بورس در پیچ حساس خرداد؛ سومین ماه سال برای بورس خوش یمن خواهد بود؟

بورس در اولین روز هفته، 3 خرداد 1404، در شرایطی به کار خود پایان داد که بازار همچنان در انتظار تحولات سیاسی و اخبار قطعی از روند مذاکرات هسته‌ای است. فضای مبهم و خاص این روزها، تحت تأثیر دیت‌های رمزالود مذاکرات، باعث شده است تا سهامداران با احتیاط بیشتری وارد معاملات شوند و تردید بر معاملات حاکم باشد.

بازار مثبت اما متزلزل

به گزارش «شایانیوز» و به نقل از اکوایران، دیروز بورس بازاری مثبت اما ناپایدار داشت. برخلاف انتظار که شاید بازار پس از خبرهای مذاکرات کمی سرخورده شود، شاهد بودیم که گروه فولاد به عنوان «هرکول بازار» ظاهر شد و به نوعی جو مثبت را بر بازار حاکم کرد. همچنین نمادهای بانکی، خودرویی و برخی سهم‌های کوچک دیگر هم در این فضا دست به دست هم دادند تا روزی منفی رقم نخورد.

با این حال، حجم معاملات امروز حدود 7.5 هزار میلیارد تومان بود که همچنان از نظر نقدشوندگی و مشارکت فعالان بازار، چندان قوی نیست. ارزش صف‌های خرید نزدیک به 2.2 هزار میلیارد تومان بود که عمدتا در گروه‌های سیمان و برق متمرکز شده بود. این نشان می‌دهد بازار هنوز از نبود خریدار قدرتمند رنج می‌برد؛ چرا که فروشنده‌ها هم ریسک جدی برای عرضه ندارند.

تأثیر فضای سیاسی و مذاکرات

فاطمه حاج علی کارشناس بازار سرمایه ضمن تاکید بر این نکته که بازار سرمایه این روزها بیش از هر چیز به اخبار سیاسی و مذاکرات گره خورده، گفت: هفته گذشته با اخبار چکش منفی مذاکرات، فشار فروش سنگینی بر بازار تحمیل شد. سه‌شنبه و چهارشنبه، سرمایه‌گذاران با تردید شدید و حتی دیدگاه بر هم خوردن مذاکرات روبرو بودند و به همین دلیل شاهد صف‌های فروش فشرده و اصلاح قیمت‌های جدی در سهم‌های برجامی بودیم.

اما با آغاز هفته و اعلام رسمی ادامه مذاکرات و میانجیگری عمان، ورق بازار کمی برگشت. فعالان بازار این پیام را دریافت کردند که طرفین مذاکرات به دنبال راه‌حلی برای خروج از بن‌بست هستند، هرچند اختلافات جدی هنوز وجود دارد. این موضوع تا حدی خوش‌بینی مشروط را به بازار بازگرداند.

از سوی دیگر، بازار در انتظار اظهار نظر دقیق‌تر و شفاف‌تر طرف آمریکایی است. تحلیل‌گران معتقدند هرگونه خبری مبنی بر توافق نسبی یا ادامه یافتن مسیر مذاکرات می‌تواند جو بازار را تغییر دهد. برعکس آن هم کاملا صدق می‌کند؛ زیرا بازار خودش را به شدت برای شکست مذاکرات آماده کرده بود و کوچک‌ترین خبر منفی می‌تواند موجی از فشار فروش را ایجاد کند.

جریان پول و انتظارات فعالان بازار

به گفته این کارشناس، در حال حاضر، روند ورود پول به بازار به شدت محتاطانه شده است. موج خوش‌بینی اولیه نسبت به مذاکرات، به سمت تردید و انتظار اخبار قطعی‌تر رفته و این باعث شده حجم معاملات کاهش یافته و مشارکت سرمایه‌گذاران در معاملات کمتر شود.

از این پس احتمال می‌رود که نقدینگی بازار به سمت سهم‌های کوچک‌تر و بنیادی سوق پیدا کند؛ چرا که سرمایه‌گذاران به دنبال گزینه‌های کم ریسک‌تر و با ارزش ذاتی بالاتر هستند. سهم‌های بزرگ برجامی همچنان با تردید خریده می‌شوند و فعالان بازار ترجیح می‌دهند در برابر هر خبر سیاسی، واکنش هیجانی نشان ندهند و انتظار کسب بازدهی‌های عجیب را نداشته باشند

درس‌های دلار؛ بازار الگوی منطقی‌تر

حاج علی یکی از نکات جالب توجه تاثیرگذار بر بازار را رفتار نرخ دلار در این چند روز دانسته و گفت: در مقابل اخبار سیاسی مهم و سخنرانی‌های حساس، واکنش هیجانی چندانی نشان نداد و بیشتر نقش یک تماشاچی خونسرد را ایفا کرد. این موضوع نشان می‌دهد که بازار ارز نسبت به اخبار مذاکرات با دید منطقی‌تر و تحلیل عمیق‌تری برخورد می‌کند.

برخی از کارشناسان معتقدند که نرخ دلار بازار هوشمندتری است و رفتار آن می‌تواند الگوی مناسبی برای رفتار بازار سرمایه و اقتصاد کلان باشد. به عنوان مثال، وقتی دلار پس از لمس اعداد 84 و 85 ناگهان شروع به ریزش کرد و چند ساعت بعد خبر پذیرش ایران برای دور جدید مذاکرات منتشر شد، می‌توان گفت بازار ارز از قبل این تحولات را پیش‌بینی کرده بود.

نگاهی به صورت‌های مالی؛ هشدارهای جدی در اقتصاد

اما یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان بورسی این روزها، گزارش‌های مالی شرکت‌های بزرگ پتروشیمی و فولادی است. بررسی صورت‌های مالی شرکت‌هایی مانند زاگرس، ارفع، کرمانشاه و دیگر لیدرهای بازار نشان می‌دهد که این شرکت‌ها عمدتا در زمستان با کمبود گاز مواجه بودند و حتی گاز مصرفی را با قیمتی بالاتر از نرخ داخلی و نزدیک به قیمت اروپایی پرداخت کرده‌اند. این موضوع، به معنای هزینه‌کردهای سنگین و فشار مضاعف بر سودآوری آنهاست که ناشی از بی‌تدبیری و سیاست‌های غلط دولت در تامین حامل‌های انرژی است.

این وضعیت نه تنها به صورت مستقیم به زیان شرکت‌ها منجر شده بلکه نمایانگر ناترازی عمیق در اقتصاد کشور است. متأسفانه دولت‌ها تا کنون شجاعت لازم برای مقابله با این مشکلات و اصلاح سیاست‌ها را نداشته‌اند و به تعویق انداختن تصمیمات راهکار این موضوع شده است.

این کارشناس بازار سرمایه هشدار می‌دهد که این روند در صورت ادامه می‌تواند تبعات سنگینی برای کل اقتصاد کشور به همراه داشته باشد. همان‌طور که در جریان اتفاقات اخیر سیاسی و اجتماعی نیز بارها گفته شده، «کشور گران اداره خواهد شد» و این یعنی تحمل هزینه‌های بالاتر و فشار بیشتر بر تولیدکنندگان و سهامداران.

خرداد 1404 با حاشیه‌ها و چالش‌های فراوانی آغاز شده است. بازار سرمایه در انتظار خبرهای قطعی از روند مذاکرات و تصمیمات اقتصادی مهم است. تا رسیدن به این نقطه، فعالان بازار باید با احتیاط، از هیجانات پرهیز کنند و بیشتر روی ارزندگی سهم‌ها و تحلیل‌های بنیادی تمرکز داشته باشند.

اگرچه حجم معاملات و مشارکت خریداران هنوز ضعیف است، اما نبود فروشنده‌های قوی می‌تواند نشان‌دهنده ماندگاری پول در بازار باشد. این موضوع به شرط ثبات نسبی در فضای سیاسی می‌تواند نویدبخش روزهای بهتر برای بورس باشد.

بازار اکنون بیشتر از هر زمان دیگری به اخبار و تصمیمات کلان اقتصادی و سیاسی وابسته است و کوچک‌ترین تغییر در فضای این اخبار می‌تواند فاز بازار را به سرعت تغییر دهد. بنابراین توصیه می‌شود سهامداران با دید بلندمدت‌تر و واقع‌بینانه‌تر در بازار حضور داشته باشند و از هیجان‌زدگی پرهیز کنند.