تاثیر گاز خنده در تسکین فوری افسردگی شدید
رویداد۲۴| نیتروساکسید - که بیشتر با نام «گاز خنده» شناخته میشود - بهگفته یک تحلیل بزرگ به رهبری دانشگاه بیرمنگام در بریتانیا میتواند برای افراد مبتلا به افسردگی شدید یا مقاومبهدرمان، تسکینی سریع و کوتاهمدت فراهم کند.
این مرور جامعترین دادههای بالینی موجود تا امروز را درباره تاثیر نیتروساکسید (N₂O) که بهطور پزشکی تجویز میشود، بر بزرگسالان مبتلا به اختلال افسردگی اساسی (MDD) و افسردگی مقاومبهدرمان (TRD) گرد میآورد.
افسردگی مقاومبهدرمان معمولا زمانی تشخیص داده میشود که دو داروی ضدافسردگی استاندارد نتوانند تفاوت معناداری ایجاد کنند؛ پژوهشهای پیشین نشان میدهد این وضعیت تقریبا نیمی از بیماران در بریتانیا را درگیر میکند.
اگرچه نیتروساکسید سالها در محیطهای درمانی بهعنوان مسکن به کار رفته، چند مطالعه کوچک قابلیت آن را بهعنوان یک ضدافسردگی سریعاثر بررسی کردهاند.
بهبودهای سریع - اما نیاز به دوزهای تکراری
این تحلیل که در eBioMedicine منتشر شده است نشان داد یک جلسه استنشاق نیتروساکسید با غلظت ۵۰ درصد، ظرف ۲۴ ساعت کاهشهای قابلتوجهی در علایم افسردگی ایجاد میکند. با این حال این اثرات معمولا ظرف یک هفته از بین میرود.
با این حال تجویزهای تکراری به نظر میرسد بهبودهای کلی پایدارتر ایجاد میکند. این یافته با آنچه پژوهشگران درباره کتامین مشاهده کردهاند همخوان است؛ درمان سریعاثر دیگری که تصور میرود مسیرهای مشابه گلوتامات در مغز را هدف بگیرد.
کیرانپریت گیل، پژوهشگر دکتری در دانشگاه بیرمنگام و نویسنده اول گزارش، گفت: «افسردگی بیماری ناتوانکنندهای است و این واقعیت که داروهای ضدافسردگی برای تقریبا نیمی از همه بیماران تشخیصدادهشده هیچ تفاوت معناداری ایجاد نمیکند، آن را ناتوانکنندهتر میکند.»
او گفت: «این مطالعه بهترین شواهد ممکن را گرد میآورد که نشان میدهد نیتروساکسید توانایی ایجاد بهبودهای سریع و کوتاهمدتِ معنادار از نظر بالینی را در بیماران مبتلا به افسردگی شدید دارد.»
او افزود: «نیتروساکسید میتواند بخشی از «نسل جدید درمانهای سریعاثر» باشد» و بر نیاز به کارآزماییهای بزرگتر برای تعیین راهبردهای ایمن و قابلتکرار در تجویز دوز تاکید کرد.
نیاز به پژوهش بیشتر درباره اثرات بلندمدت
مطالعه نشان داد عوارضی مانند تهوع، سرگیجه و سردرد نسبتا شایع است، بهویژه در دوزهای بالاتر، اما معمولا کوتاهمدت است.
هیچ نگرانی فوری درباره ایمنی گزارش نشد.
با این حال پژوهشگران هشدار میدهند که اثرات بلندمدت تا حد زیادی بررسی نشده است و شمار اندک کارآزماییهای موجود نتیجهگیری قطعی را دشوار میکند.
این پژوهش بخشی از کارِ مرکز ترجمانی ماموریت سلامت روان میدلندز است که با حمایت مالی NIHR اجرا میشود و بر بهبود مراقبت از بیماران مبتلا به افسردگی شدید و مقاومبهدرمان تمرکز دارد.
با اتکا به شواهد روبهافزایش، تیم اکنون در حال آمادهسازی نخستین کارآزمایی خدمات ملی سلامت (NHS) در بریتانیاست تا ارزیابی کند آیا نیتروساکسید میتواند بهطور ایمن و قابلقبول بهعنوان یک درمان بالینی برای افسردگی اساسی ارائه شود.
