به گزارش مشرق، کانال تلگرامی اندیشکده تهران نوشت:
نیروهای کرد سوری (قسد یا SDF) به فرماندهی مظلوم عبدی و دولت موقت سوریه به ریاست احمد الشرع روز دوشنه ۲۰ اسفند به طور ناگهانی توافقنامه صلحی را با یکدیگر در دمشق امضاء کردند؛ توافقی که شامل ۸ بند است و ماهیت کلی آن حفظ یکپارچگی کشور و مخالفت با تقسیم سوریه است.
مفاد توافق
«مظلوم عبدی» فرمانده کل نیروهای قسد که در لیست ترور سازمان اطلاعات و امنیت ملی ترکیه (میت) قرار داشت اکنون بر سر یک میز با متحد ترکیه نشسته و در مورد آینده سیاسی سوریه به توافق رسیده است. فرمانده قسد دو هفته پیش، بلافاصله پس از انتشار اعلامیه خلع سلاح پ.ک.ک بیان داشته بود که این موضوع ارتباطی به نیروهای کُرد سوری ندارد. حال آنکه در بند ۴ توافقنامه گفته شده که همه نهادهای مدنی و نظامی شمال شرق سوریه از جمله گذرگاه‌های مرزی، فرودگاه‌ها، میادین نفتی و گازی تحت کنترل حکومت مرکزی دمشق قرار خواهد گرفت. اما همزمان در بند ۶ آمده است که نیروهای قسد در مبارزه با تمام تهدیداتی که امنیت و وحدت را به خطر می‌اندازد، با دولت سوریه همراهی خواهند کرد. این موضوع از منظر قسد احتمالا بدان معناست که نه تنها کردهای سوری خلع سلاح نخواهد شد بلکه در فعالیت‌های نظامی که تهدیدی بر علیه آنها تلقی می‌شود حضور خواهند داشت. در این توافق درباره جزئیات کلمه ادغام توضیح داده نشده و مشخص نیست که نیروهای قسد آیا به عنوان یک واحد رزمی در ارتش خواهند بود یا این نیروها در دیگر واحدها تقسیم می‌شود.
انگیزه جولانی
بنابراین توافقنامه ۲۰ اسفند متضمن کلیاتی عمده است که هسته اصلی آن ادغام نهادهای مدنی و نظامی حکومت خودمختار کردی در حکومت جدید سوریه و همچنین تضمین مشارکت کردها در قدرت نظامی و حیات سیاسی این کشور است اما هیچ اشاره‌ای نشده است که نهادهای کُردی به چه فُرمی در دولت مرکزی ادغام می‌شوند. در این گونه توافقات بیش از این محتوا به فرم شکل بدهد، فرم است که محتوا را تعیین می‌کند. بنابراین، به نظر می‌رسد که آشفتگی در سواحل غربی سوریه باعث تعجیل دولت موقت جولانی در دستیابی به توافق با کردها شده است. زیرا طرح ادعاهای جدایی طلبانه توسط علوی‌ها ساز استقلال طلبی کردها را کوک می‌کرد.
همچنین سازماندهی نیروهای کُرد و برخورداری نسبی آنها از حمایت خارجی، کردها را به بزرگترین تهدید علیه دولت موقت جولانی تبدیل کرده است. بنابراین فقدان اشاره به جزئیات بیشتر در متن توافقنامه به منظور آرام کردن شرایط و نشان دادن تسلط دولت موقت بر امور بوده است. این ابهام به احتمال بسیار بالا منجر به شکل‌گیری اختلاف نظرهای جدی در مورد اجرای توافق خواهد شد که قرار است توسط کمیته‌های اجرایی تا پایان سال ۲۰۲۵ (۹ماه آینده) تعیین تکلیف شود. در این مدت YPG و SDF کنترل کامل مناطق تحت سیطره خود را حفظ خواهند کرد.
انگیزه قسد
کردها نیز که همواره از اختلاف نظر میان آنکارا و واشنگتن در مورد جایگاه خود در سوریه بهره‌برداری کرده‌اند؛ از تحرکات دیپلماتیک اخیر ترکیه دچار نگرانی شده‌اند. اخیراً نشست همسایگان سوریه در امان به ابتکار هاکان فیدان با مشارکت پنج کشور ترکیه، عراق، اردن، لبنان و سوریه برگزار شد که تعیین تکلیف نیروهای قسد یکی از مهم‌ترین محورهای آن بود. بنابراین ترس از شکل‌گیری اجماع منطقه‌ای برای حذف نیروهای قسد و کوتاه آمدن ترامپ بر سر حمایت از آنها منجر به تعجیل از جانب قسد برای حصول یک توافق اولیه شده است. گفتنی است که تنها ساعاتی پیش از امضای توافق فرمانده قسد با ژنرال مایکل کوریلا فرمانده سنتکام دیدار داشته و با هلی‌کوپتر آمریکایی برای امضای توافق به دمشق رفته است. بنابراین روشن است که امضای این توافق با اطلاع کامل آمریکایی‌ها بوده است.
جمع‌بندی
توافق مذکور نشان می‌دهد که هر دو طرف بنا به اضطرار و ضرورت یک قدم به عقب رفته و در نقطه میانه با هم توافق رسیده‌اند. کردها به صورت کلی پذیرفته‌اند که به جای ساختار فدرال، بخشی از دولت سوریه باقی بمانند. الشرع نیز کردها را به عنوان شریک اصلی پذیرفته است در حالی که این امر به هیچ وجه مطلوب ترکیه نیست. در هر صورت نحوه تفسیر و اجرای این توافق از چالش‌های عمده‌ای است که ممکن است مجدداً به شعله‌ور شدن آتش زیر خاکستر منجر شود. مهم‌ترین نقطه اختلافی در این زمینه احتمالاً بر سر توزیع درآمدهای حاصل از گذرگاه‌های مرزی و چاه‌های نفت منطقه خواهد بود که فعلا در دست نیروهای آمریکایی قرار دارد.
*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.
