گروه دیپلماتیک – همشهری آنلاین: «روابط اروپا و آمریکا دیگر به روزهای طلایی گذشته بازنخواهد گشت، چه ترامپ در قدرت باشد چه نباشد. اروپا باید از توهم اتحاد استراتژیک با واشنگتن عبور کند و برای آیندهای مستقل آماده شود، وگرنه در دنیای جدید به بازیچه دست قدرتهای جهانی تبدیل خواهد شد.»ناتالی توچی کارشناس روابط بینالملل و سیاست خارجی اروپا در روزنامه گاردین نوشته است:
پایان عصر روابط فراآتلانتیک
- خوشبینان هنوز به بازگشت ائتلاف قدیمی اروپا و آمریکا امیدوارند، اما واقعیتهای امروز این امید را توهمآمیز کرده است.
- حتی دوران اول ریاست جمهوری ترامپ در مقایسه با وضعیت فعلی روابط اروپا و آمریکا مطلوبتر بهنظر میرسد.
- از زمان خروج آمریکا از توافق هستهای ایران تا حمایت آشکار از جنگ اسرائیل علیه تهران، سطح تنشها بهشدت افزایش یافته است.
- اعمال تعرفههای ۱۵ درصدی بر واردات از اروپا، در حالی که رهبران اروپایی مجبورند تظاهر کنند که از این مساله دلخور نیستند نشانهای از یک رابطه نامتوازن است.
- در حوزه امنیتی هم، حتی ارسال موشکهای جاولین به اوکراین در دور اول ترامپ بهتر از وضعیت کنونی است که حتی همان نیز دیگر تضمینشده نیست.
خوشخیالی خطرناک اروپا
برخی در اروپا هنوز امیدوارند که با پایان ریاست جمهوری ترامپ، روابط سنتی با آمریکا بازسازی شود؛ اما این امید بیشتر به باور کور شباهت دارد تا تحلیل واقعگرایانه.
جو بایدن به احتمال زیاد آخرین رئیسجمهور آمریکا بود که واقعا به اتحاد فراآتلانتیک باور داشت.
روندهای امنیتی، جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی در آمریکا و جهان، علیه ایده «آمریکا بازگشته» عمل میکنند. اروپاییها هم متوجه این تغییر شدهاند، اما از پذیرش احساسی آن ناتواناند.
این ناتوانی باعث شده اروپا سیاست تحمل و انتظار را در مقابل ترامپ در پیش بگیرد و با کرنش در برابر او، به امید بازگشت گذشته بماند.
دو سناریوی محتمل برای آینده اروپا و آمریکا
۱. رابطه سرد، اما عملیاتی
در این سناریو، اروپا و آمریکا فقط وقتی با یکدیگ همکاری میکنند که منافع موقتشان همراستا باشد.
رابطهای فاقد ارزشهای مشترک و پیوندهای عاطفی، اما بدون دشمنی آشکار.
اروپا به خرید تسلیحات از آمریکا ادامه میدهد، اما همزمان برای استقلال راهبردی خود و سرمایهگذاری در صنعت دفاعی اوکراین تلاش میکند.
تعرفههای آمریکا پذیرفته میشود، اما اروپا با توسعه تجارت با بلوک مرکوسور، هند و مشارکت در پیمان تجاری فرااقیانوس آرام (CPTPP) دست خود را در مذاکرات قویتر میکند.
پیشنهاد ایجاد یک سیستم تجاری بینالمللی جدید، بدون آمریکا، باید بهطور جدی دنبال میشود.
۲. سناریوی تاریک: دنیای امپراتوریها
در این سناریو، جهان به چند امپراتوری (آمریکا، روسیه، چین و شاید هند) تقسیم میشود که هر یک حوزه نفوذ خاص خود را دارند.
روابط بر اساس توافقات موقتی، نه قوانین مشترک، شکل میگیرد.
ترامپ اروپا را نه به عنوان شریک، بلکه به عنوان مستعمره میبیند و تعامل با آن را از طریق تهدید و زورگویی ترجیح میدهد.
در مقابل، چین، روسیه و هند نیز به دنبال گسترش نفوذ خود هستند.
اروپا در چنین جهانی، نه تنها جایگاهی ندارد، بلکه در معرض له شدن میان قدرتهای متخاصم قرار میگیرد.
راه نجات: رهایی از توهم
توچی در پایان نوشته: رفتار رهبران اروپایی در برابر ترامپ – از گرفتن عکسهای خجالتآور گرفته تا ارسال پیامکهای چاپلوسانه و دعوتهای تشریفاتی – بیش از آنکه هوشمندانه باشد، تحقیرآمیز است. این اقدامات نه تنها کمکی به بهبود روابط نمیکند، بلکه نشان میدهد اروپا آماده تسلیم است. اروپا باید بپذیرد که دوران گذشته به پایان رسیده است؛ تنها در این صورت میتواند برای آیندهای مستقل و قدرتمند آماده شود.