الگوی «در کنار مردم»
رهبر معظم انقلاب روز چهارشنبه در دیدار استانداران بر مسأله مردم و حضور در بین آنها و شنیدن با حوصله سخنان‌شان تأکید کردند. از این منظر، تجربه و الگوی مدیریتی شهید رئیسی نیز که دولت و گفتمان حاکم بر آن را در چارچوب مردمی بودن صورت‌بندی کرده بود، حائز توجه است.شهید رئیسی در حالی رئیس‌جمهور شد که کشور درگیر بحران اقتصادی و کرونا بود اما آنچه بیش از همه مردم را آزار می‌داد احساس «بی‌دولتی» بود.
در دو سه سال آخر دولت دوازدهم و با خروج آمریکا از برجام و شکست خوردن ایده مرکزی دولت یعنی حل مسائل داخلی از طریق گشایش خارجی، برداشت عمومی این بود که کار از دست دولت خارج شده است. در کنار جهش‌های پیاپی قیمت ارز و شیب تند تورم، بروز بحران کرونا از اواخر سال ۹۸ و تشدید احساس ناتوانی دولت در مواجهه با بحران و کاهش بیشتر ارتباطات مردمی دولت، باعث غلظت تصویر «دولت غایب» در افکار عمومی شد.در چنین فضایی آقای رئیسی به ریاست جمهوری رسید و با شناخت دقیق از مهم‌ترین آسیب یعنی افول سرمایه اجتماعی دولت، پروژه اصلی خود را احیای امید و اعتماد عمومی از طریق بازگرداندن دولت به متن زندگی مردم قرار داد. شهید رئیسی ظرف یکسال به همه استان‌ها رفت تا علاوه بر این‌که مشکلات کشور به سرعت روی میز دولت بیاید، امید و اعتماد مردم با دیدن دولت در کنار خود احیا شود. همین که مسئولان در سختی‌ها کنار مردم باشند، حتی اگر مشکل به نحو مطلوب حل نشود، تاب‌آوری جامعه افزایش می‌یابد و مردم احساس می‌کنند دولت در حال تلاش و در کنار آنهاست.اولین سفر استانی و سرزده شهید رئیسی دو روز بعد از رأی اعتماد به کابینه‌اش صبح جمعه ۵ شهریور ۱۴۰۰ به خوزستان انجام شد. مردمی که تا چند شب قبل به دلیل تنش‌های شدید آبی مستأصل بودند، شبانه در خیابان‌های مناطقی از شادگان اعتراض می‌کردند و یک مسئول رده‌میانی هم حاضر نبود به میان آنها برود و پاسخگوی مشکلات‌شان باشد، ناگهان در صبح اولین جمعه دولت بعد از استقرار کابینه، رئیس‌جمهور را کنار خود می‌دیدند. این اولین سفر از سلسله ۴۷ سفر استانی و ده‌ها سفر پروژه‌ای یا سرزده او بود.در هر دوره‌ای که ارتباطات مردمی مسئولان قوی‌تر بوده و اجازه شکل‌گیری گسل دولت- ملت داده نشده، سرمایه اجتماعی تولید شده از رهگذر این تدبیر مانع از آن شده است که جامعه با احساس عجز از وضعیت انسداد یا رهاشدگی به سمت رفتارهای خارج از قاعده حرکت کند. البته یکی از اهداف فتنه امنیتی ۱۴۰۱ خارج کردن کشور و دولت از این وضعیت تعادلی و احیای گسل بین دولت و مردم بود. در مقابل آقای رئیسی برای بدل زدن به آن پروژه گسل‌ساز و قطبی‌ساز خود در کانون رویدادها و اقداماتی قرار می‌گرفت که ایده اصلی آنها عبارت بود از کنار مردم بودن. او در بحبوحه تمرکز دشمن در فتنه ۱۴۰۱ روی دختران و زنان به دانشگاه الزهرا(س) رفت. در اوج طراحی برای ملتهب کردن دانشگاه‌ها در روز دانشجوی سال ۱۴۰۱ به دانشگاه تهران رفت. در میانه تبلیغات گسترده برای اعتصاب در بازارهای مناطق کُردنشین به بازار سنندج رفت و تقریبا در همه حوادث طبیعی و غیرطبیعی از سیل و زلزله تا متروپل و حادثه تروریستی کرمان و... کنار مردم آسیب‌دیده بود.البته سفرهای استانی علاوه بر ایجاد همدلی و آبی که بر آتش بی‌توجهی و احساس بی‌دولتی می‌ریخت، کارکردهای عینی و عملیاتی هم داشت. رئیس‌جمهور و ستاد دولت در یک سال اول، فشار سنگینی متحمل شدند تا یک دور کل مسائل کشور از نزدیک تصویربرداری و متناسب با منابع و نیازهای فوری یا راهبردی، اولویت‌بندی و زمان‌بندی شود.قبل از هر سفر استانی در جلسات کاری و مباحثاتی که بین ستاد دولت در تهران و استانداری با ذی‌نفعان از جمله نمایندگان گروه‌های مردمی و نمایندگان مجلس شکل می‌گرفت، مسائل و چالش‌ها روبه‌روی فرصت‌ها و امکانات قرار داده و متناظر با آنها کار و مأموریت مشخص می‌شد. آن‌گاه با حضور رئیس‌جمهور در استان این تقویم اجرایی به تعهد دولت به مردم تبدیل می‌شد. این‌که رئیس‌جمهوری معتقد باشد که به مردم وعده نمی‌دهد فضل و امتیاز نیست. بلکه برعکس رئیس‌جمهور شهید با تعهداتی که در قالب سفرهای استانی داده و امضا کرده بود، دولت را به تحرک مضاعف وادار می‌کرد. افرادی که تجربه کار اجرایی دارند این واقعیت را به طور عینی تجربه کرده‌اند که وقتی سطح مصوبات و دستورها به سطح مصوبه دولت و دستور رئیس‌جمهور ارتقا می‌یابد، امکانات مختلف دولت برای تحقق آنها بسیج می‌شود و این قابل مقایسه با وضعیتی نیست که مسائل در قالب توصیه یا رهنمود مطرح و از کنار آنها عبور می‌شود.
خوشبختانه در دولت کنونی روحیه صمیمی و مردمی آقای دکتر پزشکیان سرمایه‌ای مهم و پیشران برای سایر اجزای دولت است. مهم این است که در بزنگاه‌هایی که مردم نیاز دارند دولت را کنار خود داشته باشند، این نقش به درستی ایفا شود. نفس حضور در بین مردم برکات متعددی دارد که با هیچ الگوی دیگری قابل جایگزینی نیست.
پیشنهادی باخبر
تبلیغات
