نکات مهم:

• اهمیت مراقبت از ناف نوزاد
• روند طبیعی افتادن ناف نوزاد
• چطور از ناف نوزاد بعد از تولد مراقبت کنیم؟
• علائم هشداردهنده‌ی عفونت ناف نوزاد
• بعد از افتادن ناف چه کارهایی باید انجام داد؟
• نکات نهایی برای مراقبت بهتر از ناف نوزاد

چطور از ناف نوزاد بعد از تولد مراقبت کنیم؟

مراقبت از ناف نوزاد بعد از تولد یکی از مهم‌ترین بخش‌های مراقبت‌های اولیه از نوزاد هست که باید با دقت انجامش بدی تا از عفونت ناف نوزاد جلوگیری بشه. ناف در واقع همان جایی است که بند ناف به بدن نوزاد وصل بوده و بعد از تولد بریده می‌شه. این قسمت در روزهای اول زندگی خیلی حساسه، پس باید به خوبی مواظبش بود.

اهمیت مراقبت از ناف نوزاد

وقتی نوزاد به دنیا میاد، بند ناف که تا قبل از آن اکسیژن و مواد غذایی رو از مادر به جنین می‌رسوند، قطع می‌شه و یک تکه‌ی کوچکش روی شکم نوزاد باقی می‌مونه. این قسمت به مرور خشک می‌شه و معمولاً بین ۵ تا ۱۵ روز بعد از تولد خودش می‌افته.
 اگر در این مدت مراقبت از ناف نوزاد درست انجام نشه، ممکنه باکتری‌ها از طریق زخم ناف وارد بدن بشن و باعث عفونت ناف نوزاد (Omphalitis) بشن. این عفونت می‌تونه خطرناک باشه، مخصوصاً برای نوزادهای تازه متولدشده، پس نباید دست‌کم گرفته بشه.

روند طبیعی افتادن ناف نوزاد

چند روز اول، بند ناف یک مقدار مرطوب و نرم به نظر می‌رسه و رنگش مایل به زرده. با گذشت چند روز خشک‌تر و تیره‌تر (قهوه‌ای یا سیاه) می‌شه و در نهایت خودش جدا می‌افته.
 در این مدت لازمه ناف نوزاد رو خشک و تمیز نگه داری. به هیچ وجه نباید سعی کنی ناف رو بکشی یا جداش کنی، چون ممکنه باعث خون‌ریزی یا عفونت ناف نوزاد بشه.

چطور از ناف نوزاد بعد از تولد مراقبت کنیم؟

در ادامه چند تا نکته‌ی علمی و کاربردی برای مراقبت از ناف نوزاد بعد از تولد آوردم که بهتره بدونی:

۱. خشک نگه داشتن ناف

خیلی مهمه که ناف نوزاد همیشه خشک بمونه. موقع بستن پوشک، حواست باشه که پوشک روی ناف قرار نگیره. حتی می‌تونی قسمت جلوی پوشک رو کمی تا بزنی تا به ناف نخوره و هوا به راحتی جریان پیدا کنه.

۲. تمیز کردن ناف

اگر ناف نوزاد کثیف شد یا ترشح داشت، می‌تونی با پنبه‌ی استریل و مقدار کمی آب جوشیده‌ی سرد شده تمیزش کنی. نیاز به استفاده از مواد دیگری مثل بتادین یا الکل نیست.

۳. ناف نوزاد باید در معرض هوا باشه

بهتره هیچ پارچه یا باندی روی ناف نگذارین. بعضی‌ والدین فکر می‌کنن باید با گاز استریل ناف رو بپوشونن، ولی این کار باعث می‌شه رطوبت جمع بشه و احتمال عفونت بالا بره. بهترین کار اینه که بگذاری ناف در معرض هوا باشه تا خودش طبیعی خشک بشه.

۴. حمام نوزاد قبل از افتادن ناف

تا وقتی ناف نیفتاده، بهتره نوزاد رو حمام کامل نبری. فقط با یک حوله‌ی مرطوب یا اسفنج نرم بدنش رو تمیز کن تا ناف خیس نشه، بعد از افتادن ناف می‌تونی مثل معمول حمامش بدی.
 اگر تصادفی ناف خیس شد، با یک پارچه‌ی تمیز و نرم، آرام خشکش کن.

۵. از درمان‌های خانگی استفاده نکن

خیلیا پیشنهاد می‌کنن روی ناف پودر بچه، روغن یا مواد گیاهی بزنید، ولی این کارها ممکنه باعث عفونت ناف نوزاد بشن. برای تمیز کردن یا ضدعفونی ناف فقط از موادی استفاده کن که پزشک توصیه کرده است.

علائم هشداردهنده‌ی عفونت ناف نوزاد

در بیشتر نوزادان، ناف بدون مشکل خشک می‌شه و می‌افته. ولی اگر هرکدام از علائم زیر رو دیدی، باید سریع نوزاد رو به پزشک نشان بدی:

• ترشح زرد، سبز یا بدبو از ناف
   
• قرمزی یا تورم اطراف ناف
   
• تب یا بی‌قراری زیاد
   
• خونریزی از ناف

این موارد نشانه‌های احتمالی عفونت ناف نوزاد هستن و نیاز به بررسی فوری دارن.

بعد از افتادن ناف چه کارهایی باید انجام داد؟

وقتی ناف نوزاد افتاد، ممکنه یک مقدار ترشح یا لکه‌ی کوچک خون ببینی که طبیعی است. فقط کافی است آن قسمت رو تمیز و خشک نگه داری تا کاملاً خوب بشه.
 اما اگر ترشح ادامه پیدا کرد یا بوی بد داشت، لازمه پزشک بررسیش کنه تا مطمئن بشی مشکلی وجود نداره.

نکات نهایی برای مراقبت بهتر از ناف نوزاد

• دست‌ها رو همیشه قبل از لمس ناف بشور.
   
• از لباس‌های نخی و گشاد برای نوزاد استفاده کن تا پوستش نفس بکشه.
   
• هیچ‌وقت به زور ناف رو نکَن یا دست‌کاریش نکن.
   
• اگر بند ناف دیرتر از ۲ هفته نیفتاد، حتماً با پزشک مشورت کن.

حرف آخر

مراقبت از ناف نوزاد بعد از تولد کاری ساده‌ است اما خیلی مهم. با رعایت چند نکته‌ی به‌ظاهر کوچک می‌تونی از بروز عفونت ناف نوزاد جلوگیری کنی و مطمئن بشی نوزادت دوران نوزادی رو با سلامت کامل پشت سر می‌ذاره. یادت باشه که ناف نوزاد خودش به مرور می‌افته، فقط باید با حوصله و دقت ازش مراقبت کنی.