نسخه اطلاعات برای خنثی‌سازی قطعنامه اروپایی | تهران چگونه می‌تواند بازی آژانس را برگرداند؟
رویداد۲۴| در آستانه نشست پیش‌روی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سه کشور اروپایی ـ فرانسه، آلمان و انگلیس ـ بار دیگر تلاش کرده‌اند پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران ارائه کنند. روزنامه اطلاعات در یادداشتی از اسدالله افشار با عنوان «با آژانس چه کنیم؟» نوشته است که این اقدام «ادامه روند سیاسی‌سازی فعالیت‌های کاملاً فنی جمهوری اسلامی ایران» است و تهران باید با یک بسته راهبردی منسجم از این روند پیشگیری کند.
افشار در این یادداشت تصریح می‌کند: «اتخاذ رویکردی متوازن، منسجم، و فعال در حوزه‌های حقوقی، رسانه‌ای، فنی و دیپلماتیک می‌تواند از تشکیل هرگونه اجماع علیه جمهوری اسلامی ایران جلوگیری کند و در عین حال، اجازه ندهد سیاسی کاری‌های مکرر آژانس و برخی دولت‌های غربی به مسیر‌های پرهزینه آینده منتهی شود.»
۱) بازگشت به ریل حقوقی ـ فنی
به گفته نویسنده، طی دو سال گذشته تروئیکای اروپایی و آمریکا با اتکا به گزارش‌های «جهت‌دار مدیرکل آژانس» کوشیده‌اند پرونده ایران را از چارچوب پادمانی ـ که ماهیتی فنی دارد ـ خارج کنند. او تأکید می‌کند که طبق پایان دوره قطعنامه ۲۲۳۱، آژانس باید موضوع ایران را تنها در چارچوب موافقت‌نامه پادمان پیگیری کند و هر مطالبه خارج از متن حقوقی باید با اعتراض رسمی تهران مواجه شود.
۲) مدیریت هدفمند تعامل با مدیرکل آژانس
افشار هشدار می‌دهد که رویارویی علنی با مدیرکل تنها «وی را در موقعیت حمایتی غرب قرار داده و از هزینه رفتارهایش می‌کاهد». او پیشنهاد می‌دهد که ایران باید از آژانس بخواهد: «هر مطالبه آژانس با ذکر بند مشخص از توافق‌نامه پادمان ارائه شود»، مدیرکل موظف به پاسخ فنی باشد، نه سیاسی و یک «گروه کاری فنی مشترک ایران ـ آژانس» با حضور یک عضو بی‌طرف تشکیل شود.
به گفته او، این مسیر «سطح اختیارات مبتنی بر تفسیر شخصی» مدیرکل را کاهش می‌دهد.
۳) برجسته‌سازی تناقض‌های رفتاری تروئیکا
یادداشت اطلاعات می‌گوید پیش‌نویس قطعنامه در حالی از «تعلیق دوباره فعالیت‌های غنی‌سازی» سخن می‌گوید که فرانسه و انگلیس خود دارای زرادخانه هسته‌ای‌اند و آلمان نیز در چارچوب nuclear sharing میزبان بمب‌های هسته‌ای آمریکاست. از سوی دیگر، هر سه کشور از رژیم صهیونیستی ـ تنها دارنده سلاح هسته‌ای در غرب آسیا ـ حمایت می‌کنند.
این موارد به گفته نویسنده «باید به عنوان محور‌های کلیدی نقد قطعنامه در یادداشت رسمی ایران ثبت و در گفت‌و‌گو‌های دوجانبه برجسته شود.»
۴) تقویت دیپلماسی چندجانبه
افشار توصیه می‌کند که ایران یک بسته اطلاعاتی «کوتاه، فنی و حقوقی» برای اعضای شورای حکام تهیه کرده و نشست‌های توجیهی با کشورهای آسیایی، آفریقایی، آمریکای لاتین و اعضای جنبش عدم تعهد برگزار کند. تجربه سال‌های گذشته به گفته او نشان داده که وقتی ایران «رویکرد فعال و پیش‌دستانه» داشته، امکان شکستن اجماع غربی افزایش یافته است.
۵) تدوین راهبرد واکنش سه‌مرحله‌ای
او برای مواجهه با قطعنامه احتمالی، یک نقشه سه‌مرحله‌ای پیشنهاد می‌دهد:
مرحله اول: اعلام پایبندی شفاف به تعهدات پادمانی و ادامه حداقلی همکاری‌های فنی.
مرحله دوم: ثبت اعتراض سیاسی رسمی و افشای روند «سیاسی‌سازی آژانس».
مرحله سوم: آمادگی برای اقدام حقوقی و دیپلماتیک در صورت تلاش برای ارجاع پرونده به شورای امنیت.
به نوشته روزنامه اطلاعات، پیش‌نویس قطعنامه تازه «ادامه روندی شکست‌خورده و غیرسازنده» است و هدف اصلی آن «نه شفافیت فنی، بلکه ایجاد اهرم فشار سیاسی علیه ایران» محسوب می‌شود. در شرایط کنونی، افشار تأکید می‌کند که «اتخاذ رویکردی متوازن، منسجم و فعال» مسیر جلوگیری از تشدید بحران و حفظ ابتکار عمل تهران است.
