به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، تصویرسازی شهری به مجموعه روش‌ها و فنونی گفته می‌شود که با استفاده از هنر، گرافیک، عکاسی و فناوری‌های دیجیتال، هویت، فرهنگ و ویژگی‌های خاص یک شهر را به شکل بصری و جذاب به نمایش می‌گذارد. تصویرسازی می‌تواند شامل نقشه‌های هنری، عکس‌های مستند، نقاشی‌های دیواری، ویدئوهای کوتاه و اینفوگرافیک‌های تعاملی باشد که علاوه‌بر معرفی فضاهای شهری، داستان‌ها و خاطرات جمعی ساکنان را نیز منتقل می‌کند. شهرها می‌توانند با کمک این روش‌ها، تصویری زنده و پویا از خود ارائه دهند که نه‌تنها برای شهروندان، بلکه برای گردشگران و سرمایه‌گذاران نیز جذاب و قابل درک باشد.
کاربردهای تصویرسازی شهری بسیار گسترده است و از تقویت هویت و برند شهری گرفته تا افزایش مشارکت اجتماعی و حفظ میراث فرهنگی را در بر می‌گیرد. تصویرسازی به شهرها کمک می‌کند تا ارتباط مؤثرتری با مخاطبان خود برقرار کنند و حس تعلق و مشارکت را میان ساکنان افزایش دهند. تصاویر و روایت‌های بصری می‌توانند نقش مهمی در جذب گردشگر، رونق اقتصادی و آموزش عمومی ایفا کنند. با توجه به رشد شبکه‌های اجتماعی و فناوری‌های نوین، تصویرسازی شهری به ابزاری کلیدی در توسعه پایدار و مدیریت هوشمند شهرها تبدیل شده است و به شهرها امکان می‌دهد تا داستان خود را به شکلی خلاقانه و تأثیرگذار روایت کنند.
نقش شبکه‌های اجتماعی در تصویرسازی شهرها
امروزه شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی و اطلاع‌رسانی، نقش بسیار پررنگی در نحوه نمایش و معرفی شهرها دارند. این پلتفرم‌ها نه‌تنها بر تصویر ذهنی مردم از شهرها تأثیر می‌گذارند، بلکه می‌توانند بر توسعه شهری، گردشگری، اقتصاد محلی و حتی حس تعلق ساکنان به شهر اثرگذار باشند.
شبکه‌های اجتماعی تأثیر بسیاری در شکل‌دهی به هویت و تصویر یک شهر دارند. کاربران شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام، توئیتر و فیسبوک با به اشتراک‌گذاری عکس‌ها و ویدئوهای خود از بناهای تاریخی، پارک‌ها، خیابان‌ها و رویدادهای شهری، به شکل‌گیری یک تصویر عمومی و شناخته‌شده از شهر کمک می‌کنند که می‌تواند در ذهن مخاطبان داخلی و خارجی تثبیت شود. این تصاویر و محتواها موجب می‌شوند که بعضی نقاط شهر به‌عنوان نمادهای محبوب شناخته شوند و در ذهن مردم برجسته بمانند.
برای مثال، شهر پاریس با تصاویر برج ایفل و کافه‌های خیابانی‌اش در اینستاگرام به‌عنوان شهری رمانتیک و هنری شناخته می‌شود و شهر نیویورک با عکس‌های آسمان‌خراش‌های بلند و فضای شهری پویا، تصویری از شهری مدرن و پرجنب‌وجوش ارائه می‌دهد. این تصاویر نه‌تنها گردشگران را جذب می‌کنند بلکه موجب افزایش حس تعلق و افتخار ساکنان نسبت به شهرشان می‌شوند.
داده‌های به دست آمده از شبکه‌های اجتماعی و تحلیل آنها به برنامه‌ریزان و طراحان شهری کمک می‌کند تا رفتار و نیازهای واقعی مردم را بهتر درک کنند. تحلیل عکس‌ها، نظرات و بازخوردهای کاربران، اطلاعات ارزشمندی درباره نحوه استفاده از فضاهای عمومی و نقاط ضعف و قوت آنها ارائه می‌دهد.
برای مثال، شهر ادمونتون از شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان ابزاری کلیدی در مدیریت حمل‌ونقل و برنامه‌ریزی شهری استفاده می‌کند. دولت محلی با استفاده از این پلتفرم‌ها اطلاعات سفر را به‌صورت لحظه‌ای ارائه می‌دهد، بازخورد شهروندان درباره ایمنی جاده‌ها را جمع‌آوری می‌کند و مردم را تشویق می‌کند حوادثی همچون تصادف یا بسته شدن جاده‌ها را گزارش دهند. این ارتباط دوسویه موجب بهبود کارایی حمل‌ونقل و افزایش مشارکت مدنی شده است.
با توجه به اهمیت «اینستاگرامی» بودن مکان‌ها، طراحان شهری و شهرداری‌ها تلاش می‌کنند فضاهایی ایجاد کنند که از نظر بصری جذاب باشند و مردم را ترغیب به اشتراک‌گذاری تصاویر کنند. شهرداری‌ها و برنامه‌ریزان شهری در شهرهایی همچون بارسلونا و آمستردام از داده‌های شبکه‌های اجتماعی برای تحلیل رفتار شهروندان استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال، شهرداری بارسلونا با راه‌اندازی پلتفرم هوشمند دوقلوی دیجیتال بارسلونا توانسته است داده‌های جمع‌آوری‌شده از منابع مختلف شهری را به‌صورت لحظه‌ای تحلیل کند و با شبیه‌سازی سناریوهای مختلف، طراحی سیاست‌های عمومی را بهینه‌سازی نماید. این پلتفرم به شهرداری کمک می‌کند تا فضاهای شهری را به‌گونه‌ای طراحی کند که از نظر بصری جذاب باشند و مردم را به اشتراک‌گذاری تصاویر در شبکه‌های اجتماعی ترغیب کند که نتیجه نهایی آن ارتقای کیفیت زندگی شهروندان است.
آمستردام نیز با سامانه ثبت الگوریتم، شفافیت در استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت شهری را افزایش داده است و از داده‌های شبکه‌های اجتماعی و سایر منابع برای تحلیل رفتار شهروندان و بهبود خدمات شهری بهره می‌برد. این شهر با تحلیل داده‌های شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشن‌های مسیریابی، مسیرهای دوچرخه‌سواری محبوب و پرطرفدار را شناسایی کرده و در طراحی شهری خود، این مسیرها را با المان‌های بصری جذاب‌تر و ایستگاه‌های استراحت با طراحی مدرن و عکس‌پسند بهبود داده است.
ایجاد فضاهای اینستاگرامی همچون دیوارنگاری‌های رنگارنگ در محله‌های هنری، موجب جذب جوانان و گردشگران شده است. این فضاها با طراحی بصری جذاب، کاربران را ترغیب می‌کنند تصاویر خود را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند و به این ترتیب، محبوبیت و بازدید از آن مناطق افزایش می‌یابد.
اینستاگرام به‌عنوان یک پلتفرم تصویری، نقش مهمی در معرفی و فروش آثار هنری ایفا می‌کند. بر اساس نتایج مطالعات، ۶۸ درصد از مجموعه‌داران آثار هنری، اینستاگرام را برای جست‌وجو و خرید آثار ترجیح می‌دهند و ۸۷ درصد از خریداران جوان از این شبکه برای یافتن هنرمندان جدید استفاده می‌کنند. گالری‌ها و هنرمندان با اشتراک‌گذاری عکس‌های جذاب و پشت‌صحنه، ارتباط نزدیک‌تری با مخاطبان خود برقرار می‌کنند که موجب افزایش وفاداری آنها می‌شود.
شبکه‌های اجتماعی بستری مناسب برای تعامل و مشارکت شهروندان فراهم می‌کنند تا بتوانند دیدگاه‌ها، پیشنهادات و انتقادات خود را درباره مسائل شهری مطرح کنند. این فضاها موجب افزایش آگاهی مردم نسبت به رویدادها و فرصت‌های محلی می‌شود و حس تعلق به شهر و جامعه را تقویت می‌کند. به این ترتیب، شهروندان نه‌تنها به‌عنوان مخاطب، بلکه به بازیگری فعال در توسعه و بهبود فضای شهری تبدیل می‌شوند.
در استانبول، گروه‌ها و صفحات محلی در شبکه‌های اجتماعی به شهروندان امکان می‌دهند تا درباره مشکلات محله، رویدادهای فرهنگی و پروژه‌های شهری گفت‌وگو کنند. این فضا موجب شده است که مردم بیشتر در تصمیم‌گیری‌های محلی مشارکت کنند و حس تعلق به محله و شهرشان افزایش پیدا کند. راه‌اندازی و سازماندهی کمپین‌های مردمی برای حفظ فضای سبز و بازسازی بناهای تاریخی از طریق شبکه‌های اجتماعی از جمله نتایج اینگونه فضاهای اجتماعی است.
شهرداری هلسینکی نیز از شبکه‌های اجتماعی برای تقویت همکاری میان مقامات شهری، توسعه‌دهندگان و شهروندان استفاده می‌کند. این شهرداری پلتفرم‌ها نوآوری شهری را ارائه داده است که فرصت‌های جدیدی برای کسب‌وکارهای محلی و مشارکت اجتماعی ایجاد می‌کنند و مشارکت دیجیتال را در استراتژی‌های توسعه شهر ادغام می‌کنند.
عکس‌ها و ویدئوهای وایرال در شبکه‌های مجازی می‌توانند توجه بسیار زیادی را به مکان‌های خاص جلب و آنها را به نقاط محبوب شهر تبدیل کنند. این موضوع به افزایش بازدیدکنندگان و رونق کسب‌وکارهای محلی از جمله رستوران‌ها، کافه‌ها و فروشگاه‌ها کمک می‌کند. برای مثال، یک پیتزافروشی کوچک به نام Talespin Pizza در شهر هیوستون آمریکا، با انتشار عکس‌ها و ویدئوهای جذاب و وایرال در شبکه‌های اجتماعی، به‌سرعت از یک مکان ناشناخته به نقطه‌ای محبوب و پرطرفدار تبدیل شد. این موفقیت با همکاری اینفلوئنسرهای محلی و انتشار تصاویر و پشت‌صحنه‌های جذاب از تهیه پیتزاها در اینستاگرام و تیک‌تاک رقم خورد، به‌طوری که کنجکاوی درباره طعم خاص پیتزاهای آن موجب هجوم مشتریان و فروش کامل منو شد.
محدودیت‌ها و چالش‌ها
با وجود مزایای بسیار، شبکه‌های اجتماعی گاهی تصویری ایده‌آل‌شده و غیرواقعی را از شهرها ارائه می‌دهند که مشکلات و چالش‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی را کمتر به تصویر می‌کشند. این امر می‌تواند موجب ایجاد برداشت‌های نادرست و کلیشه‌ای شود. برای مثال شبکه‌های اجتماعی تصاویری ایده‌آل و جذاب از زندگی شهری و جاذبه‌های گردشگری شهر نیویورک منتشر می‌کنند، اما مشکلات واقعی همچون نابرابری اقتصادی، بی‌خانمانی و آلودگی هوا کمتر در این فضاها دیده می‌شود. این امر موجب شده است برداشت عمومی از وضعیت شهر به شکلی غیرواقعی شکل بگیرد و چالش‌های اجتماعی مهم کمتر مورد توجه قرار گیرند.
داده‌های شبکه‌های اجتماعی ممکن است پراکنده و سطحی باشند و تحلیل آنها نیازمند دقت و تخصص است. این داده‌ها از منابع مختلفی همچون پست‌ها، کامنت‌ها، عکس‌ها و ویدئوهای کاربران جمع‌آوری می‌شوند که اغلب در زمان‌ها و مکان‌های متفاوت منتشر شده‌اند، بنابراین ناهمگن و پراکنده‌اند و نمی‌توان به‌سادگی آنها را به یک منطقه یا بازه زمانی خاص محدود کرد.
علاوه‌بر این، بسیاری از محتواها نظرات شخصی یا احساسات گذرا هستند و اطلاعات عمیق و دقیقی درباره موضوعات شهری ارائه نمی‌دهند. تنوع زبان، سبک بیان کاربران و محتوای غیرمرتبط، پیچیدگی تحلیل‌ها را افزایش می‌دهد. برای استخراج اطلاعات مفید و قابل اتکا از این حجم گسترده و متنوع داده‌ها، استفاده از روش‌ها و ابزارهای تخصصی همچون پردازش زبان طبیعی، تحلیل احساسات و مدل‌سازی آماری ضروری است.
تفسیر نتایج باید با در نظر گرفتن زمینه‌های محلی، فرهنگی و اجتماعی انجام شود تا از برداشت‌های نادرست جلوگیری شود. به همین دلیل، تحلیل داده‌های شبکه‌های اجتماعی یک فرایند پیچیده و چندرشته‌ای است که نیازمند همکاری کارشناسان حوزه‌های مختلف همچون علوم داده، جامعه‌شناسی و شهرسازی است تا بتوان از این داده‌ها به درستی برای بهبود زندگی شهری بهره برد.
افزایش ناگهانی گردشگر حاصل از تصویرسازی شهری ممکن است به مشکلاتی همچون شلوغی بیش از حد و تغییر ماهیت محله‌ها منجر شود که نیازمند مدیریت و برنامه‌ریزی دقیق است. این موضوع به‌ویژه در شهرهای کوچک و تاریخی که ظرفیت محدودی برای پذیرش حجم بالای گردشگر دارند، چالش‌برانگیز است و می‌تواند به تخریب محیط زیست، کاهش کیفیت زندگی ساکنان و از بین رفتن هویت فرهنگی منجر شود، بنابراین مدیریت و برنامه‌ریزی دقیق شهری برای کنترل جریان گردشگران، تقویت زیرساخت‌ها، حفظ میراث فرهنگی و ایجاد تعادل میان تصویرسازی و پایداری شهری ضروری است.
از سوی دیگر، رعایت حریم خصوصی کاربران و مسائل اخلاقی در استفاده از این داده‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. استفاده نادرست یا بدون مجوز از اطلاعات شخصی می‌تواند به نقض حقوق افراد منجر شود و اعتماد عمومی نسبت به پروژه‌های شهری را کاهش دهد، بنابراین لازم است که در جمع‌آوری، پردازش و تحلیل این داده‌ها، اصول اخلاقی و قوانین مربوط به حفاظت از حریم خصوصی به دقت رعایت شود و داده‌ها به‌گونه‌ای مدیریت شوند که هویت کاربران محفوظ بماند و از سوءاستفاده جلوگیری شود.
