دیپلماسی منطقه‌ای باید جای دیپلماسی قدرت‌های بزرگ را بگیرد/تعرض اخیر اسرائیل به ایران بدون کمک آمریکا ممکن نبود

تحلیل‌گر ارشد روابط بین الملل در نشست «ابعاد و پویشهای ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی خلیج فارس در گستره تاریخ» با برشماری عوامل شکاف‌زا در منطقه خلیج فارس گفت: عربستان از خود سوال می کند که چرا باید بین آمریکا و چین، یا ایران و آمریکا یکی را انتخاب کند در حالی که می‌تواند هر دو را با هم داشته باشد؟ این نشان‌دهنده جدیت بیشتری در دیپلماسی منطقه‌ای است.

کیهان برزگر، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر ارشد روابط بین الملل در نخستین نشست این کنفرانس با عنوان «ابعاد و پویشهای ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی خلیج فارس در گستره تاریخ» محور سخنان خود را بر بررسی نقش «قدرت های خارجی؛ عامل ادغام یا شکاف در خلیج فارس» قرار داده و گفت:

وی با تاکید بر اینکه من فکر می‌کنم این روند مثبت است و باید از آن حمایت کرد، ادامه داد: اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که همین قدرت‌های خارجی در مناطق دیگر در خلیج فارس باعث بروز شکاف‌هایی شده‌اند.

برزگر با اشاره به اینکه این شکاف به نوعی بازتابی از رویکردهای لیبرال دموکراسی و جهانی‌شدن غربی ها است، خاطر نشان کرد: جهانی‌شدن فقط مختص کشورهایی است که با غرب هماهنگ هستند و کشورهای دیگر که با این رویکردها همخوانی ندارند، از منافع این جهانی‌شدن، که البته هم‌اکنون نیز زیر چالش است، بهره‌ای نمی‌برند.

تکنولوژی مهم‌ترین عامل ایجاد شکاف‌های موجود در منطقه است

به گزارش ایرنا، این استاد دانشگاه در ادامه به بیان و بررسی سه عامل به عنوان دلیل این شکاف پرداخته و گفت: اولین عامل، تکنولوژی است. به نظر من، تکنولوژی مهم‌ترین عامل ایجاد شکاف‌های موجود است. در حال حاضر، صدای شکاف بین جنوب و شمال خلیج فارس واضح است؛ جنوب پیشرفته و شمال به لحاظ تکنولوژیکی نسبتاً عقب مانده است. واقعیت این است که تکنولوژی به کشورهای خاصی از سوی غرب منتقل می‌شود که بتوانند تحت سلطه قدرت‌های غربی باقی بمانند. تکنولوژی ابزار سلطه غرب است در این مورد، تردیدی وجود ندارد و شاهد هستیم که چگونه برای کنترل تکنولوژی در حال رقابت هستند و حتی برای آن می جنگند.

برزگر در ادامه افزود: به عنوان مثال، جنگ تجاری بین آمریکا و چین به نوعی نشانه‌ای از تلاش چین برای افزایش قدرت تکنولوژیک خود است؛ امری که می‌تواند هژمونی آمریکا را به چالش بکشد. از زمانی که واسکو دو گاما، دریانورد پرتغالی، به هند غربی در سال ۱۴۶۸ وارد شد، این شکاف تکنولوژیک آغاز شد. این تحولات مسیر تجارت را از جاده ابریشم به تجارت دریایی تغییر داد و اروپایی‌ها با تکنولوژی‌های خود، در منطقه تسلط پیدا کردند. این وضعیت تا امروز ادامه دارد و مسیر تجارت با تکنولوژی یک مفهوم جدید شد.

شکاف تکنولوژیکی می‌تواند در آینده به منبع بی‌ثباتی تبدیل شود

این تحلیل‌گر روابط بین الملل با اشاره به اینکه این تکنولوژی به کشورهایی اعطا نمی‌شود که با تمدن‌های دیگر در حال تعامل باشند، افزود: این انتقال تکنولوژی از سوی غرب به کشورهایی صورت می‌گیرد که در ادامه سیاست‌های غربی‌ها هستند. من مخالف پیشرفت کشورها نیستم؛ به عنوان مثال، امارات متحده عربی موفق به رشد و ارتقاء خود شده و این خود قابل احترام است.

وی ادامه داد: من می‌خواهم بر این نکته تأکید کنم که غرب از تکنولوژی به عنوان ابزاری برای سلطه خود استفاده می‌کند.


تعرض اخیر اسرائیل به ایران بدون کمک آمریکا ممکن نبود

برزگر با اشاره به اینکه تکنولوژی هم‌اکنون در جهان در مرحله اول قرار دارد و تسلط غرب بر آن در حال ایجاد یک نوع شکاف است، افزود: این موضوع ممکن است به شکاف در منطقه خلیج فارس نیز منجر شود.

وی در ادامه سخنانش به تنش و تبادل موشکی اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی اشاره کرده و توضیح داد:

ایده غرب درباره توازن قوا در منطقه نتیجه معکوس داد

این استاد دانشگاه در ادامه سخنانش دومین عنصر شکاف را تأکید بر سیستم امنیتی توازن قوا در منطقه دانسته و گفت

برزگر با تاکید بر این نکته که تأکید بر توازن قوا و تداوم رویکرد آمریکا در این خصوص با واقعیت‌های منطقه هماهنگ نیست، خاطرنشان کرد: استراتژیست‌های آمریکایی و اروپایی تأکید می‌کنند که کشورها باید یکدیگر را متعادل و متوزان کنند تا امنیت به نفع آنها برقرار شود، اما این رویکرد با واقعیت‌های پیچیده و متنوع منطقه سازگار نیست.

عربستان سعودی سیاست متنوع‌سازی روابط را انتخاب کرد

این استاد روابط بین الملل با اشاره به اینکه عربستان سعودی در حال اجرای سیاست متنوع‌سازی روابط خود است، افزود:

برزگر در ادامه گفت: ما بارها در جلسات خود به این نکته پرداخته‌ایم که همکاری های منطقه‌ای بدون قدرت‌های خارجی، بهترین سناریو برای منطقه است، قدرت های خارجی هم می توانند نقش آفرین باشند اما از طریق کارگزاری‌های محلی مثل عربستان سعودی.

باید بر همکاری‌های دو یا سه‌جانبه در منطقه تکیه کنیم

برزگر با اذعان به این موضوع که تفکر همکاری امنیتی جمعی که در این سالها بسیار تبلیغ شده عملا ره به جایی نبرده است، افزود: در تقریباً دو دهه اخیر، تمامی کنفرانس‌ها و تلاش‌ها در زمینه امنیت جمعی خلیج فارس نشان داده که ایجاد چنین سیستمی میان کشورهای مختلف به‌سختی ممکن است. به‌جای این رویکرد، من معتقدم که باید بیشتر بر همکاری‌های دو یا سه‌جانبه تکیه کنیم که بتوانند امنیت را به‌صورت تدریجی و از پایین به بالا تقویت کنند.

وی افزود: این همکاری‌های منطقه‌ای می‌تواند به نوعی شکل‌گیری امنیت دسته‌جمعی را به وجود آورد و نیازی به دخالت قدرت‌های خارجی نباشد. چه دلیلی دارد که آمریکا در منطقه خلیج فارس حضور داشته باشد؟

عربستان دریافته که ارزش استراتژیک در نزدیکی به آمریکا نیست

کیهان برزگر در پایان سخنانش در این نشست گفت: عنصر سوم شکاف شامل ورود عنصر جنگ، ائتلاف‌های ساختگی مثل ناتوی عربی و عادی‌سازی روابط اسرائیل و اعراب و تشدید رقابت‌های مذهبی و قومی است، همه این‌ها باعث بروز افراط‌گرایی و بی‌اعتمادی در درون منطقه بزرگ‌تر خلیج فارس شده است. حضور آمریکا با به راه انداختن جنگ در افغانستان و عراق به تشدید شکاف منتهی شده است.

وی ادامه داد: بروز جنگ باعث شکاف های گسترده هم در درون کشورها و هم بین کشورها می شود

315 315

پیشنهادی باخبر