این موضوع طبیعی است اما همیشه هم نشانهٔ «پاکسازی» نیست. برای اینکه بدانیم چرا این اتفاق می‌افتد، باید با واکنش‌های پوست، نوع درمان و مراقبت‌های بعد از فیشیال آشنا شویم.
Purging چیست و چه فرقی با جوش زدن دارد؟
Purging یک واکنش کاملاً طبیعی و موقت پوست است که زمانی رخ می‌دهد که در فیشیال از مواد تسریع‌کنندهٔ نوسازی سلول‌ها مانند اسیدهای AHA/BHA، رتینول ملایم یا لایه‌بردارهای آنزیمی استفاده می‌شود. این مواد سرعت گردش سلولی را بالا می‌برند و باعث می‌شوند کومدون‌ها، چربی‌های محبوس و جوش‌هایی که در لایه‌های زیرین پوست تشکیل شده‌اند، سریع‌تر به سطح برسند و ظاهر شوند. در واقع، جوش‌ها «جدید» نیستند؛ فقط زودتر از زمان معمول دیده می‌شوند
. Purging معمولاً کوتاه‌مدت است (۲ تا ۴ هفته)، فقط در نواحی‌ای ظاهر می‌شود که قبلاً هم مستعد جوش بوده‌اند، و نشانهٔ بدی محسوب نمی‌شود چون بخشی از فرآیند تطبیق پوست است. اما اگر بعد از فیشیال با جوش‌های چرکی، بزرگ، دردناک یا جوش‌هایی در نواحی غیرمعمول مواجه شدید، این واکنش دیگر Purging نیست و بیشتر به تحریک بیش‌ازحد، استفاده از محصول نامناسب، آلودگی یا حتی عفونت سطحی پوست مربوط می‌شود و نیاز به بررسی دقیق‌تر دارد.
علت جوش زدن بعد از فیشیال
علت جوش زدن بعد از فیشیال معمولاً به این برمی‌گردد که در طول درمان، منافذ پوست باز می‌شوند، چربی‌ها و آلودگی‌های عمقی جابه‌جا یا تخلیه می‌شوند و سد دفاعی پوست کمی تضعیف می‌شود. این ترکیب می‌تواند باعث تحریک موقت پوست و فعال شدن باکتری‌های سطحی شود؛ در نتیجه، بعضی افراد دچار جوش‌های ریز، سرسفید یا التهاب نقطه‌ای می‌شوند.
اگر در فیشیال از لایه‌بردارها یا مواد تسریع‌کننده نوسازی سلولی استفاده شده باشد، احتمال Purging نیز وجود دارد که در آن جوش‌های زیرپوستی سریع‌تر به سطح می‌آیند و موقت هستند. اما اگر جوش‌ها شدید، چرکی یا در نواحی غیرمعمول باشند، معمولاً نشان‌دهنده تحریک بیش‌ازحد یا واکنش پوستی به محصولات است.
پاکسازی عمیق منافذ و تحریک پوست
در فیشیال، به‌خصوص در مراحل بخور، لایه‌برداری و تخلیه، منافذ پوست باز می‌شوند و چربی اضافی، آلودگی‌ها و کومدون‌ها از عمق پوست خارج می‌شوند. این فرآیند اگرچه برای پاکسازی پوست ضروری است، اما یک فشار موقت به بافت پوست وارد می‌کند.
همین فشار می‌تواند باعث تحریک لایه سطحی پوست، ایجاد التهاب خفیف و حتی تضعیف موقتی سد دفاعی و لایه محافظتی آن شود. وقتی سد دفاعی پوست برای چند ساعت تا چند روز ضعیف می‌شود، پوست بیشتر در معرض نفوذ باکتری‌ها، آلودگی محیط و رشد میکروارگانیسم‌ها قرار می‌گیرد؛ نتیجه آن می‌تواند بروز جوش‌های ریز، سرسفید یا حتی التهاب‌های نقطه‌ای باشد.
این واکنش در پوست‌های مختلط و چرب به دلیل فعالیت بیشتر غدد سبابه و تراکم کومدون‌ها شایع‌تر است، زیرا این نوع پوست‌ها نسبت به تحریک و تخلیه عمیق حساسیت بیشتری نشان می‌دهند.
دستکاری بیش‌ازحد یا تخلیه غیر اصولی
اگر تخلیه کومدون‌ها با فشار زیاد، ابزار غیربهداشتی یا تکنیک غلط انجام شود ممکن است:
باکتری وارد پوست شود
التهاب ایجاد شود
جوش‌های بزرگ و قرمز ظاهر شود
این نوع جوش‌ها معمولاً دردناک‌اند و دیرتر التیام پیدا می‌کنند.
استفاده از محصولات نامناسب یا بسیار قوی
گاهی در فیشیال از محصولاتی استفاده می‌شود که برای نوع پوست مراجعه‌کننده مناسب نیست.
برای مثال:
اسیدهای قوی روی پوست حساس
محصولات چرب روی پوست جوشی
ماسک‌های سنگین برای پوست مستعد آکنه
نتیجه این می‌شود که پوست واکنش نشان می‌دهد و جوش می‌زند.
واکنش آلرژیک به مواد فیشیال
بعضی افراد نسبت به مواد زیر حساسیت دارند:
اسانس‌ها و عطرها
برخی ماسک‌های گیاهی
لوسیون‌های حاوی الکل
مواد لایه‌بردار
در این حالت پوست با جوش‌های ریز، خارش یا التهاب واکنش نشان می‌دهد که نشانهٔ آلرژی است نه پاکسازی.
باز شدن منافذ و تماس پوست با آلودگی
بعد از فیشیال، منافذ مدتی بازتر می‌مانند. اگر:
به صورت دست بزنید
در معرض آلودگی باشید
به‌موقع صورت را نشویید
ماسک بزنید و عرق کنید
باکتری‌ها سریع وارد پوست شده و جوش می‌زنید.
استفاده نکردن از ضدآفتاب بعد از فیشیال
پوست بعد از پاکسازی، لایه‌برداری و بخور، حساس‌تر از همیشه است.
قرار گرفتن در آفتاب بدون ضدآفتاب باعث:
التهاب
لک
و بدتر شدن جوش‌ها
می‌شود.
هورمون‌ها و جنس پوست
افرادی که ذاتاً پوست چرب یا مستعد آکنه دارند، حتی فیشیال ملایم هم ممکن است باعث بروز جوش شود.
همچنین اگر در دوران:
PMS
تغییرات هورمونی
استرس زیاد
باشید، پوست سریع‌تر واکنش نشان می‌دهد.
چگونه از جوش زدن بعد از فیشیال جلوگیری کنیم؟
برای پیشگیری از بروز جوش پس از فیشیال، لازم است پوست در یک بازه زمانی کوتاه در شرایطی پایدار و بدون محرک قرار گیرد. طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت نخست، پرهیز از لمس مکرر صورت، استفاده از لوازم آرایشی سنگین، قرار گرفتن در معرض حرارت بالا، تعریق شدید یا فعالیت‌هایی که احتمال انتقال آلودگی را افزایش می‌دهند، ضروری است. به‌کارگیری یک مرطوب‌کننده سبک و غیرکومدون‌زا به ترمیم سد دفاعی پوست و کاهش التهاب کمک می‌کند.
همچنین استفاده از ضدآفتاب ملایم و مناسب پوست، به‌ویژه در مواردی که لایه‌برداری یا تخلیه انجام شده است، اهمیت زیادی دارد. در نهایت، انتخاب کلینیک معتبر و متخصصی که از ابزار استریل و محصولات سازگار با نوع پوست استفاده می‌کند، نقش تعیین‌کننده‌ای در کاهش احتمال ایجاد جوش پس از فیشیال دارد.
۱. انتخاب فیشیال مناسب نوع پوست
بعضی فیشیال‌ها برای پوست چرب مناسب‌اند ولی برای پوست حساس نه.
قبل از شروع، باید تحلیل دقیق پوست انجام شود.
۲. عدم لمس کردن صورت بعد از درمان
حداقل ۲۴ ساعت هیچ دستی به صورت نزنید.
۳. استفاده از محصولات آرام‌بخش
ژل آلوئه‌ورا، سرم هیالورونیک اسید، و کرم‌های ضدالتهاب سبک بسیار مناسب‌اند.
۴. جلوگیری از آفتاب
تا ۷۲ ساعت بعد از فیشیال، ضدآفتاب الزامی است.
۵. عدم استفاده از لایه‌بردارها تا ۳ روز
رتینول، اسیدها یا اسکراب‌ها پوست را بیش از حد تحریک می‌کنند.
۶. رعایت بهداشت ابزار و محیط
کوچک‌ترین آلودگی در ابزار تخلیه می‌تواند باعث عفونت پوستی شود.
چه زمانی جوش بعد از فیشیال طبیعی نیست؟
اگر موارد زیر را دیدید، طبیعی نیست و باید اقدام کنید:
جوش‌های چرکی و دردناک
جوش در نواحی که معمولاً قبلاً جوش نمی‌زده
التهاب شدید و طولانی
خارش، سوزش یا حساسیت زیاد
در این مواقع باید فرآیند فیشیال و مواد استفاده‌شده بررسی شود.
جمع‌بندی
جوش زدن بعد از فیشیال همیشه بد نیست و در مواردی بخشی از فرآیند پاکسازی است. اما جوش‌های دردناک، چرکی یا گسترده نشان‌دهنده تحریک یا آلودگی پوستی هستند. شناخت نوع پوست، انتخاب فیشیال مناسب و مراقبت صحیح بعد از آن، بهترین راه برای جلوگیری از این مشکل است.
