گوهرشادبیگم؛ بانویی که تیموریان را شیفته هنر و ادب کرد
در روزگاری که نام تیموریان با شمشیر و کشتار گره خورده بود، حضور زنی از خانواده‌ای اشرافی ورق را برگرداند. گوهرشادبیگم، بانی مسجد باشکوه گوهرشاد، با تکیه بر نفوذ خود در دربار، به حمایت هدفمند از هنر و ادبیات پرداخت و پایه‌های اصلاحات فرهنگی در حکومت تیموریان را بنا گذاشت؛ اصلاحاتی که ثمره آن در سرنوشت فرزندانش و شکوفایی هنر ایرانی به‌روشنی دیده می‌شود.
فرارو- مسجد گوهرشاد ازجمله شاهکارهای معماری دوره تیموری به شمار می‌رود. این مسجد که در جوار حرم امام هشتم شیعیان بنا شده است، به دستور گوهرشادبیگم، از زنان اشرافی دوره تیموری بنا شد.
به گزارش فرارو، گوهرشادبیگم به نیکوکاری و هنردوستی شهره بود. او تاثیر بسزایی در شکل‌گیری و رشدونمو هنر در دوره تیموریان داشت. همچنین، علاقه او به زبان و ادبیات فارسی باعث شد تا از بسیاری از شاعران زمانه‌اش حمایت کرده و فضا را برای رشد آنان فراهم کند.
داستان گوهرشادبیگم و اصلاحات در دربار تیموریان
بخش بسیار مهمی از هنر دوره تیموری، تحت‌تاثیر و با دستور مستقیم گوهرشادبیگم به وجود آمد. او باوجوداینکه از قدرتمندترین زنان زمانه‌اش بود، اما هرگز از قدرتی که داشت در راستای ویرانی استفاده نکرد؛ برعکس به‌سبب علاقه‌ای که به زبان فارسی و هنر ایرانی داشت، کوشید تا با حمایت از هنرمندان زمانه‌اش، در راستای رشدونمو هنر ایرانی گام بردارد.
گوهرشادبیگم، در واقع همسر شاهرخ، فرزند چهارم تیمور لنگ، بود. او، از خانواده‌ای اشرافی سربرآورده بود و در نهایت نیز با ازدواج با فرزند تیمور لنگ، به یکی از قدرتمندترین زنان زمانه‌اش بدل شد. خاندان تیموری که در آن روزگار به خونریزی و ضدیت با هنر شهره بودند، با حضور گوهرشاد به خاندانی طرفدار هنر تبدیل شدند. گوهرشاد از تاثیری که در دربار تیموری داشت استفاده کرد و به این روش دست به اصلاحاتی در حکومت تیموریان زد.
گوهرشاد، بارها و بارها حمایتش را از ادبیات و زبان فارسی نشان داده بود. عبدالرحمن جامی ازجمله شاعران معاصر او بود که پیوسته تحت حمایت گوهرشاد قرار داشت. علاوه بر جامی، مهری هروی نیز به‌عنوان همراه و مشاور با او در ارتباط بود.
در سال 821 قمری، گوهرشاد دستور داد تا در جوار حرم امام هشتم شیعیان مسجدی بنا کنند. ساخت این مسجد، که در ادامه به یکی از شاهکارهای معماری دوره تیموری بدل شد، 12 سال طول کشید. گوهرشاد برای ساخت این مسجد از قوام‌الدین شیرازی کمک گرفت که یکی از مهم‌ترین معماران دوره تیموری بود. با ساخت مسجد گوهرشاد، پیوندی پایدار میان قدرت سیاسی تیموریان و نهادهای مذهبی و هنری ایجاد شد که تا مدت‌ها نیز پایدار ماند.
رخنه گوهرشاد در خاندان تیموری، وجهه دیگرگونه‌ای به آنان بخشید. فرزندان او نیز که در ادامه همگی به صاحب‌منصبان زمانه‌شان بدل شدند، تحت‌تاثیر نگاه مادر، به پادشاهانی دانشمند و درعین‌حال علاقه‌مند به فرهنگ و هنر بدل شدند؛ بایسنقرمیرزا، فرزند گوهرشاد، به یکی از مهم‌ترین خوشنویسان تاریخ ایران تبدیل شد و الغ‌بیگ، دیگر فرزند او، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دانشمندان زمانه‌اش شناخته می‌شود. همچنین از ابراهیم‌میرزا دیگر فرزند گوهرشاد نیز به‌عنوان فردی تاثیرگذار بر هنر و ادبیات دوره تیموری یاد می‌شود. همه این‌ها تحت‌نظارت و عنایت گوهرشادبیگم اتفاق افتاد و در نهایت باید او را بانی اصلی اصلاحات فرهنگ‌دوستانه در حکومت تیموریان دانست.
