزیره ایبری قرار دارد که هیچ منبع سوخت فسیلی داخلی ندارد و برای تأمین نیازهای انرژی خود بهطور کامل به سوختهای وارداتی متکی است. در جایگاه دوم، کوراسائو، جزیرهای در کارائیب، با وجود سابقه پالایش نفت، فاقد ذخایر سوخت فسیلی است. این جزیره که زمانی محل یکی از شلوغترین پالایشگاههای جهان بود، ۹۹ درصد از انرژی خود را که بهطور عمده شامل فرآوردههای نفتی تصفیهشده است، از نقاط دیگر جهان وارد میکند.
این فهرست همچنین شامل اقتصادهای بزرگ اروپایی است که بهتازگی برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی بهویژه از روسیه، تلاش میکنند. کشورهای اروپایی وابسته به واردات سوختهای فسیلی شامل لوکزامبورگ (۸۷ درصد)، مولداوی (۸۵)، ایرلند (۷۸)، بلاروس (۷۷)، ایتالیا (۷۷)، اسپانیا (۷۴)، پرتغال (۷۳)، هلند (۷۲)، بلژیک (۷۲)، لیتوانی (۷۱)، آلمان (۶۷)، مجارستان (۵۹)، فرانسه (۵۱)، سوئیس (۴۸)، فنلاند (۳۸)، دانمارک (۳۲)، رومانی (۳۰)، سوئد (۲۸)، اوکراین (۲۶) هستند. چین و هند، با وجود اینکه تولیدکنندگان اصلی سوخت فسیلی هستند نیز در این فهرست جای گرفتهاند، زیرا بخشهای صنعتی عظیم و تقاضای رو به رشد انرژی آنها برای پر کردن شکاف انرژی، نیاز به واردات قابلتوجهی دارد.
تولید برق رایگان در خانه با توربین بادی چندجهته
ارائه محصولات نوآورانه در زمینه انرژی، راهکارهای انرژی پایدار را به بازار معرفی میکند. توربینهای بادی بیصدای پاورپاد که بسیار سازگار با محیط زیست هستند، انرژی خود را از جهات مختلف حتی سرعتهای پایین باد دریافت میکنند و در عین حال برای کار در تمام فضاهای داخلی مناسب هستند. این فناوری انرژی بادی به صاحبان خانهها این امکان را میدهد که دو کیلووات برق دریافت کنند و در نتیجه استفاده از انرژی باد در منازل مسکونی را به حداکثر برسانند.
پاورپاد از منابع بادی برای کاهش وابستگی جامعه به سوختهای فسیلی و در عین حال مبارزه با انتشار گازهای گلخانهای بهره میبرد. تولید برق تجدیدپذیر آن، سلامت محیط زیست را افزایش میدهد و از برنامههای جهانی برای مبارزه با تغییرات اقلیمی پشتیبانی میکند. این سیستم بیصدا کار میکند که این امر با کاهش آلودگی صوتی در جوامع همراه است. هزینههای برق مسکونی نیز با بهرهگیری از این سیستم بهطور قابلتوجهی کاهش خواهد داشت. صرفهجویی در هزینه انرژی که توسط این توربینهای چندجهته در طول زمان ایجاد میشود، در نهایت هزینههای صرفشده برای خرید آن را جبران میکند.
پاورپاد: یک راهکار جمعوجور و کارآمد
توربینهای پاورپاد دارای اجزای مولد تعبیهشدهای هستند که با سیستمهای باتری جفت میشوند تا توزیع انرژی الکتریکی ثابتی را در خانهها فراهم کنند. طراحی این توربینهای بادی جایگزین موجب میشود سیستم آن صرفنظر از الگوی باد، بهطور معمول کار کند و نشاندهنده فاصله گرفتن از فناوریهای توربینهای معمولی است. توربینهای پاورپاد همچنین خروجی انرژی ثابتی را ارائه میدهند که امکان استفاده از برق مسکونی را بدون نیاز به الزامات خاص زاویه باد برای صاحبان املاک شهری فراهم میکند.
پاورپاد هنگامی که به شکل کره در میآید، شامل پرههایی است که برای جمعآوری جریانهای باد در جهتهای مختلف امتداد پیدا کردهاند و تحت این طراحی، در تمام شرایط بادی بهطور مؤثر عمل میکند. این سیستم بدون نیاز به مناطق گسترده برای نصب، بهطور مؤثر برق تولید میکند و در نتیجه از سیستمهای توربین بادی استاندارد پیشی میگیرد.
سیستم پاورپاد از طریق مکانیسم جذب انرژی باد، وابستگی به سوختهای فسیلی را کاهش و کیفیت هوا را در مناطق آلوده افزایش میدهد. این سیستم، انرژی بدون آلودگی تولید میکند که ابتکارات مربوط به تغییرات اقلیمی را در سراسر جهان امکانپذیر و در عین حال از محیط زیست جوامع انسانی محافظت میکند.
پاورپاد دارای نصب سریع است و در طول عمر عملیاتی خود به تعمیرات و نگهداری کمی نیاز دارد. این سیستم توربین با در نظر گرفتن راحتی کاربر مهندسی شده است و به صاحبان خانه اجازه میدهد تا خود آن را بهراحتی نصب کنند. این محصول عملکرد خود را حفظ میکند و در عین حال از طریق ساخت بادوام خود، قابلیت اطمینان پایدار را ارائه میدهد.
پاورپاد را میتوان روی پشتبام خانهها، داخل حیاطها یا سایر فضاهای مناسب در فضای باز نصب کرد و اندازه کوچک آن پذیرش این نوع سیستم را در سطح گسترده افزایش میدهد، بنابراین نصب و قرار دادن آن در هر کجای خانه آسان است. مراحل نصب از نصب توربین گرفته تا اتصال آن به برق خانگی و راهاندازی باتریهای ذخیرهسازی متغیر است. بازرسیهای استاندارد و تمیزکاریهای دورهای، نتایج فراوانی را برای حفظ عملکرد بهینه این توربین به همراه داشتهاند. سیستمهای داخلی توربین برای تحمل شرایط سخت آبوهوایی مهندسی شدهاند تا بتوانند در هر فصلی عملکرد قابل اعتمادی را ارائه دهند.
نجات ساختمانهای قدیمی، حفظ هویت شهری
قرن بیستم نقطه عطفی در معماری بود و جنبش مدرنیسم با فاصله گرفتن از سبکهای سنتی، راه را برای نوآوری و آزمایش در ساختوساز باز کرد. استفاده از مصالح و فناوریهای جدید، موجب شد شهرها و سبکهای معماری با سرعتی بیسابقه دگرگون شوند. در حال حاضر بسیاری از این ساختمانها که یادگار آن دوران هستند، نزدیک به صد سال عمر دارند و طراحی آنها همیشه مورد پسند عموم نیست و اصول بر پایه عملکردشان، اغلب مانع انعطافپذیری فضاهای داخلی میشود. از آنجایی که این ساختمانها بهطور معمول در نقاط مرکزی شهرها قرار دارند، فشار برای تخریب و بازتوسعه این ساختمانها رو به افزایش است.
ساختمانهای میراث مدرن اغلب بهعنوان سازههایی سخت، آیندهنگر، اما منسوخ و ناسازگار با استانداردهای جدید انرژی و آسایش تلقی میشوند. این بناها نه آنقدر قدیمی هستند که بهعنوان آثار تاریخی شناخته شوند و نه آنقدر جدید که برای شهر مفید باشند. این استدلالها، فشار برای تخریب را افزایش داده است.
فرایندهای رایج پیش از تخریب، فقط بر سلامت فیزیکی ساختمان تمرکز دارند و ارزشهای ذاتی، ویژگیهای ناملموس و روایتهای تاریخی نهفته در سازه را نادیده میگیرند. امکان و قابلیت بهسازی و سازگاری با استانداردهای جدید نیز بهندرت بررسی میشود، زیرا هدف اصلی این مستندات، آمادهسازی برای تخریب است و مقابله با آن نیست. با این حال، معماران و بخشی از جامعه خواستار فرایند انتخاب دقیقتر و مسئولانهتر هستند.
شناخت پتانسیل ساختمانهای موجود
بازاستفاده و سازگاری ساختمانها مزایای متعددی همچون تداوم هویت فرهنگی مکان، حفظ انرژی و مصالح مصرفشده و کاهش نیاز به منابع جدید دارد که این رویکرد را در بیشتر موارد به پایدارترین گزینه تبدیل میکند. این مفهوم با عنوان «انرژی نهفته» یعنی مجموع انرژی صرفشده برای تولید یک محصول شناخته میشود. انرژی اولیه مصرفشده در ساخت، بخش عمدهای از کل انرژی مصرفی ساختمان در طول عمر آن را تشکیل میدهد و مصالحی همچون بتن سهم زیادی در انتشار دیاکسید کربن دارند. با این حال، سازههای بتنی قوی برای بازاستفاده مناسب هستند و میتوانند مداخلات اساسی را تحمل کنند. در واقع ساختمانهای موجود، مصالح ساختمانی فردا هستند و ارزشگذاری آنچه موجود است، روشی برای تداوم و غنا بخشیدن است که از نظر اقتصادی هم مسئولانهتر است.
نمونههایی از بازآفرینی سیلوها و پناهگاههای بتنی نشان داده است که خلاقیت و آزادی طراحی میتواند از دل سازههای موجود شکوفا شود. برای مثال یک کارخانه سیمان قدیمی بین سالهای ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۵، به مجموعهای برای زندگی و کار به تبدیل شد. پروژه مشابهی بین سالهای ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۶ در سائوپائولو انجام شد که نتیجه آن نمونهای شاخص از بازآفرینی صنعتی و معماری بروتالیستی بود. در سالهای اخیر نیز استودیو توماس هدر ویک، سیلوی غله کیپتاون را به موزه هنر معاصر آفریقا تبدیل کرد و بار دیگر کیفیت و پیچیدگی فضاهایی را نشان داد که میتوان از ادغام و بازاستفاده سازههای موجود به دست آورد.
نجات ساختمانها از تخریب، نیازمند تغییر نگرش از رویکرد صرفاً فیزیکی و ایمنی به رویکردی جامعتر است که ارزشهای تاریخی، فرهنگی، قابلیت تطبیق و پایداری را در نظر بگیرد. مدلهایی همچون فرایند مایزبونکر نشان میدهد که با ارزیابی دقیق پتانسیل سازههای موجود، میتوان راهکارهایی خلاقانه و پایدار برای حفظ و بازآفرینی آنها یافت و از تخریب بیرویه میراث مدرن جلوگیری کرد.
بهبود کیفیت زندگی شهری با خیابانهای کمانتشار
امروزه با افزایش جمعیت شهری و رشد بیش از حد خودروها، آلودگی هوا به یکی از بزرگترین مشکلات زیستمحیطی و بهداشتی شهرها تبدیل شده است و خیابانهای کمانتشار (Low Emission Streets) بهعنوان راهکاری مؤثر برای کاهش آلودگی هوا و بهبود کیفیت زندگی شهروندان مطرح شدهاند. این خیابانها با محدود یا ممنوع کردن تردد خودروهای آلاینده، محیطی پاکتر، سالمتر و قابلزیستتر ایجاد میکنند.
خیابانهای کمانتشار با هدف اصلی کاهش میزان آلایندههای هوا طراحی میشوند. این خیابانها با محدود کردن یا ممنوع کردن تردد خودروهای قدیمی و پرآلاینده، به کاهش چشمگیر گازهای مضر همچون دیاکسید نیتروژن، ذرات معلق (PM۲.۵)، مونوکسید کربن و اکسیدهای گوگرد کمک میکنند. بهعنوان نمونه، در شهر مادرید پس از اجرای محدودههای کمانتشار، کاهش ۳۲ درصدی در غلظت دیاکسید نیتروژن ثبت شده است که نشاندهنده تأثیر مثبت این سیاست بر کیفیت هوا است.
افزون بر این، حذف خودروهای فرسوده و پرصدا موجب کاهش آلودگی صوتی در محیط شهری میشود که خود نقش مهمی در افزایش آرامش و بهبود سلامت روان شهروندان دارد. آلودگی صوتی مداوم میتواند منجر به استرس مزمن، اختلال در خواب، افزایش فشار خون و حتی مشکلات قلبی شود. کاهش این نوع آلودگی، فضای شهری را برای زندگی روزمره دلپذیرتر و سالمتر میسازد و بهویژه برای کودکان، سالمندان و افراد دارای بیماریهای مزمن بسیار حیاتی است، همچنین محیطهای آرامتر امکان برقراری ارتباط بهتر میان افراد، افزایش تعاملات اجتماعی و تقویت حس تعلق به جامعه را فراهم میکنند که همه این عوامل به بهبود کیفیت زندگی در شهرها کمک میکند.
کاهش انتشار گازهای گلخانهای همچون دیاکسید کربن به کاهش اثرات تغییرات اقلیمی کمک میکند؛ برای مثال، لندن در شش ماه اول اجرای منطقه کمانتشار خود موفق به کاهش ۱۲۳۰۰ تن دیاکسید کربن شده است که گامی مهم در مسیر توسعه پایدار شهری محسوب میشود.
آلودگی هوا یکی از عوامل اصلی بروز بیماریهای مزمن و حاد تنفسی و قلبی است. خیابانهای کمانتشار با کاهش میزان آلایندهها، بهطور مستقیم سلامت شهروندان را بهبود میبخشند. کاهش غلظت گازهای مضر موجب کاهش شیوع بیماریهایی همچون آسم، برونشیت، سکته مغزی و بیماریهای قلبی میشود که افزایش طول عمر و بهبود کیفیت زندگی را به دنبال دارد. علاوهبر این، کاهش بیماریهای مرتبط با آلودگی هوا فشار مالی زیادی را از روی سیستم بهداشت و درمان برمیدارد و هزینههای درمانی را به شکل قابلتوجهی کاهش میدهد. بهطور کلی، خیابانهای کمانتشار با ایجاد محیطی پاکتر و سالمتر، زمینه را برای زندگی بهتر و طولانیتر شهروندان فراهم میکنند.
طراحی شهری انسانمحور
توسعه و گسترش محدودههای کمانتشار (LEZ) و مناطق صفرانتشار (ZEZ) که در آنها خودروهای آلاینده به کلی ممنوع میشوند، موجب ترویج وسایل حملونقل پاک و پایدار میشود. با محدود کردن خودروهای آلاینده، مردم به استفاده بیشتر از دوچرخه، پیادهروی، حملونقل عمومی و خودروهای برقی روی میآورند که بهنوبه خود موجب کاهش ترافیک و آلودگی میشود.
طراحی مجدد خیابانها بهگونهای که اولویت با عابران پیاده و دوچرخهسواران باشد، فضای شهری را امنتر و دلپذیرتر میکند. این تغییرات نهتنها ایمنی کاربران را افزایش میدهد، بلکه کیفیت زندگی شهری را نیز بهبود میبخشد. کاهش تعداد خودروهای شخصی و افزایش استفاده از حملونقل پاک، موجب روانتر شدن جریان ترافیک و کاهش زمان سفرهای روزانه میشود که از نظر اقتصادی و اجتماعی بسیار ارزشمند است.
اجرای خیابانهای کمانتشار علاوهبر مزایای زیستمحیطی و بهداشتی، جنبههای اقتصادی و اجتماعی مهمی نیز دارد. از یک سو، درآمد حاصل از جریمهها و عوارض ورود به مناطق کمانتشار میتواند به سرمایهگذاری در توسعه زیرساختهای حملونقل پاک، همچون ایستگاههای شارژ خودروهای برقی و توسعه خطوط حملونقل عمومی کمک کند. از سوی دیگر، این سیاستها موجب تسریع در جایگزینی خودروهای بنزینی و دیزلی با خودروهای برقی و پاک میشوند که بهنوبه خود بازار خودروهای پاک را تقویت میکند.
راهکارهای نوآورانه ایجاد خیابانهای کمانتشار
برای اجرای موفق خیابانهای کمانتشار، استفاده از راهکارهای نوآورانه و فناوریهای پیشرفته ضروری است. نخستین راهحل، ارتقای استانداردهای آلایندگی خودروها و نوسازی ناوگان حملونقل شهری است که از اهمیت بالایی برخوردار است. استفاده از خودروهایی که مطابق با استانداردهای یورو ۵ و ۶ هستند، بهطور چشمگیری آلایندگی را کاهش میدهد و جایگزینی خودروهای سنگین و سبک قدیمی با خودروهای برقی یا هیبریدی، گام مهمی در این مسیر است.
بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته همچون دوربینهای تشخیص پلاک نقش بسیار مهمی در مدیریت و کنترل تردد خودروها در خیابانهای کمانتشار دارد. این دوربینها بهصورت خودکار پلاک خودروها را شناسایی و اطلاعات مربوط به ورود و خروج آنها را ثبت میکنند. این فناوری امکان اجرای دقیق قوانین محدودیت تردد خودروهای آلاینده را فراهم میکند و به مسئولان اجازه میدهد بهسرعت و بدون نیاز به حضور فیزیکی مأموران، خودروهای غیرمجاز را شناسایی و جریمه کنند.
فناوری تشخیص نوع خودرو (Make and Model Recognition) با تحلیل تصاویر گرفته شده، نوع و مدل خودرو را تشخیص میدهد که این امر موجب افزایش دقت در تفکیک خودروهای مجاز از غیرمجاز میشود و از اشتباهات احتمالی جلوگیری میکند. این قابلیت بهویژه در مناطقی که قوانین سختگیرانهتری برای خودروهای خاص اعمال میشود، بسیار کاربردی است.
علاوهبر دوربینهای ثابت، استفاده از دوربینهای سیار مزیت مهمی در پوشش منعطف و گستردهتر مناطق شهری دارد. این دوربینها که روی خودروهای گشت یا پایههای متحرک نصب میشوند، قابلیت جابهجایی سریع به نقاط مختلف شهر را دارند و میتوانند در زمانها و مناطق مختلف، نظارت دقیقی بر تردد خودروها داشته باشند. این انعطافپذیری موجب میشود که اجرای قوانین محدودیت تردد بهصورت پویا و متناسب با شرایط ترافیکی و نیازهای شهری انجام شود و از تجمع خودروهای آلاینده در نقاط خاص جلوگیری شود. بهطور کلی، ترکیب فناوریهای تشخیص پلاک و نوع خودرو با دوربینهای ثابت و سیار، یک سیستم جامع و هوشمند برای مدیریت ترافیک و کاهش آلودگی در شهرهای مدرن ایجاد میکند.
یکی از کاربردهای عملی این فناوریها، کنترل هوشمند چراغهای راهنمایی و ایجاد موج سبز است، یعنی چراغهای متوالی در یک محور بهگونهای هماهنگ شوند که خودروها بدون توقفهای مکرر بتوانند مسیر خود را طی کنند. چنین رویکردی موجب کاهش زمان سفر، مصرف سوخت و آلودگی هوا میشود.
سامانههای هوشمند ترافیک امکان نظارت متمرکز و از راه دور وضعیت تقاطعها و معابر را فراهم میکنند. دادههای جمعآوری شده در بازههای زمانی مشخص ذخیره و بهصورت گزارشهای گرافیکی و متنی در اختیار مدیران قرار میگیرد تا بتوانند روندها و نقاط بحرانی را شناسایی و برای بهبود زیرساختها برنامهریزی کنند.
از سوی دیگر، استفاده از دادههای خودروهای متصل که قابلیت ارتباط بیسیم با تجهیزات شهری را دارند، به جمعآوری دادههای دقیقتر و بهروزتر کمک میکند. این خودروها میتوانند اطلاعاتی همچون سرعت، موقعیت و مسیر حرکت خود را به سامانههای مدیریت ترافیک ارسال کنند و در مقابل، دریافت راهنماییهای هوشمند برای انتخاب بهترین مسیر را ممکن سازند. این تعامل دوطرفه موجب بهینهسازی جریان ترافیک و کاهش ازدحام میشود.
علاوهبر این، فناوریهای نوین حملونقل شهری همچون سیستمهای حملونقل هوشمند، خودروهای خودران و توسعه ایستگاههای شارژ الکتریکی به تکمیل زیرساختهای حملونقل اشتراکی و فعال کمک میکنند. استفاده از دوچرخهها و اسکوترهای برقی اشتراکی که بهراحتی در دسترس شهروندان قرار میگیرند، امکان سفرهای کوتاه و پاک را فراهم میآورد و به کاهش آلودگی و ترافیک کمک میکند. مطالعات موردی شهرهایی همچون آمستردام و بارسلونا نشان داده است که توسعه شبکههای دوچرخهسواری و سیستمهای حملونقل هوشمند موجب افزایش رضایتمندی شهروندان و کاهش استفاده از خودروهای شخصی شده است.
ایجاد و گسترش طرح خیابانهای کمانتشار یک راهکار جامع و مؤثر برای بهبود کیفیت هوا، سلامت عمومی و زندگی شهری است و موفقیت آنها نیازمند برنامهریزی دقیق، استفاده از فناوریهای نوین، مشارکت مردم و توجه به عدالت اجتماعی است.
ورزشی سازی فضاهای عمومی برای جوانان با راهکارهای ساده
ورزش و فعالیت بدنی برای رشد سالم و توسعه مهارتهای اجتماعی جوانان اهمیت بسیاری دارد. با توجه به افزایش سبک زندگی کمتحرک و مشکلات سلامت ناشی از آن، ایجاد فضاهای عمومی ورزشی که برای جوانان جذاب، در دسترس و ایمن باشند، ضروری است.
فضاهای عمومی ورزشی از جمله پارکهایی با تجهیزات ورزشی، زمینهای بازی و مسیرهای دوچرخهسواری، نقش کلیدی در زندگی جوانان ایفا میکنند و فرصتی ارزشمند برای رشد همهجانبه آنان فراهم میسازند. این فضاها محیطی اجتماعی برای تعامل با همسالان، تقویت روحیه همکاری و یادگیری مهارتهای زندگی به شمار میروند. حضور در این محیطها میتواند به افزایش اعتماد به نفس، کاهش استرس و ارتقای سلامت روانی جوانان کمک کند و زمینهساز شکلگیری سبک زندگی سالم و فعال در آنان شود. دسترسی آسان و رایگان به این فضاها موجب میشود تا جوانان بیشتری بتوانند از مزایای ورزش و فعالیت بدنی بهرهمند شوند.
مطالعات متعددی نشان دادهاند که جوانان در فضاهای سبز و طبیعی همچون پارکها و باغها، تمایل بیشتری به انجام فعالیتهای بدنی با شدت متوسط تا شدید دارند. این محیطهای طبیعی با ایجاد حس آرامش، زیبایی بصری و هوای پاک، انگیزه بیشتری برای ورزش کردن به افراد میدهند و موجب میشوند فعالیت بدنی به تجربهای لذتبخش و مفرح تبدیل شود. افزایش فعالیت بدنی در این فضاها نهتنها به بهبود سلامت جسمانی، همچون تقویت قلب و عروق و افزایش استقامت بدنی، کمک میکند، بلکه نقش مهمی در کاهش مشکلات ناشی از کمتحرکی همچون چاقی، افسردگی و اضطراب دارد.
فضاهای ورزشی عمومی برای جوانانی که در مناطق محروم زندگی میکنند و دسترسی محدودی به باشگاهها و امکانات ورزشی خصوصی دارند، فرصتی رایگان یا کمهزینه برای فعالیت بدنی فراهم میآورند. این فضاها نقش مهمی در کاهش بزه و ناهنجاریهای اجتماعی ایفا میکنند. فراهم آوردن فرصتهای رایگان یا کمهزینه برای فعالیت بدنی، به جوانان کمک میکند. انرژی و زمان خود را به شیوهای مثبت و سازنده صرف کنند و از محیطهای پرخطر دوری کنند.
مشارکت در ورزشهای گروهی و تیمی در این فضاها موجب تقویت مهارتهای اجتماعی همچون همکاری، همدلی و احترام به دیگران میشود و حس تعلق به جامعه را در جوانان افزایش میدهد که این موضوع تأثیر چشمگیری در کاهش رفتارهای پرخاشگرانه و ضد اجتماعی دارد، همچنین توسعه و بهرهبرداری مناسب از فضاهای ورزشی میتواند امنیت شهری را بهبود ببخشد و با ایجاد پویایی اجتماعی، میزان جرایم و بزهکاری در مناطق پرخطر را کاهش دهد.
احیای ورزشهای بومی و محلی نیز با توجه به فرهنگ و هویت هر منطقه، میتواند جذابیت بیشتری برای جوانان ایجاد کند و حس تعلق به جامعه و تاریخچه فرهنگی را در آنان تقویت نماید. این ورزشها بهطور معمول نیازمند تجهیزات سادهتر و فضای کمتر هستند و میتوانند بهعنوان مکملی برای ورزشهای مدرن، تنوع و جذابیت فعالیتهای بدنی را افزایش دهند. در ژاپن ورزشهای سنتی همچون کندو و جودو که ریشه در فرهنگ محلی دارند، بهطور گسترده در مدارس آموزش داده میشوند و فضاهای عمومی برای این ورزشها در کنار ورزشهای مدرن ساماندهی شدهاند. این امر موجب شده تا جوانان با حفظ ارتباط فرهنگی، به فعالیت بدنی تشویق شوند و از مزایای جسمی و روانی ورزش بهرهمند گردند.
راهکارهای مؤثر ورزشیسازی فضاهای عمومی
برای تبدیل فضاهای عمومی به محیطهایی ورزشی و دوستانه برای جوانان، لازم است مجموعهای از راهکارهای عملی و مؤثر به کار گرفته شود که علاوهبر ایجاد زیرساختهای مناسب، مشارکت فعال جوانان و جامعه را نیز تضمین کند. نخستین و مهمترین گام، مشارکت مستقیم خود جوانان در فرایند طراحی، برنامهریزی و مدیریت این فضاهاست. این مشارکت میتواند از طریق برگزاری جلسات هماندیشی، کارگاههای طراحی مشارکتی، هکاتونهای (رویداد) شهری و استفاده از پلتفرمهای دیجیتال برای جمعآوری نظرات و ایدههای آنان صورت گیرد. ایجاد حس مالکیت و مسئولیتپذیری در جوانان موجب میشود که این فضاها بهطور مستمر مورد استفاده قرار گیرند و از سوی خود آنان محافظت و نگهداری شوند.
ایجاد شراکتهای استراتژیک میان سازمانهای مختلف از جمله شهرداریها، مدارس، باشگاههای ورزشی، سازمانهای مردمنهاد، کسبوکارهای محلی و رسانهها، نقش کلیدی در موفقیت این پروژهها دارد. مدارس میتوانند با استفاده از فضاهای باز خود، مسیرهای دویدن یا باغهای آموزشی ایجاد کنند. باشگاههای ورزشی محلی میتوانند مربیان و تجهیزات را در اختیار برنامههای محلی قرار دهند. کسبوکارهای محلی میتوانند از طریق حمایت مالی، تجهیزاتی همچون توپ و لباس ورزشی را تأمین کنند یا در برگزاری رویدادهای ورزشی مشارکت داشته باشند. این همکاریهای چندجانبه علاوهبر تأمین منابع مالی و انسانی موجب افزایش اعتبار و گستردگی فعالیتها میشود.
برنامهریزی انعطافپذیر و متنوع یکی دیگر از راهکارهای مهم است که باید متناسب با شرایط اقلیمی، فرهنگی و علایق متنوع جوانان طراحی شود. برای مثال شهرها میتوانند در فصول گرم سال جشنوارهها و مسابقات ورزشی فضای باز، کارگاههای آموزشی و رویدادهای خیابانی برگزار کنند و در فصلهای سرد یا بارانی برنامههای ورزشی سرپوشیده را بهعنوان جایگزین مناسبی ارائه دهند.
از سوی دیگر توجه به ایمنی و نگهداری مستمر فضاهای ورزشی اهمیت زیادی دارد. ایجاد روشنایی کافی، نصب دوربینهای مداربسته، حضور نگهبانان یا ناظران محلی و برنامهریزی برای تعمیر و بهسازی مستمر تجهیزات، همه از عوامل کلیدی در ایجاد محیطی امن و دلپذیر برای جوانان است. زیباسازی محیط با استفاده از هنرهای شهری، گرافیتیهای مرتبط با ورزش و نصب تابلوهای راهنما و انگیزشی میتواند جذابیت فضا را افزایش دهد و جوانان را به ماندن و استفاده بیشتر ترغیب کند.
استفاده از روشهای نوین تبلیغاتی و ارتباطی برای اطلاعرسانی و جذب جوانان بسیار مؤثر است. بهرهگیری از شبکههای اجتماعی، همکاری با اینفلوئنسرهای محلی و جوان، برگزاری مسابقات و چالشهای آنلاین و ایجاد کمپینهای تبلیغاتی خلاقانه، میتواند شور و هیجان بیشتری برای شرکت در فعالیتهای ورزشی ایجاد کند. برگزاری رویدادهای ویژه همچون روزهای ورزش خانوادگی، مسابقات دوستانه و جشنوارههای فرهنگی ورزشی، فرصتهای مناسبی برای تعامل اجتماعی و تقویت حس جامعهپذیری فراهم میآورد.
با اجرای این راهکارهای عملی و جامع، فضاهای عمومی میتوانند به محیطهایی تبدیل شوند که نهتنها سلامت جسمی جوانان را ارتقا میدهند، بلکه زمینهساز توسعه مهارتهای اجتماعی، افزایش مشارکت مدنی و تقویت انسجام اجتماعی در جوامع محلی نیز باشند.
اجرای خودکار قوانین خطوط دوچرخه در شهر آمریکایی
شهر ساکرامنتو در ایالت کالیفرنیای آمریکا با همکاری سازمان حملونقل منطقهای ساکرامنتو، شرکت هوش مصنوعی هایدن و شرکت دانکن سولوشنز برنامهای نوآورانه برای افزایش ایمنی جادهها با استفاده از فناوری خودکار در خطوط دوچرخهسواری راهاندازی کرده است. در این طرح، فناوری نصبشده روی اتوبوسها برای شناسایی و گزارش خودروهایی به کار گرفته میشود که بهطور غیرقانونی در خطوط دوچرخهسواری پارک میکنند.
این برنامه توسعهای از پروژه قبلی سازمان حملونقل منطقهای ساکرامنتو است که با تجهیز ۱۰۰ اتوبوس به دوربینهای مجهز به هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، خودروهای پارکشده غیرمجاز در ایستگاههای اتوبوس را شناسایی و گزارش میکرد. اکنون همان فناوری برای مقابله با پارک غیرقانونی در خطوط دوچرخهسواری نیز به کار میرود تا کاربران آسیبپذیر جادهها محافظت شوند و ایمنی کلی جادهها افزایش پیدا کند.
پارک غیرقانونی خودروها در خطوط دوچرخهسواری موجب میشود دوچرخهسواران به داخل مسیر ترافیک خودروها رانده شوند که این موضوع خطر بروز تصادفات جدی را افزایش میدهد. این برنامه با پاک نگهداشتن خطوط دوچرخهسواری، ایمنی و پیشبینیپذیری حرکت برای همه کاربران جاده شامل عابران پیاده، دوچرخهسواران، رانندگان و مسافران حملونقل عمومی را بهبود میبخشد.
دوربینهای نصبشده روی اتوبوسها هنگام مشاهده تخلف، ویدئوی کوتاه و عکس پلاک خودرو را همراه با زمان و مکان دقیق تخلف ثبت میکنند و این اطلاعات برای بررسی و صدور جریمه به شهرداری ساکرامنتو ارسال میشود.
در مرحله اول، رانندگانی که بهطور غیرقانونی در خطوط دوچرخهسواری پارک کنند، اخطار دریافت خواهند کرد و پس از دوره ۶۰ روزه هشدار، از سیزدهم ژوئن ۲۰۲۵ جریمههای نقدی برای تخلفات صادر خواهد شد.
اجرای این برنامه با مجوز قانون Assembly Bill ۳۶۱ (AB ۳۶۱) کالیفرنیا ممکن شده است که به شهرهای این ایالت اجازه میدهد برای اجرای قوانین پارک غیرمجاز در خطوط دوچرخهسواری و مناطق حملونقل عمومی از دوربینهای روبهجلو استفاده کنند. این قانون گامی مهم در جهت افزایش ایمنی خیابانها برای همه است. این اقدام نوآورانه ساکرامنتو، نخستین نمونه در ایالات متحده آمریکا است که بهصورت خودکار خطوط دوچرخهسواری را تحت نظارت قرار میدهد و به بهبود ایمنی شهری کمک میکند.
سفر به دنیای هتلهای خلاقانه جهان
امروزه طراحی هتلها فراتر از فراهم کردن مکانی برای اقامت ساده است و به عرصهای برای خلق تجربههای منحصربهفرد تبدیل شده است. با تغییر انتظارات مسافران و شیوههای سفر، معماران به هتلها به چشم فرصتی برای خلق تجربهای متفاوت نگاه میکنند و سعی دارند مفاهیمی همچون ارتباط با محیط، حس و حال فضا و هویت مکان را در طراحی خود بگنجانند. این طرحها چه در مناظر دورافتاده و چه در محیطهای شهری متراکم باشند، نشان میدهند که معماری میتواند تجربه مهمان را از طریق چیدمان فضا، انتخاب مصالح و ارتباط با مکان شکل دهد. هتلها دیگر فقط مکانی برای استراحت نیستند، بلکه چارچوبی برای تعامل با محیط اطراف و دیگران محسوب میشود و تجربهای فراتر از یک اقامت ساده فراهم میکنند.
در ادامه چند نمونه برجسته از هتلهای مختلف در سراسر جهان معرفی میشود که پس از راهاندازی، تنوع رویکردهای معماری در جامعه جهانی معماری را به نمایش میگذارند. این مجموعه از ویلاهای پستهای در اوبود اندونزی گرفته تا هتل ماژولار دبی ادیشن و پروژه تاکستانی ترا دیونیسیا در سانتورینی، طیف گستردهای از تفکرات معماری در حوزه میهماننوازی را نشان میدهد که شامل ادغام با مناظر طبیعی، ارجاعات فرهنگی، تراکم و فضای عمومی میشود.
ویلاهای پستهای، اوبود | اندونزی
پروژه ویلاهای پستهای در قلب اوبود؛ جایی که مزارع برنج و جنگلهای استوایی به هم میپیوندند، نمونهای برجسته از معماری نوین و همزیستی با طبیعت است. این مجموعه فراتر از یک هتل بوتیک معمولی طراحی شده و هر ویلا به شکلی مجسمهوار و منحصربهفرد ساخته شده است. ایده اصلی طراحی از فرم طبیعی پسته الهام گرفته است و با خطوط گرد و ارگانیک خود، بهطور کامل در دل مناظر طبیعی جزیره جای میگیرد. این رویکرد موجب شده است ویلاها نه بهعنوان فضای اقامتی بلکه بهعنوان بخشی از چشمانداز طبیعی دیده شوند و تجربهای متفاوت و آرامشبخش برای میهمانان خلق کنند.
این پروژه تأکید ویژهای بر هماهنگی با محیط زیست و پایداری دارد. استفاده از مواد طبیعی و طراحی ارگانیک سبب شده است تا ویلاها به شکلی ارگانیک با محیط اطراف خود ادغام شوند و کمترین تأثیر منفی را بر طبیعت بگذارند. ویلاهای پستهای، نمادی از تلفیق هنر، معماری و طبیعت هستند که چشماندازی نوین از زندگی لوکس و دوستدار محیط زیست ارائه میدهند.
هتل فراموشی، العلا | عربستان سعودی
بوتیک هتل ششستاره فراموشی (OBLIVION) که جوایز طراحی معتبری دریافت کرده است، در قلب عربستان سعودی قرار دارد و بهگونهای طراحی شده است که میهمانان بتوانند بیابان و مناظر شگفتانگیز آن را تجربه کنند. ماهیت معماری این هتل بر هماهنگی بیدردسر با محیط طبیعی تمرکز دارد. سازهها با الهام از اشکال و رنگهای بیابان، از مصالح محلی ساخته شدهاند که به یکپارچگی کامل با چشمانداز کمک میکند.
هتل دبی ادیشن، دبی | امارات متحده عربی
شهر دبی که همواره مرزهای معماری را بازتعریف میکند، بهطور معمول شاهد آسمانخراشهایی است که بیشتر از تجربههای فضایی واقعی بر جلوههای بصری تمرکز دارند، اما هتل ادیشن دبی با رویکردی نوآورانه، معماری انسانمحور را ارائه میدهد که از ساختارهای مرسوم آسمانخراشهای این شهر متمایز است. این هتل از شش ماژول هفت طبقه تشکیل شده که هر یک با چرخشی ۴۵ درجه روی هم قرار گرفتهاند و میان آنها لابیهای نیمهباز بهعنوان حیاطهای مرکزی طراحی شدهاند. این فضاهای باز، برخلاف انزوای معمول زندگی در ارتفاع، حس همسایگی و اجتماع را میان ساکنان و میهمانان ایجاد و مقیاس عظیم بنا را به بخشهای انسانیتر تقسیم میکنند.
طراحی ماژولار و جهتگیری واحدها به سمت حیاطها، امکان تعامل میان فضا، افراد و محیط پیرامون را فراهم میآورد. هتل ادیشن با جایگزینی هسته متمرکز با چند مسیر گردش عمودی، جریان بیوقفه و کارآمد حرکت را تضمین میکند، همچنین با ایجاد ریزاقلیمهای کنترلشده در حیاطها و بهرهگیری از جریان هوا، فضای سایهدار و دلپذیری در اقلیم گرم و مرطوب دبی فراهم کرده است.
اقامتگاه رویال ماندارین، زنگبار | تانزانیا
مجموعه تفریحی رویال ماندارین در شهر زنگبار تانزانیا بهصورت دوستدار محیط زیست طراحی شده است تا به طبیعت و شکلهای طبیعی محل خود احترام بگذارد. معماری این مجموعه بهگونهای است که بهطور کامل با محیط اطراف هماهنگ است و از اشکال و مواد طبیعی استفاده میکند تا تجربهای بیوقفه و هماهنگ با طبیعت ایجاد کند. مهمانان در داخل مجموعه میتوانند قدم بزنند و در میان درختانی باشند که همچون نمایشگاههای زنده در یک موزه طبیعی فضای باز عمل میکنند. امکانات این مجموعه شامل رستوران، بخش پذیرش، مرکز یوگا، مرکز سلامت و فضای بازی کودکان است. طراحی این پروژه از مواد طبیعی منطقه زنگبار الهام گرفته و به طراحی پایدار و هماهنگ با فرهنگ محلی متعهد است.
هتل سانتورینی، سانتورینی | یونان
پروژه هتل سانتورینی در یک تاکستان قدیمی و متروکه در حاشیه جزیره یونانی سانتورینی قرار دارد. این موقعیت حاشیهای به طراحان اجازه میدهد تا ویژگیهای کمتر دیداری و بیشتر لمسی سانتورینی را به نمایش بگذارند. تاکستان بازسازی شده و رمز و راز کشت انگور در مهماننوازی هتل نفوذ یافته است. هتل شبیه به ساختار یک صومعه است؛ یک فضای دایرهای که با سنگهای آتشفشانی قرمز پوشانده شده است، تجربه جمعی را شکل میدهد و به تاریخ زمینشناسی جزیره اشاره دارد.
هتل مکعب یخی، نئوم | عربستان سعودی
هتل مکعب یخی، معلق میان دو صخره عظیم گرانیتی به ارتفاع ۶۰۰ متر در ورودی وادی طیب الاسم در استان تبوک عربستان سعودی است و چشماندازی بینظیر و شگفتانگیز را به خلیج عقبه ارائه میدهد. این هتل که در ارتفاعی بلند بالای جادهای قرار دارد که از میان کوههای سر به فلک کشیده عبور میکند، تجربهای فراتر از یک اقامت معمولی را برای مهمانان رقم میزند. این هتل از مأموریت نوآورانه شهر هوشمند نئوم برای تحول در سبک زندگی و حفاظت از محیط زیست الهام گرفته است و بخشی از مقاصد چهارگانه گردشگری نئوم است که هر یک با رویکردی منحصربهفرد، زیبایی طبیعی منطقه و فناوریهای پیشرفته را در هم میآمیزند.
ساختار این هتل با استفاده از موادی که ظاهر بلوکهای عظیم و شفاف یخ را ایجاد میکنند، فضایی الهامبخش و آرامشبخش پدید آورده است؛ نور بهخوبی از میان این بلوکها عبور میکند و انعکاسهای درخشان را در فضای داخلی مدرن و شیک پخش میکند.
هتل آرمیتاژ، کیش | ایران
ایده هتل آرمیتاژ ایجاد یک چشمانداز سینوسی، موازی با سطح زمین است که به بازسازی و تقویت چشمانداز از دست رفته کمک میکند و با قرار دادن حیاط ساختمان در ارتفاعات مختلف، میزان فضای سبز موجود را افزایش میدهد. این رویکرد موجب میشود به جای یک حیاط کوچک و محدود، فضایی بزرگتر و با ساختاری موجدار و سینوسی شکل بگیرد که تنوع و پویایی بیشتری به محیط میبخشد. در طراحی اولیه هتل، رعایت معیارها و استانداردهای مرسوم موجب شده بود ساختاری متراکم و کمنفوذ، هم در ارتفاع و هم در سطح زمین شکل بگیرد که این امر ارتباط و تعامل سایت با محیط شهری اطراف را به شدت کاهش میداد. این پروژه با رویکرد تازه خود، تلاش میکند تا این محدودیتها را برطرف و پیوندی قویتر بین بنا و محیط پیرامون ایجاد کند.
هتل هنری جزیره جیانگشین، ژجیانگ | چین
هتل هنری جزیره جیانگشین متفاوت از هتلهای معمولی در جنگلهای بتنی و بهصورت مجموعهای از حجمهای کوچک است که در میان مناظر طبیعی جای گرفتهاند. توپوگرافی منطقه به گونهای دستکاری شده است که با الگوی محیط محلی هماهنگ باشد و ساختمانها روی تپهها قرار بگیرند. این طرح با افزودن گالری هنری و توپوگرافی موجدار به همراه برکههای آب، تجربهای چندسطحی مبتنی بر هنر، مناظر و دید را برای بازدیدکنندگان خلق میکند. این رویکرد یک سیستم مقاومت زیستمحیطی مؤثر ایجاد میکند بدون اینکه به محیط طبیعی موجود آسیب برساند.
خانههای پیشساخته بهدلیل طراحی انعطافپذیر و ماژولار، قابلیت تطبیق با نیازهای متنوع را دارند؛ از خانههای کوچک تکخانواری گرفته تا مجتمعهای بزرگ چندواحدی، همه میتوانند بهراحتی با این روش ساخته شوند. این مزیت بهویژه در پروژههای مسکن اجتماعی اهمیت زیادی دارد، چراکه میتواند پاسخگوی نیازهای متفاوت گروههای مختلف جامعه باشد. علاوهبر این، امکان گسترش و تغییر در آینده نیز برای این خانهها وجود دارد؛ به این معنی که در صورت نیاز میتوان واحدهای مسکونی را توسعه داد یا تغییراتی در ساختار آنها ایجاد کرد بدون اینکه نیاز به تخریب کامل باشد. این قابلیت انعطافپذیری، پروژههای مسکن اجتماعی را قادر میسازد تا بهسرعت و با هزینه کمتر، تعداد بیشتری واحد مسکونی را فراهم کنند و در عین حال امکان تطبیق با شرایط و نیازهای محلی را داشته باشند.
خطرناکترین کوهستانهای جهان کدامند؟
کوهستان همیشه نماد قدرت است و بسیاری از افراد ماجراجو برای دستیابی به آرامش و هیجان، کوهنوردی را انتخاب میکنند. این در حالی است که همه کوهها بیخطر نیستند و گاهی طوفانهای شدید و مرگبار، بهمن و سرمازدگی جان کوهنوردان را تهدید میکند.
در ادامه به معرفی خطرناکترین کوهستانهای جهان و ویژگیهای منحصربهفرد آنها میپردازیم:
کوه اورست، مرز نپال و چین (۲۹۰۲۹ فوت)
کوه اورست در مرز نپال و چین قرار دارد و با توجه به جایگاه ویژه آن، بهراحتی میتوان باور کرد که مرگبارترین کوه دنیا باشد. از سال ۲۰۰۰ در هر ۱۰۰ قله آن، ۱.۴ مورد مرگومیر گزارش شده است. با توجه به تلاشهای سالانه حفاظتی، کوه اورست درصد قابلتوجهی از کوهنوردان را به خود اختصاص داده است و در طول تاریخ بیش از ۷۵۰۰ صعود داشته است.
K2، مرز پاکستان و چین (۲۸۲۵۱ فوت)
K2، دومین کوه بلند جهان است که در مرز پاکستان و چین قرار دارد. دورافتادگی کوه K2، سفر ماجراجویانه را برای کوهنوردان، بسیار طولانی میکند. این کوه بهدلیل وقوع بهمن و آبوهوای بد، جان ۱۰ درصد از کسانی را که برای صعود به آن تلاش کردند، گرفته است. بهترین زمان برای صعود این قله، فصل تابستان بهویژه ماههای ژوئن تا اوت است، زیرا در این دوره از سال، شرایط جوی بهنسبت پایدارتر است، همچنین در فصل تابستان شرایط برف و یخ، قابلتحملتر است و این موضوع به صعودکنندگان کمک میکند تا با خطرات کمتری روبهرو شوند.
کانگچنجونگا، مرز هند و نپال (۲۸۱۶۹ فوت)
این کوه با بیش از ۲۰۰ قله، سومین کوه مرتفع کره زمین است و میزان مرگومیر آن طبق آمار سال ۲۰۱۰ به ۲۰ درصد میرسد. سرمای شدید و وقوع بهمنهای زیاد باعث شده است کانگچنجونگا به یکی از مرگبارترین کوههای جهان تبدیل شود. باوجود جذابیتهای زیاد، صعود به این قله ساده نیست. همچنین ارتفاع زیاد، شرایط جوی سخت و مسیرهای دشوار، موجب شده است کانگچنجونگا در فهرست یکی از پرچالشترین قلههای دنیا قرار گیرد.
نانگا پاربات پاکستان (۲۶۶۵۷ فوت)
نانگا پاربات با رشته کوههای عظیم یخی و سنگی، یکی از معروفترین کوههای دنیا است که بهدلیل خطراتی که هنگام بالارفتن آن، جان افراد را تهدید میکند، به کوه قاتل نیز شهرت دارد. اگرچه کوهنوردان بسیاری توانستهاند با موفقیت این قله را فتح کنند، همچنان کوهنوردی در این منطقه بسیار دشوار است.
آناپورنا، نپال مرکزی (۲۶۵۴۵ فوت)
آناپورنا دهمین کوه مرتفع روی زمین است و حدود ۱۹۱ کوهنورد از این قله بهمنخیز صعود کردهاند. تاکنون ۶۳ نفر در صعود به این کوه جان خود را از دست دادهاند که این موضوع، میزان مرگومیر آناپورنا را به ۳۳ درصد میرساند و آن را به بلندترین کوه در میان کوههای هشتهزار متری تبدیل میکند. بزرگترین خطراتی که هنگام صعود به این کوه برای افراد پیش میآید شامل آبوهوای غیرقابلپیشبینی، وقوع بهمنهای زیاد و شیبهای تند است.
هالیوود شمال در روستای کانادایی
پورت هاپ بهعنوان موقعیتی بینظیر، در بسیاری از فیلمها و سریالهای مشهور حضور داشته است. از جمله مهمترین این آثار، فیلمهای اقتباسی از رمان ترسناک استیون کینگ به نام «آن» (It) هستند که بخشهایی از داستان در شهر خیالی موسوم به دری اتفاق میافتد و پورت هاپ با خیابانها و بناهای تاریخیاش، فضای مناسب و ترسناکی را برای این فیلمها فراهم کرده است. مکانهایی همچون پارک یادبود، تئاتر کاپیتول، رودخانه گاناراسکا و تالار تاریخی شهر، همه در این فیلمها به چشم میخورند و به خلق فضایی وهمآلود کمک کردهاند.
تئاتر کاپیتول که ساختمانی به سبک آرت دکو و متعلق به سال ۱۹۳۰ است، علاوهبر فیلمهای «آن»، در سریال محبوب «Schitt’s Creek» نیز دیده شده است، همچنین فیلمها و سریالهای دیگری همچون «پسران هاردی»، «رازهای مورداک»، «یتیم» و کمدی کلاسیک «تامی بوی» نیز در این شهر فیلمبرداری شدهاند و به شهرت سینمایی پورت هاپ افزودهاند.
علاوهبر شهرت سینمایی، پورت هاپ یک مرکز فعال برای هنر و خریدهای ویژه است. فروشگاه «پرمیتیو دیزاینز» (Primitive Designs) یکی از جاذبههای برجسته این شهر است که در فضایی به وسعت هشت هزار فوت مربع، مجموعهای از آثار هنری و دکورهای خانگی منحصربهفرد از سراسر جهان را عرضه میکند. این فروشگاه که مجسمه بزرگی از شخصیت «اپتیموس پرایم» از مجموعه ترانسفورمرها را به نمایش گذاشته است، محصولات دستساز و وارداتی از مناطقی همچون بالی، مراکش، هند و ویتنام را به مشتریان ارائه میدهد و به یکی از مقاصد محبوب گردشگران و اهالی هنر تبدیل شده است.
اگرچه در سال ۲۰۲۵ پروژه فیلمبرداری فعالی در پورت هاپ در جریان نیست، اما مسئولان شهر با اشتیاق آماده استقبال از تولیدات جدید سینمایی هستند. آنها همزمان با حمایت از صنعت فیلم، به حفظ کیفیت زندگی ساکنان و حفاظت از بناهای تاریخی اهمیت ویژهای میدهند.
پورت هاپ با ترکیبی از تاریخ سینمایی، تجربههای خرید خلاقانه و فضای صمیمی شهری، همچنان توجه گردشگران را به خود جلب میکند؛ چه افرادی که طرفدار فیلمهای محبوب خود هستند و میخواهند قدم به قدم شخصیتهای داستان را دنبال کنند و چه مسافرانی که بهدنبال گنجینههای خاص و قدم زدن در کنار رودخانه گاناراسکا هستند.
خیابانهای هوشمند؛ کلید تحول زندگی شهرهای آینده
خیابانهای هوشمند یکی از نیازهای حیاتی و اساسی شهرهای مدرن امروزی به شمار میروند. رشد سریع جمعیت شهری و افزایش پیچیدگیهای زندگی در شهرها، استفاده از فناوریهای پیشرفته برای مدیریت بهتر فضاهای شهری را ضروری ساخته است. خیابانهای هوشمند با بهکارگیری فناوریهای نوین همچون حسگرها، اینترنت اشیا، سیستمهای روشنایی هوشمند و تحلیل دادههای لحظهای، نقش بسیار مهمی در بهبود ایمنی، کارآمدی و کیفیت زندگی شهروندان ایفا میکنند. این خیابانها نهتنها موجب افزایش رفاه و راحتی مردم میشوند، بلکه به کاهش هزینههای شهری و حفظ محیط زیست نیز کمک میکنند. در واقع، خیابانهای هوشمند نمونهای از تلفیق زیرساختهای سنتی با فناوریهای دیجیتال هستند که آینده شهرها را شکل میدهند.
یکی از مهمترین مزایای خیابانهای هوشمند، افزایش ایمنی برای همه کاربران خیابان است. این خیابانها با استفاده از حسگرهای پیشرفته و سیستمهای روشنایی هوشمند، شرایط محیطی و ترافیکی را بهصورت لحظهای پایش میکنند و میتوانند خطرات احتمالی را قبل از وقوع حادثه شناسایی کنند. برای مثال، روشنایی خیابانها بهگونهای تنظیم میشود که در صورت حضور عابرپیاده یا خودرو، نور بهصورت خودکار افزایش یابد و دید بهتری برای رانندگان و عابران فراهم کند. این ویژگی بهویژه در ساعات شب و مکانهای دورافتاده و کمنور اهمیت زیادی دارد و میتواند بهطور چشمگیری از تصادفات و حوادث جادهای جلوگیری کند.
سیستمهای هشداردهنده و دوربینهای هوشمند میتوانند رفتارهای پرخطر رانندگان را شناسایی کنند و به مسئولان اطلاع دهند که این امر به بهبود امنیت عمومی کمک میکند. ارسال هشدارهای فوری، امکان مداخله سریع در مواقع خطر را فراهم میکند و از وقوع تصادفات جلوگیری میشود. علاوهبر این، دادههای جمعآوری شده میتوانند در تحلیل الگوهای ترافیکی و برنامهریزی بهتر برای کاهش حوادث به کار گرفته شوند.
یکی دیگر از چالشهای بزرگ شهرهای امروزی، ترافیک سنگین و طولانی شدن زمان رفتوآمد و سفرهای روزانه است که موجب اتلاف وقت، افزایش آلودگی هوا و کاهش کیفیت زندگی میشود. خیابانهای هوشمند با بهرهگیری از حسگرها، دستگاههای اینترنت اشیا و تحلیل دادههای ترافیکی، جریان خودروها را بهصورت هوشمند مدیریت میکنند. چراغهای راهنمای هوشمند میتوانند بر اساس حجم ترافیک و شرایط جاده بهصورت پویا تنظیم شوند تا خودروها کمتر در ترافیک گیر کنند و حرکت آنها روانتر باشد.
سیستمهای هشداردهنده در ورودی رمپها و تقاطعها به رانندگان کمک میکنند تا از ترافیک سنگین مطلع شوند و مسیرهای جایگزین را انتخاب کنند. این فناوریها به کاهش ازدحام، صرفهجویی در زمان سفر و کاهش مصرف سوخت کمک میکنند و در نهایت کیفیت زندگی شهری را به میزان چشمگیری ارتقا میدهند.
پارکینگ یکی از مشکلات همیشگی شهرهای بزرگ است که موجب افزایش ترافیک و نارضایتی شهروندان میشود. خیابانهای هوشمند با استفاده از سیستمهای پارکینگ هوشمند، اطلاعات لحظهای درباره جای پارکهای خالی به رانندگان ارائه میدهند. این قابلیت موجب میشود رانندگان زمان کمتری را برای پیدا کردن جای پارک صرف کنند و از گردشهای بیهدف در خیابانها جلوگیری شود.
افزون بر این، مدیریت هوشمند فضای کنار خیابان به کاهش پارک غیرمجاز و بهینهسازی استفاده از فضاهای موجود کمک میکند. این سیستمها به شهرداریها امکان میدهند تا قوانین پارکینگ را بهتر اجرا کنند و درآمدهای حاصل از پارکینگ را بهبود بخشند. به این ترتیب کاهش ترافیک ناشی از جستوجوی پارکینگ، به بهبود جریان ترافیک و کاهش آلودگی هوا نیز کمک میکند.
مصرف انرژی در بخش روشنایی خیابانها یکی از هزینههای عمده شهرداریها است و سهم قابلتوجهی از بودجه انرژی شهر را به خود اختصاص میدهد. خیابانهای هوشمند با استفاده از فناوری الایدی و حسگرهای حرکتی و نوری، میتوانند مصرف انرژی را بهطور قابلتوجهی کاهش دهند. بهعنوان مثال، چراغهای خیابان بهصورت خودکار در زمان حضور نداشتن عابر یا خودرو کمنور یا خاموش میشوند و تنها زمانی که نیاز باشد روشنایی کامل فراهم میشود. این کار موجب کاهش هزینههای برق و همچنین کاهش اثرات زیستمحیطی ناشی از مصرف انرژی میشود. چنین رویکردی نهتنها به صرفهجویی اقتصادی کمک میکند بلکه گامی مهم در جهت توسعه شهرهای پایدار و دوستدار محیط زیست محسوب میشود.
خیابانهای هوشمند بستری مناسب برای نوآوری و مشارکت اجتماعی فراهم میکنند. دادههای به دست آمده از این خیابانها را میتوان با دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی، استارتآپها و شهروندان به اشتراک گذاشت تا راهکارهای نوآورانه برای بهبود زندگی شهری توسعه یابد. این همکاریها میتواند منجر به خلق پروژههای جدید، بهبود برنامهریزی شهری و افزایش مشارکت مردم در تصمیمگیریهای شهری شود. به این ترتیب، خیابانهای هوشمند نهتنها زیرساخت فیزیکی بلکه یک پلتفرم تعاملی برای توسعه پایدار و هوشمند شهرها هستند.
در نهایت، خیابانهای هوشمند با ترکیب فناوریهای دیجیتال و زیرساختهای شهری، محیطهایی امنتر، کارآمدتر و پایدارتر ایجاد میکنند که به بهبود کیفیت زندگی ساکنان و بازدیدکنندگان کمک میکند. این خیابانها پاسخگوی چالشهای مهم شهری همچون ترافیک، ایمنی، مصرف انرژی و آلودگی محیط زیست هستند و با فراهم آوردن امکان پایش و مدیریت لحظهای، به بهینهسازی منابع و کاهش اثرات زیستمحیطی کمک میکنند. بنابراین، توسعه خیابانهای هوشمند برای شهرهایی که میخواهند در برابر رشد جمعیت، تغییرات اقلیمی و پیشرفت فناوری آماده و مقاوم باشند، یک ضرورت انکارناپذیر است و آینده شهرهای پایدار و هوشمند را رقم میزند.
سنگفرش سرامیکی؛ راهکار شهر اسپانیایی برای مهار سیلاب
منطقه والنسیای اسپانیا در پی تجربه تلخ سیلاب مرگبار سال گذشته و با تشدید خطرات ناشی از تغییرات اقلیمی، با بهرهگیری از بودجه اتحادیه اروپا و نوآوری صنعتی، سنگفرشهای سرامیکی نفوذپذیری را در پیادهروهای شهری اجرا کرده که راهحلی هوشمندانه در مناطق شهری برای کاهش خطرات بارانهای سیلآسا بهشمار میرود و با جذب و هدایت سریع آب باران درون زمین، ظرفیت زهکشی شهر را افزایش میدهد. این سنگفرشها امید تازهای برای مقابله با سیلهای ناگهانی و کاهش خسارات ناشی از بارشهای شدید در مناطق شهری به ارمغان میآورد.
سنگفرشهای پیادهرو در والنسیا با استفاده از کاشیهای سرامیکی در دو طرف که با فاصله از یکدیگر قرار گرفتهاند، بازطراحی شده است تا جذب آب به داخل زمین را به حداکثر برساند. این اقدام از رخدادن فاجعهای مشابه سال گذشته جلوگیری نمیکند، اما ظرفیت زهکشی شهر را بهبود میبخشد. نفوذپذیری این سطح از طریق شکافهایی حاصل میشود که بین صفحات بهصورت عمودی قرار دارند. این سنگفرشها توسط لایههایی از شن پشتیبانی میشوند و امکان نفوذ آب و تصفیه آن از طریق یک ساختار متخلخل را فراهم میکنند که با بهبود کیفیت این آبها همراه خواهد بود.
طراحی این مسیر پیادهروی در ابتدا بهعنوان بخشی از یک پروژه با بودجه اتحادیه اروپا توسعه داده شد و بهتازگی طرح دومی بهمنظور اصلاح و صنعتیسازی این مفهوم در یک سایت آزمایشی جدید معرفی شده است. آزمایشها نشان داد که این سرامیکها آب را با سرعت ۱۰ هزار لیتر در ساعت در هر متر مربع جذب میکنند.
دلیل دیگر توسعه این طرح در والنسیا مازاد موجودی مواد سرامیکی با ارزش تجاری پایین بود. این طرح از نیاز به جمعآوری باران و جلوگیری از گرمای اضافی در شهرها شکل گرفت و یک شرکت اسپانیایی به صنعتیسازی و تجاریسازی آنها اقدام کرد. در حال حاضر نیز با هدف گنجاندن آنها در پروژههای واقعی در فضاهای شهری برای استفاده در پروژههای ملی و اروپایی در دسترس است.
این پروژه یک خط تجاری جدید برای صنعت سرامیک ایجاد میکند و یک راهحل نوآورانه برای کمک به کاهش چالش جدی تأثیر بارانهای سیلآسا فراهم میآورد. برخلاف سطوح سنتی همچون آسفالت یا بتن، این سیستم بهطور قابلتوجهی ظرفیت زهکشی را بهبود میبخشد و در نتیجه خطر سیل را کاهش میدهد.
مسیر پاکتر کشتیرانی با سوختهای زیستی
صنعت کشتیرانی در سالهای اخیر با چالشهای متعددی از جمله تغییرات سیاسی و بازنگریهای شرکتی روبهرو شده است، اما همزمان گامهای جدی برای کاهش انتشار کربن برداشته است. این صنعت بهویژه در بخش کشتیهای تفریحی، بهدنبال راهکارهای نوینی برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی است و در این مسیر، سوختهای زیستی جایگاه ویژهای یافتهاند. بسیاری از خطوط کشتیرانی بزرگ، آزمایشهایی با سوختهای زیستی همچون استرهای متیل اسیدهای چرب و روغن گیاهی هیدروژنه انجام دادهاند تا ضمن حفظ کارایی عملیاتی، میزان آلایندگی و اثرات زیستمحیطی خود را کاهش دهند.
این تلاشها در راستای اجرای مقررات جدید بینالمللی و منطقهای همچون سوخت دریایی اتحادیه اروپا است که از سال ۲۰۲۵ میلادی الزام به کاهش شدت کربن در هر کشتی را مطرح میکند و به دنبال ایجاد ناوگانی پاکتر و پایدارتر است. سرمایهگذاریهای گسترده در زیرساختهای بندرهای سبز، فناوریهای دیجیتال برای بهینهسازی مصرف سوخت و کاهش انتشار گازهای گلخانهای، نشاندهنده تعهد صنعت کشتیرانی به نقشهراه دستیابی به انتشار خالص صفر تا سال ۲۰۵۰ است. با این وجود، کارشناسان تأکید دارند که تحقق این اهداف نیازمند همکاری گسترده میان فعالان صنعت، نوآوری مستمر و مدیریت دقیق چالشهای فنی و عملیاتی مرتبط با سوختهای جایگزین است.
سوختهای زیستی بهعنوان جایگزینهای پاک، کاهش چشمگیری در انتشار آلایندهها به همراه دارند. بهعنوان نمونه آزمایشهای انجامشده روی کشتی باری اسپار لینکس نشان داد که استفاده از سوخت زیستی منجر به کاهش ۸۵ درصدی در انتشار اکسیدهای گوگرد و ۶ درصد کاهش در انتشار دیاکسید کربن از مخزن تا دودکش نسبت به سوخت بسیار کم گوگرد شده است. اگر کل چرخه عمر سوخت (از تولید تا مصرف) در نظر گرفته شود، میزان کاهش انتشار دیاکسید کربن میتواند تا ۷۵ درصد افزایش پیدا کند.
سوختهای زیستی بهعنوان گزینهای قابل جایگزینی شناخته میشوند که میتوانند با سوختهای فسیلی ترکیب شوند و امکان کاهش انتشار را بدون نیاز به سرمایهگذاریهای کلان فراهم کنند. انتظار میرود عرضه سوختهای زیستی پایدار در آینده افزایش پیدا کند، اما نگرانیهایی درباره ظرفیت تولید و رقابت با سایر صنایع وجود دارد. برای دستیابی به اهداف بلندمدت کاهش کربن، صنعت کشتیرانی باید سوختهای زیستی را همراه با راهکارهای دیگر همچون بهبود بهرهوری انرژی و استفاده از سوختهای جایگزین ترکیب کند.
چگونه زندگی در شهر هوشمند آینده را متحول میکند؟
شهرهای هوشمند با بهرهگیری از فناوریهای نوین، در تلاش هستند تا زندگی شهری را بهبود بخشند و خدمات عمومی را به شکل کارآمدتر و هوشمندانهتری ارائه کنند، اما موفقیت این تحول دیجیتال تنها به توسعه زیرساختها و فناوریهای پیشرفته محدود نمیشود، بلکه تحقق شمول دیجیتال و تضمین دسترسی برابر همه شهروندان به این فناوریها و توانمندسازی آنها برای استفاده مؤثر از خدمات دیجیتال، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
شمول دیجیتال یکی از چالشهای بزرگ شهرهای جهان است. در جامعهای که روزبهروز بیشتر به هم متصل میشود، شکاف دیجیتال فقط یک مسئله فناوری نیست، بلکه یک مسئله اجتماعی است که بهطور مستقیم بر کیفیت زندگی، تحرک اقتصادی و مشارکت اجتماعی افراد تأثیر میگذارد.
ساندرلند، شهری بندری در شمال شرقی انگلستان، یکی از پیشگامان هوشمندسازی شهری در بریتانیا است که با بهرهگیری از فناوریهای نوین همچون اینترنت اشیا و اینترنت نسل پنجم، در مسیر تحقق شمول دیجیتال گامهای مؤثری برداشته است. مطالعهای در سال ۲۰۲۳ نشان داد که ۳۳ درصد ساکنان ساندرلند سواد دیجیتال پایه نداشتند که مانع بزرگی برای دسترسی به فرصتهای رشد در دنیای دیجیتال بود. شورای شهر ساندرلند با همکاری شرکتهای فناوری نوپا و بینالمللی و با هدف تغییر این وضعیت و تضمین اینکه هیچ فرد یا منطقهای در تحول دیجیتال عقب نماند، برنامهای جامع راهاندازی کرده است. این برنامه شامل ارائه وایفای رایگان در فضاهای عمومی، توسعه زیرساختهای حملونقل هوشمند و امکانات بازی هوشمند است که فرصتهایی برای ساکنان، کسبوکارها و بازدیدکنندگان فراهم میکند.
رویکرد نوآورانه ساندرلند به شمول دیجیتال
برنامه شمول دیجیتالی ساندرلند به تجهیز مردم محلی با مهارتها، اعتمادبهنفس و تجهیزات لازم میپردازد تا همه شهروندان، بدون توجه به سن، درآمد یا پیشینه، بتوانند در دنیای جدید دیجیتال موفق باشند. این برنامه در ۱۰ ماه نخست بیش از ۵۱۵ هزار بازدید در مراکز سلامت دیجیتال داشته است که نشاندهنده دسترسی گسترده به ابزارها و مهارتهای دیجیتال است.
مراکز سلامت دیجیتال در مناطق محروم شهر راهاندازی شدهاند تا کسانی که بیشترین فاصله را با دنیای دیجیتال دارند، بتوانند به اینترنت، آموزش و پشتیبانی دسترسی پیدا کنند. این مراکز به افراد کمک میکنند تا مهارتهای لازم برای شرکت در اقتصاد دیجیتال را کسب کنند و از خدمات ضروری آنلاین بهرهمند شوند. این موضوع زندگی بسیاری افراد را تغییر داده است.
مراکز بازیهای الکترونیکی برای جوانان نخستین نمونههای خود در بریتانیا هستند که محیطی جذاب و رقابتی برای جوانان ایجاد کردهاند تا مهارتهای دیجیتال خود را از طریق بازیهای ویدئویی تقویت کنند. این رویکرد نوآورانه به شمول دیجیتال، اعتمادبهنفس و علاقه به مشاغل حوزه فناوری را میان جوانانی افزایش میدهد که ممکن است از مسیرهای آموزشی سنتی فاصله گرفته باشند.
شمول دیجیتال شامل توانمندسازی نیروی کار نیز میشود؛ به همین منظور، شورای شهر ساندرلند با ارائه آموزشهای تخصصی و فراهم کردن تجهیزات لازم برای کارکنان خود، بهویژه کسانی که پیشتر به اینترنت دسترسی نداشتند، توانسته است نیروی کاری مجهز به مهارتهای دیجیتال ایجاد کند. محیطهای کاری با افزایش مهارتهای دیجیتالی بیش از ۹۰۰ کارمند بهگونهای شکل گرفته است که فناوری به بهبود بهرهوری و ارتقای کیفیت خدمات کمک میکند. این رویکرد علاوهبر افزایش مهارتهای دیجیتال کارکنان، موجب تحول فرهنگی و عملیاتی میشود.
ارزش اجتماعی و تمرکز بر مردم
ساختن یک شهر هوشمند فقط نصب و گسترش فناوری نیست، بلکه نیاز به تمرکز بر مردم دارد. ارزش اجتماعی در مرکز همه اقدامات قرار دارد و برنامه شمول دیجیتال ساندرلند نمونه بارزی است که نشان میدهد فناوری چگونه میتواند زندگیها را بهبود بخشد. این برنامه با ایجاد فرصتهای برابر برای دسترسی به فناوری، به کاهش نابرابریهای اجتماعی کمک میکند و حس تعلق و مشارکت را میان همه شهروندان تقویت میکند، در نهایت، موفقیت یک شهر هوشمند زمانی تضمین میشود که فناوری در خدمت بهبود کیفیت زندگی و رفاه همه افراد جامعه قرار گیرد.
موفقیت برنامههای شمول دیجیتال بدون مشارکت فعال کسبوکارها امکانپذیر نیست. بسیاری از شرکتها با داوطلب شدن در برنامه موسوم به Tech Mates، اهدای دستگاههای دیجیتال بدون استفاده و حمایتهای مالی، نقش کلیدی و تأثیرگذاری در پیشبرد اهداف این برنامه ایفا میکنند. این همکاریها نهتنها منابع و تجهیزات لازم را فراهم میآورد، بلکه با ایجاد فرهنگ مسئولیت اجتماعی و مشارکت جمعی، زمینه را برای گسترش دسترسی عادلانه به فناوریهای دیجیتال در جامعه فراهم میکند و به تحقق واقعی شمول دیجیتال کمک میکند.
راهکارهای استفاده شهرها از انرژیهای هدررفته
رشد سریع جمعیت شهری و افزایش تقاضا برای انرژی، شهرها را با چالشهای جدی در زمینه تأمین انرژی پایدار و کاهش اثرات زیستمحیطی روبهرو کرده است.
بخش قابلتوجهی از انرژی مصرفی در شهرها بهصورت تلفات از بین میرود که این موضوع علاوهبر افزایش هزینهها، به تشدید آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی نیز دامن میزند، به همین دلیل، تمرکز بر بازیابی و استفاده مجدد از این انرژیهای هدررفته بهعنوان یک راهکار مؤثر و ضروری در دستور کار بسیاری از شهرهای پیشرفته و در حال توسعه قرار گرفته است.
شهرها بهعنوان مصرفکنندگان عمده انرژی، در حال نوآوری برای بازیابی و استفاده مجدد از انرژی هدررفته هستند تا ناکارآمدیها را به منابع ارزشمند تبدیل کنند. گرمایش و سرمایش منطقهای با استفاده از گرمای تلفشده، ذخیرهسازی انرژی در شبکههای هوشمند، استفاده از انرژی هدررفته ترمزها، راهکارهای نوآورانه سرمایش و نیروگاههای تبدیل زباله به انرژی از جمله روشهای اصلی هستند که شهرها برای بهینهسازی مصرف انرژی و کاهش آلایندهها به کار میگیرند.
این رویکرد نهتنها به کاهش مصرف انرژی و هزینهها کمک میکند، بلکه نقش مهمی در تحقق اهداف توسعه پایدار و کاهش انتشار گازهای گلخانهای دارد.
گرمایش و سرمایش با استفاده از گرمای تلفشده
یکی از روشهای مهم شهرها برای بازیابی از انرژی هدررفته، استفاده از گرمای تلفشده برای گرمایش منطقهای است.
بسیاری از شهرها از گرمای تلفشده در فرایندهای صنعتی، نیروگاهها و حتی مراکز داده برای تأمین سیستمهای گرمایش و سرمایش مرکزی بهره میبرند.
این روش موجب افزایش بهرهوری انرژی و کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی میشود. برای مثال، پروژه سلسیوس در اروپا به شهرهایی همچون گوتنبرگ، لندن و روتردام کمک کرده است تا سیستمهایی را راهاندازی کنند که گرمای تلفشده را جمعآوری و دوباره توزیع میکنند و به این ترتیب صرفهجویی قابلتوجهی در مصرف انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانهای حاصل شده است.
بعضی از این سیستمها چندین منبع گرمای تلفشده را به هم متصل میکنند تا استفاده بهینهتری از منابع در سطح شهر داشته باشند و حتی بتوانند لوازم خانگی را نیز از طریق شبکههای منطقهای تغذیه کنند. این سیستمها حرارت اضافی تولیدشده در صنایع مختلف، نیروگاهها، ساختمانها و مراکز داده را جمعآوری میکنند و آن را به یک شبکه مرکزی منتقل میکنند. این شبکهها میتوانند گرمای جمعآوری شده را بهصورت متمرکز مدیریت و توزیع کنند تا نیازهای مختلف حرارتی در مناطق شهری تأمین شود.
استفاده پلکانی از گرمای تلفشده نیز یکی دیگر از روشهای نوظهور در شهرهاست.
مفهوم استفاده پلکانی از حرارت به معنای بهرهبرداری مرحلهبهمرحله و بهینه از گرمای تلفشده در صنایع مختلف است تا این انرژی بهصورت کارآمدتری به مصرف برسد. این روش در بعضی مناطق همچون شهر میلی در چین به کار گرفته شده است بهگونهای که گرمای تلفشده و اضافی تولیدشده در صنایع سنگین که بهصورت مستقیم به محیط تخلیه میشود، ابتدا جمعآوری و سپس برای تأمین نیازهای حرارتی صنایع سبکتر مورد استفاده قرار میگیرد. در مرحله بعد، حرارت باقیمانده و کاهشیافته از این صنایع سبکتر، برای گرمایش ساختمانها و منازل مسکونی به کار گرفته میشود.
این رویکرد پلکانی موجب میشود که انرژی گرمایی به جای هدررفت کامل، در چندین مرحله و در بخشهای مختلف با نیازهای حرارتی متفاوت به کار گرفته شود و به این ترتیب بازده کلی مصرف انرژی بهطور چشمگیری افزایش یابد. حرارت تولیدشده در یک فرایند صنعتی که ممکن است دمای بسیار بالایی داشته باشد و پس از استفاده در همان صنعت یا صنایع مشابه، بهتدریج به بخشهایی با نیازهای حرارتی پایینتر منتقل میشود تا در نهایت برای مصارف خانگی و گرمایش ساختمانها استفاده شود.
سیستم گرمایشی پلکانی شهر میلی بهصورت گسترده و متمرکز اجرا میشود؛ بهطوری که ساختمانها و منازل فاقد سیستمهای گرمایشی خصوصی همچون بخاری گازی یا پکیج هستند و همه از طریق شبکههای مرکزی و محلهای گرمایش دریافت میکنند که از این حرارت بازیابی شده تغذیه میشوند. این روش نهتنها موجب کاهش چشمگیر مصرف انرژی و کاهش آلودگی میشود، بلکه هزینههای گرمایش را برای خانوارها نیز بهطور قابلتوجهی کاهش میدهد.
نیروگاههای تبدیل زباله به انرژی
نیروگاههای تبدیل زباله به انرژی زبالههای غیرقابل بازیافت را میسوزانند تا گرما، بخار، برق و سوخت تولید و سپس به خانهها و کسبوکارها توزیع کنند.
این روش نهتنها از دفن زبالهها جلوگیری میکند بلکه منبع پایدار و قابل اعتمادی از انرژی فراهم میآورد. بهعنوان مثال نیروگاه کپنهیل در کپنهاگ، دهها هزار خانه را با گرما و برق تأمین میکند و در عین حال بهعنوان یک فضای تفریحی برای جامعه نیز عمل میکند. گرمای تولیدشده در این نیروگاه برای گرمایش منطقهای استفاده میشود که موجب افزایش بهرهوری انرژی و حمایت از اقتصاد چرخشی میشود، زیرا مواد قابل بازیافت بازیابی میشوند و نیاز به استخراج منابع اولیه کاهش مییابد.
ذخیرهسازی و شبکههای هوشمند انرژی
شهرها در زمینه ذخیرهسازی انرژی و توسعه شبکههای هوشمند انرژی پیشرفتهای قابلتوجهی داشتهاند که نمونه بارز آن در شهر آمستردام مشاهده میشود. در این شهر، باتریهای استفادهشده خودروهای برقی بهعنوان سیستمهای ذخیرهسازی انرژی به کار گرفته میشوند تا انرژی خورشیدی مازاد تولیدشده در طول روز را ذخیره کنند.
این باتریها که پیشتر در خودروهای برقی استفاده شدهاند، پس از پایان عمر مفید خود در خودروها، بهصورت دومرحلهای بازیافت شده و بهعنوان مخازن انرژی در شبکههای شهری مورد استفاده قرار میگیرند. این کار علاوهبر کاهش ضایعات باتری، هزینههای ذخیرهسازی انرژی را نیز بهطور چشمگیری کاهش میدهد.
سیستمهای مدیریت هوشمند انرژی در این شبکهها، بهصورت خودکار میزان انرژی ذخیره شده را کنترل و تنظیم میکنند و در زمانهایی که تقاضای برق افزایش یا تولید انرژی خورشیدی کاهش مییابد، این انرژی ذخیره شده را به شبکه بازمیگردانند تا نیاز مصرفکنندگان را تأمین کنند، این فرایند به کاهش فشار روی شبکه برق شهری کمک میکند و از بروز قطعیهای ناگهانی جلوگیری میکند. با این روش، امکان استفاده بهینهتر از انرژیهای تجدیدپذیر فراهم میشود و وابستگی به منابع انرژی فسیلی کاهش مییابد.
راهکارهای نوآورانه سرمایش
بعضی شهرها با بهرهگیری از منابع طبیعی، راهکارهای نوآورانهای برای خنکسازی کارآمد محیط شهری ارائه دادهاند که نمونه برجسته آن، سیستم سرمایش با آب عمیق دریاچه تورنتو است که از آب سرد دریاچه انتاریو برای خنک کردن ساختمانهای مرکز شهر بهره میبرد.
این سیستم با استفاده از آب سرد و پایدار لایههای عمیق دریاچه انتاریو، سرمای مورد نیاز بیش از ۱۸۰ ساختمان از جمله برجهای تجاری و مراکز مهم شهر را تأمین میکند. آب سرد از عمق حدود ۸۳ متری دریاچه، جایی که دمای آن تقریباً ثابت و حدود چهار درجه سانتیگراد است، از طریق لولههای عظیم به ایستگاه مرکزی منتقل میشود. در این ایستگاه، با استفاده از مبدلهای حرارتی، سرمای آب دریاچه به یک حلقه بسته آبی منتقل میشود که در سراسر شهر گردش دارد و هوای داخل ساختمانها را خنک میکند.
استفاده از این فناوری مصرف برق مورد نیاز برای خنکسازی را تا ۹۰ درصد نسبت به روشهای متداول تهویه مطبوع کاهش میدهد و سالانه حدود ۹۰ هزار مگاواتساعت برق صرفهجویی ایجاد میکند که معادل حذف ۱۵ هزار خودروی سواری از سطح شهر است، همچنین این سیستم کمک میکند تا اثر جزیره گرمایی شهری کاهش پیدا کند و دمای محیط در ماههای گرم تابستان متعادلتر شود.
استفاده از انرژی هدررفته ترمزها
سیستمهای مترو بهطور معمول از فناوری ترمز احیاکننده برای بازیابی انرژی استفاده میکنند که در حالت عادی هنگام ترمزگیری بهصورت حرارت از بین میرود، در این فرایند، موتورهای الکتریکی قطار هنگام ترمزگیری به ژنراتور تبدیل میشوند و انرژی جنبشی قطار را به انرژی الکتریکی تبدیل میکنند.
این انرژی الکتریکی تولیدشده بهصورت مستقیم به سیستم تغذیه مترو بازگردانده میشود و میتواند بلافاصله توسط قطارهای دیگر که در حال شتابگیری هستند یا همان قطار هنگام حرکت مجدد مصرف شود. انرژی ترمز در بعضی سیستمها، برای تأمین نیازهای الکتریکی ایستگاهها همچون روشنایی، پلهبرقی و تهویه به کار گرفته میشود و میتواند تا ۹۰ درصد از نیاز انرژی ایستگاه را تأمین کند. متروهای پیشرفتهتر همچون متروی ملبورن از سیستمهای ذخیرهسازی انرژی استفاده میکنند تا انرژی بازیابیشده را بهصورت موقت ذخیره کنند و در صورت نیاز به شبکه بازگردانند. علاوهبر این، انرژی بازیابیشده در بعضی موارد برای سیستمهای داخلی قطار همچون روشنایی، تهویه مطبوع و سایر تجهیزات کمکی نیز استفاده میشود.
ترمز احیاکننده میتواند حدود ۱۵ تا ۳۰ درصد از کل انرژی مصرفی قطار مترو را بازیابی و دوباره استفاده کند که این امر منجر به کاهش چشمگیر مصرف برق و انتشار گازهای گلخانهای میشود.
۳۰ سال برق رایگان با تولید انرژی پاک در اعماق دریاها
ذخیره انرژی تجدیدپذیر به صورت پایدار و کارآمد یکی از چالشهای اصلی امروزی است. آزمایشها نشان میدهند که کرههای بتنی ساده، باتریهای فوقالعادهای میسازند و تیمی از محققان آلمانی در حال ارائه راهحل انقلابی «کرههای بتنی غوطهور در اقیانوس» برای رفع این چالش هستند. پتانسیل این کرهها به حدی بالاست که کالیفرنیا در حال آمادهسازی برای آزمایش یک نمونه اولیه در مقیاس بزرگ است و قصد دارد بهمنظور ذخیره انرژی، یک کره با قطر ۹ متر را در اقیانوس غوطهور کند و از طرفی در حال برنامهریزی برای نسخههایی با قطر ۳۰ متر است.
در این پروژه که StEnSea (انرژی ذخیرهشده در دریا) نام دارد، کرههای بتنی توخالی در عمق چند صد متری اقیانوس نصب میشوند و هر کره مجهز به یک پمپ-توربین و یک سیستم شیر است. برای ذخیره انرژی، از برق اضافی برای پمپاژ آب به خارج از کره استفاده میشود و خلاء نسبی ایجاد میکند. برای آزاد کردن انرژی نیز شیر تعبیه شده باز میشود و آب که تحت فشار خارجی قرار گرفته است، به داخل کره هجوم میآورد، توربین را میچرخاند و برق تولید میکند. طول عمر تخمینی هر کره بین ۵۰ تا ۶۰ سال است و هر ۲۰ سال یا بیشتر، قطعات آن تعویض میشود.
از تئوری تا نخستین آزمایشهای دریایی
کره حاضر یک پروژه آزمایشی در دریاچه کنستانس آلمان بود که در آن موفقیت استفاده از کرههایی به قطر سه متر تأیید شده است. محققان با تکیه بر این موفقیت، اکنون به دنبال افزایش مقیاس هستند. به این ترتیب در سال ۲۰۲۶، کرهای به قطر ۹ متر و وزن ۴۰۰ تن در عمق ۵۰۰ تا ۶۰۰ متری سواحل کالیفرنیا غرق خواهد شد. این کره ظرفیت ذخیرهسازی ۴۰۰ کیلووات ساعت را خواهد داشت که انرژی کافی برای تأمین برق یک خانه متوسط برای چند هفته است. هدف نهایی کالیفرنیا ایجاد کرههای بزرگتر تا قطر ۳۰ متر است که در مزارعی تعبیه شده در بستر دریاهای سراسر جهان مستقر میشوند.
گویهای زیرآبی حاضر جایگزینی سازگار با محیط زیست برای سدهای برقآبی هستند و در مقایسه با نیروگاههای سنتی که بهدلیل تأثیرات مخرب زیستمحیطیشان مورد انتقاد قرار میگیرند، پتانسیل بالایی برای گسترش دارند، زیرا بستر دریا مناطق وسیع و کمبهرهبرداری را ارائه میدهد. این تأسیسات که به دور از مناطق مسکونی نصب میشود قابلیت پذیرش اجتماعی بالایی نیز دارد. ذخیرهسازی انرژی از طریق این گویها میتواند به بخش اساسی آینده انرژی جهان بهویژه برای پشتیبانی از توسعه عظیم انرژیهای تجدیدپذیر تبدیل شود. این نوآوری امیدوارکننده نشان میدهد که گاهی راهحلهایی برای چالشهای مدرن میتوانند راهحلی به سادگی یک گوی بتنی شناور در اقیانوس برطرف شود.