وضعیتی که در اوکراین رخ داد، درواقع ریل گذاری در مسیر شکل دادن به نظم آینده جهانی با نفوذ تعبیر آمریکایی است. من بالغ بر یک دهه پیش گفتم که ایران طی ۳۵ سال اخیر از همه ظرفیت‌های وفاق انداختن بین واشنگتن و مسکو استفاده کرده است. ممکن است اینطور به نظر برسد که با توجه به جدایی غرب و اروپا و جنگ روسیه و اوکراین، اکنون روس‌ها می‌توانند در برنامه هسته‌ای ایران و سوریه، بیشتر در کنار ایران باشند.
فرارو- مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، روز سه‌شنبه ۳۰ بهمن همراه با مشاور امنیت ملی کاخ سفید و نماینده دونالد ترامپ در امور خاورمیانه با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه و هیئت همراهش در ریاض مذاکره کرد. این گفت‌و‌گو‌ها که در غیاب اروپا و اوکراین برگزار شد، نخستین مذاکرات مستقیم مقام‌های دو کشور پس از تهاجم روسیه به اوکراین است.
به گزارش فرارو، اروپا و اوکراین این نگرانی را دارند که دونالد ترامپ با ولادیمیر پوتین به توافقی شتاب‌زده برسد که منافع امنیتی آنها را نادیده بگیرد. این در حالیست که سخنگوی وزارت خارجه چین درباره این دیدار‌ها گفته است: «ما از تمامی اقدامات و تلاش‌ها برای دستیابی به صلح و اجماع نظر درباره مذاکرات صلح بین روسیه و آمریکا استقبال می‌کنیم.»
با توجه به اهمیت این دیدار‌ها پرسش‌هایی درباره رویکرد اخیر چین و روسیه در قبال مسائل اوکراین و هر نوع تاثیر احتمالی این موارد بر ایران وجود دارد. مهدی مطهرنیا، آینده پژوه و تحلیلگر سیاسی در گفت‌و‌گو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
تهدید واشنگتن و مسکو علیه ایران و روسیه
مهدی مطهرنیا به فرارو گفت: «آن چه اکنون دیده می‌شود، بر اساس چارچوب‌های معنادار و تعریف شده برنامه ریزی برای شکل دادن به نظم نوین جهانی است. من در تاریخ ۲۶ فوریه ۲۰۱۴ و در گفت‌و‌گو با مرکز مطالعات بین المللی صلح، درباره تحولات اوکراین و اثرات آن برای ایران، به این نکته اشاره کردم که آن چه به ظاهر مثبت به نظر می‌رسد، می‌تواند در بافت موقعیتی معینی، بر علیه تهران وارد عمل شود؛ بنابراین آن چه اکنون گفته می‌شود را از پیش گفته بودم و در پاسخ به این سوال که وقوع جنگ اوکراین چه تاثیری بر منافع ملی ایران خواهد گذاشت، به این نکته اشاره کردم که وضعیتی که در اوکراین رخ داد، درواقع ریل گذاری در مسیر شکل دادن به نظم آینده جهانی با نفوذ تعبیر آمریکایی است. من بالغ بر یک دهه پیش گفتم که ایران طی ۳۵ سال اخیر از همه ظرفیت‌های وفاق انداختن بین واشنگتن و مسکو استفاده کرده است. ممکن است اینطور به نظر برسد که با توجه به جدایی غرب و اروپا و جنگ روسیه و اوکراین، اکنون روس‌ها می‌توانند در برنامه هسته‌ای ایران و سوریه، بیشتر در کنار ایران باشند.»
وی افزود: «حدود ۱۱ سال پیش که ماجرای کریمه رخ داد، در ایران انواع تحلیل‌ها بیان شد، که معتقد بودند روسیه قدرت نمایی کرده و روسیه دارای آستانه‌های ورود مجدد به قدرتی در قرن ۲۱ میلادی است. اما همان زمان اشاره کردم که این رخداد، نتیجه غائی نخواهد بود. نتیجه غایی آن است که نه تنها وضعیتی فرصت گونه برای ایران فراهم نیامده است، بلکه این وضعیت عامل نوعی هدیه پنهان هم محسوب می‌شود، چرا که در نهایت آمریکا می‌تواند با در نظر گرفتن نظام بین الملل، در معادله نهایی بازی شکل دادن به نظم جهانی، بر سر اوکراین با روسیه معامله کند و این برای ایران و روسیه در منطقه، نوعی از تهدید هم محسوب می‌شود.»
هارتلند نوین در حال شکل گیری است
این آینده پژوه در ادامه گفت: «آن چه اکنون می‌بینیم، درواقع، ادامه همان منطق پیشین است، آن چه در سال ۲۰۱۴ پیش بینی کردم، این بود که آن چه در اوکراین می‌گذرد یک تهدید است. امروز هم می‌بینیم آن چه در اوکراین می‌گذرد، پیروزی روسیه بر اوکراین نیست، بلکه بهره برداری آمریکا، به عنوان گهواره آئین قدرت از برگ اوکراین برای کنترل روسیه و سپس انتقال خروجی‌ها و بهره‌های آن به منطقه خاورمیانه، با هدف تهران است. این امر در سال ۲۰۱۴ با نشانه‌های موجود، کاملا مشخص بود. اما افراد، نگاه‌های خود را به وضعیت‌هایی در تحلیل، محدود می‌کنند، که می‌تواند به دلایلی در آن زمان یا آرزومندان باشد یا بر اساس آن بتوانند حالت مثبتی برای خود در چارچوب تحلیل هایشان فراهم کنند، یا منافعشان اقتضا می‌کند، در آن زمان به گونه‌ای صحبت کنند که بتوانند ارباب قدرت را در رضایت نگه دارند. اکنون هم آن چه رخ می‌دهد، شکل دادن به نظم آینده جهانیست که در آن روسیه باید در کنار آمریکا قرار گیرد و بعد از آن مسئله خاورمیانه با توجه به آن چه در منطقه می‌گذرد، بر اساس کنترل اسرائیل، و با نظارت کامل واشنگتن و محدود کردن فعالیت‌های نظامی ایران پیش می رود؛ بنابراین آن چه که برای آینده منطقه در هارتلند نوین در نظر گرفته شده است، با آن چه در اوکراین، شاهد آن هستیم مرتبط است.»
پیشنهادی باخبر
تبلیغات
