سودای ایرانی اسکار 2026؛ ؛ از انتخاب فیلم‌های با ذائقه جوایز بین‌المللی تا نمایندگانی که نباید به منافع ملی پشت کنند

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو، انتخاب فیلم برای نمایندگی سینمای ایران در اسکار همواره با حواشی و حرف و حدیثهای زیادی همراه بوده است و حالا کمتر از 18 روز تا اول اکتبر یا 9 مهر ماه مهلت ایران برای معرفی اثر خود به نود و هشتمین دوره جوایز سینمایی اسکار 2026 است. 

انتخاب فیلم برای اسکار توسط فارابی انجام می‌شود که البته مدعیان زیادی هم دارد تا این انتخاب به صنف سینماگران واگذار شود.

شاید مهمترین دلیل این مدعیان شکاف پیش آمده سالهای گذشته بخشهای مختلف از سینمای کشور باشد. کشمکشی که یک سر آن به سیاستگذاران نهادهای دولتی و رسمی سینما و سر دیگر آن به اصناف و انجمنهای سینمایی باز می‌گردد. 

با وضعیتی که سینمای کشور در سیاستگذاری و جزیره هایی که پیرامون آن شکل گرفته بعید است به این راحتی اختلافات پیش آمده حل شود و باید منتظر ادامه حواشی اسکار باشیم. 

اما اسکار به هر حال فرصتی برای نشان دادن هویت ملی سینمای ما در مواجهه با افکار عمومی جهان است و نباید از این نکته به سادگی گذشت!

دم زدن از استقلال نهاد سینما وقتی حقیقی به نظر می‌رسد که متعهد به منافع و امنیت ملی باشد و سینمایی که استقلال ملی را به چالش بکشد نمی‌تواند خیلی هم مستقل عمل کند و با توجه به شرایط خاصی که این جایزه برای فیلمهای برگزیده خود دارد همواره می تواند باعث حواشی و جنجالهایی شود که زیاد به نفع مردم و روان افکار عمومی نیست.

سابقه حضور ایران در اسکار به دو دوره در سالهای 1356 و 1357 با فیلمهای «دایره مینا» به کارگردانی مرحوم داریوش مهرجویی و  «باد صبا» اثر آلبر لاموریس به عنوان نماینده‌ ایران باز میگردد. 

امری که نزدیک به 17 سال و زیر سایه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به وقفه افتاد تا دوباره در سال 1994 فیلم  «زیر درختان زیتون» به کارگردانی عباس کیارستمی نماینده ایران در شصت‌وهفتمین دوره جوایز اسکار شد. 

«بچه های آسمان» مجید مجیدی را می توان نقطه عطفی در آثار فرستاده شده به جایزه اسکار دانست. فیلمی که در سال 1998 و اواخر دهه هفتاد نشانه هایی از یک سینمای ملی و مولف در ایران را بروز داد و سال بعدش هم فیلم «به رنگ خدا» دوباره از همان کارگردان سینمای ایران را نمایندگی کرد. 

سال 2012 «جدایی نادر از سیمین» نقطه عطف حضور سینمای ایران در اسکار شد. فیلمی که برای اولین بار جایزه اسکار را گرفت. 

از سال 2012 تا 2016 اسکار محل رفت و آمد فیلمها به نمایندگی رسمی سینمای ایران شد تا دوباره اقبال به اصغر فرهادی رو کرد و «فروشنده» برای دومین‌بار به اسکار خارجی دست یافت. 

آخرین توفیق ایران نیز در اسکار 2021 با حضور فیلم «خورشید» ساخته مجید مجیدی به عنوان بیست و ششمین نماینده سینمای ایران در شاخه بهترین فیلم بین‌المللی (غیرانگیسی‌زبان) انتخاب شد و حتی توانست به جمع نامزدهای اولیه این شاخه (فهرست ۱۵ تایی) نیز راه یابد.

در سال ۲۰۲۲ نیز «قهرمان» ساخته اصفر فرهادی پس از موفقیت در جشنواره کن، نماینده سینمای ایران شد و برای دومین بار به جمع نامزدهای اولیه راه یافت اما از رسیدن به فهرست نامزدهای نهایی بازماند و سال گذشته نیز فیلم «نگهبان شب» ساخته رضا میرکریمی نماینده سینمای ایران بود. 

مجید مجیدی همچنان با شش بار حضور با آثارش به عنوان نمایند ایران در جوایز اسکار (بچه‌های آسمان، رنگ خدا، باران، آواز گنجشک‌ها، محمد رسول الله و خورشید) از این حیث رکورددار است  و پس از او اصغر فرهادی با پنج بار نمایندگی سینمای ایران در اسکار با آثارش قرار دارد که دو بار اسکار را گرفته است.

البته که کسب دو جایزه از ۲۹ حضور سینمای ایران در شاخه بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان که حالا به عنوان شاخه بهترین فیلم بین‌المللی شناخته می‌شود، ایران را در زمره کشورهای بسیار موفق در رقابت‌ اسکار جای می‌دهد.

حضور ایرانی ها در هالیوود همیشه حواشی زیادی داشت و آخرین حاشیه ها باز میگردد به فیلم انیمیشن کوتاه «سایه بلند سرو» ساخته حسین ملایمی و شیرین سوهانی که  برنده جایزه  بهترین انیمیشن کوتاه شدند. این اولین جایزه اسکار در این رشته برای ایران است که سال گذشته هم انیمیشن دیگری از ایران نامزد آن شده بود.

اما اظهار نظرها و نوع انیمیشن کوتاه نه تنها در راستای منافع ملی نبود! بلکه به تریبونی برای سر دادن صدای ضد جنگ در فضای غبارآلود جنگی امروز جهان شد. 

سینمای ایران تا 9 مهر ماه فرصت دارد نماینده خود را از میان پنج فیلم به اسکار معرفی کند.  «پیرپسر»، «رها»، «زن و بچه»، «زیبا صدایم کن» و «علت مرگ نامعلوم»؛ این پنچ کاندیدا هستند. فیلمهایی که به نظر می‌رسد با توجه به حواشی سابق بخشی از ذائقه جشنواره های بین المللی را راضی می‌کند اما نزدیکترین اثری که می تواند همراستا با منافع ملی باشد «زیبا صدایم کن» صدرعاملی است. 

آنچه در اتمسفر اسکار اهمیت دوچندان دارد اعلام مواضع سینماگران در جهت وحدت و انسجام ملی است.  حفظ استقلال اصناف و سینماگران در مستقل بودن مواضع آنها در مقابل تطمیع جوایز بین المللی سینمایی مثل اسکار است!

امیدواریم تعهد هنرمندانه به آنها اجازه دهد تا نسبت به جنایات رخ داده در جهان مواضع روشن بگیرند و پس از جنگ 12 روزه عزت و آبروی کشور را حفظ کنند.  بیشتر از کسب جایزه اسکار آنچه اهمیت ویژه دارد این است که نمایندگان ایرانی منافع و استقلال ملی را در این رویداد هنری رعایت کنند و رفتاری متعهدانه داشته باشند.