به گزارش مشرق، در روزهای گذشته، مقامات رسمی ترکیه به ویژه رجب طیب اردوغان رئیس جمهور و هاکان فیدان وزیر امور خارجه این کشور، لحن اظهار نظرهای خود درباره وقایع غزه را به شکل نمایانی تغییر داده‌اند و انتقادات آنها از رژیم صهیونیستی، کمتر شده است. اما سه حزب سیاسی ترکیه، به شکل جدی با مفاد متن موسوم به لایحه غزه مخالفت می‌کنند و بر این باورند که کشورهای اسلامی نباید در حمایت از این طرح، با کشورهای غربی همراه شوند.
حزب اسلامگرای سعادت متشکل از شاگردان قدیمی مرحوم نجم الدین اربکان، لایحه غزه را به عنوان متنی قلمداد کرده که حاضر نیست شرایط سخت مردم غزه و حقوق فلسطینیان را در نظر بگیرد.
همچنین حزب کمونیستی وطن، اعلام کرده که این اقدامات غرب، دو هدف مهم دارد که عبارتند از خلع سلاح جنبش حماس و هموار کردن مسیر برای تداوم تهدیدات منطقه‌ای رژیم صهیونیستی از غزه و لبنان تا سوریه. سومین حزب سیاسی ترکیه که با لایحه غزه مخالفت می‌ورزد، حزب آینده به رهبری احمد داود اوغلو نخست وزیر اسبق این کشور است.
حزب آینده در روزهای اخیر، اقدامات دیپلماتیک و رسانه‌ای فراوانی برای حمایت از فلسطین انجام داده است. خانم سما سیلکین اون از سران این حزب، در یک کنفرانس مطبوعاتی در پارلمان ترکیه اعلام کرد: «لایحه‌ای که با دیدگاه آمریکا درباره غزه نوشته شده، متنی است که هدف اصلی آن، نه بر صلح در غزه، بلکه بر اولویت‌های امنیتی اسرائیل متمرکز است و حق فلسطین برای تشکیل کشور را به آینده‌ای نامعلوم موکول می‌کند».
این سیاستمدار حزب آینده ترکیه در ادامه گفته است: «از زمان اجلاس شرم الشیخ تاکنون، آتش‌بس ۲۸۲ بار توسط سربازان اسرائیلی نقض شده و علاوه بر این، بمباران مردم غزه ادامه داشته است. به نحوی که متاسفانه ۳۰۰ غیرنظامی جان خود را از دست داده‌اند و صدها نفر زخمی شده‌اند. در چنین شرایطی جریان کمک رسانی هم بسیار دشوار و محدود شده است».
خانم سیلکین اون در ادامه از سیاست‌های دولت اردوغان و حزب عدالت و توسعه درباره پرونده فلسطین انتقاد کرده و گفت: «متاسفانه امروز در ترکیه با این خطر مواجه هستیم که ممکن است مسئله غزه از دستور کار سیاسی دولت، احزاب و جامعه مدنی خارج شود. در این لایحه، نوعی تلاش سیاسی برای نهادینه کردن طرح صلح ترامپ تحت چتر سازمان ملل دیده می‌شود و از دو عنصر یعنی هیئت صلح و همچنین نیروی تثبیت صلح استفاده می‌کند. ولی درباره حق تعیین سرنوشت فلسطین، عبارات دقیقی وجود ندارد و معتقدیم که این لایحه خطرات جدی برای فلسطین ایجاد می‌کند. چرا که هیچ اشاره صریحی به وضعیت کشور فلسطین وجود ندارد. گویی تعیین سرنوشت نه به عنوان یک حق قانونی، بلکه به عنوان پاداشی برای یک فرآیند بلندمدت در نظر گرفته می‌شود! در حالی که خلع سلاح غزه به عنوان مرحله اول در نظر گرفته شده، هیچ جدول زمانی یا تضمینی برای خروج اسرائیل ارائه نشده است».
حزب آینده ترکیه همچنین در بیانیه‌ای به این اشاره کرده که در لایحه مزبور، آنها با درخواست از موسسات مالی بین‌المللی، تلاش می‌کنند فلسطین را قبل از اینکه حتی به یک کشور تبدیل شود، زیر بار بدهی خارجی ببرند. علاوه بر این، لایحه هیچ مفادی در مورد جنایات جنگی اسرائیل، نقض مداوم قوانین بین‌المللی یا احکام دیوان بین‌المللی دادگستری ندارد و می‌تواند در را به روی فرآیندی مشابه تلاش برای مشروعیت بخشیدن به حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ باز کند.
نامه داود اوغلو به روسیه و چین
احمد داود اوغلو، از طریق سفارتخانه‌های چین و روسیه در آنکارا، دو نامه به روسای جمهور این کشورها فرستاد. داود اوغلو در نامه به شی جین پینگ رئیس جمهور چین و ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در مورد لایحه غزه، اعلام کرده که این لایحه به اراده مردم فلسطین و قطعنامه‌های سازمان ملل احترام نگذاشته است. به باور داود اوغلو، در این مقطع، چین و روسیه می‌توانند مسیر تصمیم‌گیری نهایی را تغییر دهند.
رهبر حزب آینده ترکیه گفته است: «بدون شک، مواضع روسیه و چین در اجلاس شرم‌الشیخ در ۱۳ اکتبر شایان تقدیر است. با این حال، علیرغم اعلام و اجرای آتش‌بس، نزدیک به ۳۰۰ فلسطینی در نتیجه حملات اسرائیل در دوره مداخله جان خود را از دست داده‌اند و کاروان‌های کمک‌های بشردوستانه نمی‌توانند به راحتی به مردم غزه کمک برسانند. در این شرایط، پیش‌نویس فعلی ارائه شده به شورای امنیت سازمان ملل صلح پایدار را در اولویت قرار نمی‌دهد، در عوض منافع امنیتی اسرائیل را به عنوان اولویت و محور اصلی قلمداد می‌کند».
داود اوغلو در ادامه به این اشاره کرده که نیروی امنیت بین‌المللی که در پیش‌نویس لایحه پیش‌بینی شده و ماموریت اصلی آن «خلع سلاح غزه» است، حاضر است از اولویت‌های اسرائیل محافظت کند، اما برای امنیت فلسطینیان در غزه و کرانه باختری، نظری ندارد.
در نامه نخست وزیر اسبق ترکیه به پنج نکته کلیدی برای اجرای سالم آتش‌بس و همچنین راه‌حل پایدار برای مسئله فلسطین اشاره شده است:
۱. هر راه‌حل پیشنهادی برای مسئله فلسطین باید در صحن شورای امنیت سازمان ملل و مجمع عمومی سازمان ملل مورد بحث قرار گیرد و نباید به عنوان برنامه‌های شخصی هیچ رهبری تلقی شود.
۲. ماموریت «خلع سلاح غزه» که در این لایحه به نیروی امنیت بین‌المللی واگذار شده، می‌تواند به اسرائیل اجازه دهد تا در آینده عملیات نظامی گسترده تری انجام دهد. این ماموریت باید اصلاح شود تا نگرانی‌های امنیتی غزه و فلسطین را نیز در بر بگیرد. صلح پایدار بدون به رسمیت شناختن حق دفاع مردم فلسطین، قابل دستیابی نیست.
۳. فلسطینی‌ها باید در تعیین ترکیب نیروها اختیار داشته باشند، نباید اجازه اعمال یکجانبه اسرائیل داده شود.
۴. هر تصمیم و اقدامی در مورد آتش‌بس، باید شامل دیدگاه راه‌حل دو کشوری مبتنی بر قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل و مجمع عمومی سازمان ملل باشد.
۵. به عنوان شرط طبیعی برای راه‌حل دو کشوری، کشور فلسطین باید توسط شورای امنیت سازمان ملل به رسمیت شناخته شود و نابرابری جایگاه بین طرفین باید پایان یابد.
آکتای: مشکلِ ما، تعداد نفرات نیست
پروفسور یاسین آکتای از تحلیلگران سیاسی عرب تبار ترکیه که قبلاً مشاور رئیس جمهور این کشور بوده، یکی دیگر از کسانی است که در چند روز گذشته، از لایحه غزه انتقاد کرده است. با این تفاوت که آکتای، علاوه بر آمریکا و رژیم صهیوینستی، از کشورهای جهان اسلام نیز انتقاد کرده و می‌گوید: «ضعف در برابر اسرائیل به دلیل کمبود تعداد مسلمانان نیست. غزه به ما نشان داده که ۴۰ هزار قلب شجاع می‌توانند کاری را که ۲ میلیارد نفر نمی‌توانستند، بسیار آسان‌تر انجام دهند. به مدت دو سال، ۴۰ هزار فلسطینی، در برابر قدرت جهان مقاومت کرده و اسطوره اسرائیل را در هم شکستند. اسرائیل که با تمام تکبر و گستاخی خود به مدت دو سال جنگ نسل‌کشی خود را علیه حماس آغاز کرد، از همان ابتدا در دستیابی به دو هدف مهم اعلام شده خود شکست خورد. آنها نه توانستند با جنگیدن گروگان‌ها را بگیرند و نه حماس را نابود کنند. گروگان‌ها تحت توافقی که حماس یکی از طرفین آن بود، تحویل داده شدند و حماس صدها و شاید هزاران نیروی جدید جذب کرد. همچنین آرمان فلسطین، تماماً به یک آرمان جهانی و همگانی تبدیل شده و اسرائیل در سراسر جهان تحقیر و منزوی شده است».
آکتای در ادامه می‌گوید: «اگر چه دولت‌های جهان اسلام، غالباً کاری برای غزه و فلسطین انجام نمی‌دهند. اما نهادهای مدنی و نخبگان وارد میدان شده‌اند و تجاربی که در قونیه برای برگزاری ده‌ها جلسه در مورد وحدت جهان اسلام و بیان آلام غزه داشتیم، حالا در استان‌های دیگر نیز در حال تکرار است. توجه به تراژدی فعلی غزه، صرفاً به معنی توجه به دردهای مردم فلسطین نیست و باید به این بیاندیشیم که چرا جمعیت دو میلیاردی جهان اسلام، نتوانسته برای حمایت از غزه، موضع واحدی اتخاذ کند».
