مجنون، روایت قهرمانان نابغه ایرانی

سینمایی «مجنون» بخش‌هایی از زندگی شهید مهدی زین‌الدین روایت میکند؛ فرمانده‌ای که در جریان جنگ ایران و عراق، با راهبری لشکر ۱۷ علی بن ابی‌طالب، بخشی از عملیات خیبر را در جزیره مجنون پیش برد و از افتخارآفرینان خیبر شد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، مجنون محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج است که نخستین‌بار در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر نمایش داده شد. این فیلم که در ژانر دفاع مقدس ساخته شده به بخش‌هایی از زندگی شهید مهدی زین‌الدین می‌پردازد؛ فرمانده‌ای که در جریان جنگ ایران و عراق، با راهبری لشکر ۱۷ علی بن ابی‌طالب، بخشی از عملیات خیبر را در جزیره مجنون پیش برد. انتخاب این موضوع و تمرکز بر یکی از مهم‌ترین عملیات‌های جنگ و شخصیت زین‌الدین، در میان آثار دفاع مقدس به فیلم جایگاهی ویژه بخشیده است.

فیلم از همان ابتدا، تلاش می‌کند مخاطب را با فضای پرتنش و در عین حال پرامید آن روزها همراه کند. روایت فیلم در کنار بازسازی گوشه‌ای از تاریخ دفاع مقدس در نشان دادن ابعاد انسانی و نظامی جنگ نیز موفق بوده است. در این باره، باید به باز؛ خوب و پر احساس بازیگران اشاره کرد؛ هرچند نقش اول فیلم، آن‌گونه که باید به شخصیتش یعنی شهید زین الدین نیامده و سجاد محمدی در ایفای نقش مهدی زین‌الدین نتوانسته تمام ظرفیت‌های این شخصیت را به نمایش بگذارد و حتی بازی او در برخی لحظات فاقد عمق و باورپذیری لازم است که همین نکته باعث می‌شود مخاطب نتواند به طور کامل با قهرمان داستان هم‌ذات‌پنداری کند. با این حال، ضعف بازیگری نقش اول، به دلیل قوت‌های دیگر فیلم تا حدی جبران می‌شود.

خالقی: فیلم «مجنون» در جوار حرم مطهر رضوی اکران می شود - خبرگزاری مهر |  اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency

یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های فیلم «مجنون»، نمایش روابط انسانی میان رزمندگان است. فیلم با تمرکز بر رفتارهای عاطفی، همدلی، شوخ‌طبعی و دوستی میان اعضای لشکر، تصویری ملموس و باورپذیر از فضای جبهه ارائه می‌دهد. این رویکرد، قهرمانان را نه در هیبت اسطوره‌ای و دست‌نیافتنی، بلکه به عنوان انسان‌هایی زنده، آسیب‌پذیر و در عین حال مخلص به تصویر می‌کشد؛ در سکانس‌هایی که رزمندگان بر سر خوردن نیمرو یا توصیه به ترک سیگار با یکدیگر شوخی می‌کنند یا در لحظات دلتنگی برای خانواده و دوستان یا نهایت غم در زمان از دست دادن یکی از رفقایشان، فیلم موفق می‌شود حس رفاقت و همدلی را به خوبی منتقل کند. این وجه انسانی، فیلم را از بسیاری آثار دفاع مقدس متمایز کرده است و پیام اخلاقی آن را باورپذیرتر و اثرگذارتر می‌کند؛ چرا که در آثار دفاع مقدس، بیشتر به وجه شجاعت و دلاوری رزمندگان پرداخته می‌شود، اما در مجنون در کنار نمایش شجاعت، قدرت مبارزه و دفاع رزمندگان، روابط انسانی و عواطف را نیز به خوبی به تصویر کشیده است. به این ترتیب کارگردان و نویسنده کوشیده‌اند تا در دل میدان نبرد، رفتارهای انسانی را برجسته کنند و نشان دهند که قهرمان بودن، به معنای نداشتن ضعف نیست، بلکه توانایی ایستادن بر ضعف‌ها و ترس‌هاست. این نگاه انسانی به جنگ، می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد ارتباط احساسی عمیق‌تر میان مخاطب و قهرمانان باشد.

نکته مثبت دیگر فیلم، به تصویر کشیدن علم نظامی، فن قوی و استراتژی نیروهای ایرانی است. در روایت‌های شفاهی و تاریخی، همواره از ذهن خلاق و مهندسی قوی فرماندهان و رزمندگان سخن گفته شده است؛ اما کمتر فیلم یا سریالی توانسته این وجه از جنگ را به خوبی نشان دهد. «مجنون» در این زمینه موفق عمل کرده و به خوبی توانسته استراتژی فرماندهان ایرانی را در عملیات خیبر به تصویر بکشد. این نمایش در کنار آشنایی مخاطب با محدودیت‌های ادوات و تجهیزات رزمندگان در آن دوران، هوشیاری و فداکاری آنان را نیز برجسته کرده و به رخ می‌کشد. وقتی مخاطب می‌بیند رزمندگان چگونه با امکانات محدود، توانسته‌اند نقشه‌های پیچیده و مؤثر طراحی کنند، بیش از پیش به علم و توانایی آنان پی می‌برد. این وجه از فیلم، علاوه بر ارزش هنری، ارزش آموزشی و تاریخی نیز دارد؛ زیرا نسل جدید را با بخشی از واقعیت‌های جنگ آشنا می‌کند که کمتر در آثار تصویری دیده شده است.

پایان بندی خوب فیلم نیز از نقاط قوت آن به شمار می‌رود؛ برخلاف بسیاری از آثار دفاع مقدس که پایانشان با شهادت قهرمان همراه است، «مجنون» مسیر دیگری را انتخاب کرده است. در این فیلم، شهید زین‌الدین در مجنون شهید نمی‌شود و فیلم با نشان دادن پیروزی عملیات خیبر به دست او و لشکر ۱۷ علی بن ابی‌طالب، تصویری قهرمانانه و امیدبخش ارائه می‌دهد؛ چرا که عملیات در اوج سختی و در انتهای بن بست با شجاعت و استراتژی زین الادین و هم رزمانش به پیروزی می‌رسد. صحنه‌ای که در آن رزمندگان با شادی و غرور، مهدی زین‌الدین را بر دوش خود بالا می‌برند، یکی از زیباترین لحظات فیلم است. این تصویر نه تنها قهرمان‌سازی می‌کند، بلکه در کنار نمایش علم نظامی زین‌الدین، شخصیت او را کامل‌تر نشان می‌دهد. مخاطب در پایان فیلم با شادی پیروزی و غرور ملی مواجه می‌شود که این انتخاب هوشمندانه، تأثیر عاطفی و روانی مثبتی بر بیننده می‌گذارد.

به طور کلی، «مجنون» در ژانر دفاع مقدس توانسته تصاویر و روایت‌هایی به نمایش بگذارد که در فیلم‌های دیگر کمتر دیده شده است. نمایش روابط انسانی عمیق میان رزمندگان، توجه به استراتژی‌های نظامی و پایان قهرمانانه، از نقاط قوت فیلم است که آن را از آثار مشابه متمایز کرده است.

پیشنهادی باخبر