معرفی کتاب سور بز: شاهکار ماریو بارگاس یوسا
کتاب سور بز، یکی از درخشان‌ترین کتاب های ماریو بارگاس یوسا، داستان ترور یکی از سنگ‌دل‌‌ترین دیکتاتورهای جهان را روایت می‌کند. رافائل تروخیو، بیش از ۳۱ سال بر جمهوری دومینیکن حکومت کرد و درنهایت، در سی‌ام ماه می سال ۱۹۶۱ به‌جبران سال‌ها ظلم و ستم بر مردم کشورش، ترور شد.
چند سال پس از این واقعه، یوسا پس از مدت‌ها تحقیق و مصاحبه با افرادی که در دوره ریاست جمهوری تروخیو در دومینیکن زندگی می‌کرده‌اند، داستان ترور تروخیو را برای علاقه‌مندان به تاریخ روایت کرده‌است. در این مطلب می‌خواهیم درباره کتاب سور بز صحبت کنیم و به شما بگوییم که آیا این اثر درخشان آمریکای لاتین ارزش خواندن دارد یا نه. پس، تا انتها همراه ما باشید.
شناسنامه کتاب
نویسنده: ماریو بارگاس یوسا
مترجم (پیشنهاد کاربران): عبدالله کوثری
ناشر: علم
تعداد صفحات: ۶۲۴
خلاصه کتاب سور بز
همان‌طور که در بخش مقدمه گفتیم، کتاب سور بز روایت‌گر داستان ترور تروخیو است. اما اگر چند صفحه از این کتاب را بخوانید، متوجه می‌شوید که این کتاب شما را با بخشی از تاریخ جهان در اوایل دهه ۱۹۶۰ آشنا می‌کند. در کتاب سور بز، شما با سه خط روایی متفاوت روبه‌رو هستید.
سه حط داستانی سور بز
اولین خط روایی مربوط به اورانیا کابرال، دختر یکی از سناتورهای تروخیو است. اورانیا پس از ۳۵ سال دوری از وطن، مجددا به دومینکن بازگشته است تا سری به پدر پیر و علیلش بزند. او ضمن تک‌گویی‌های تلخ و گزنده با پدرش، از دوران تاریک حکومت تروخیو حرف می‌زند و پرده از رازی ننگین برمی‌دارد.
مرض هرچه سخت‌تر، درمانش هم سخت‌تر!
خط روایی دوم، مربوط به خود تروخیو است؛ دیکتاتور خودشیفته‌ای که نامش در صدر فهرست فاسدترین و خونخوارترین دیکتاتورهای جهان قرار دارد. یوسا ضمن روایت زندگی تروخیو، ما را با فساد آشکار اطرافیانش، زنبارگی او و کارهای کثیفش آشنا می‌کند.
خط روایی سوم نیز مربوط به قهرمانان قصه است؛ افرادی که هر کدام از آن‌ها انگیزه متفاوتی برای کشتن تروخیو دارند. جالب این جا است هر چه به لحظه ترور رئیس جمهور فاسد نزدیک می‌شوید، اطلاعات بیشتری درباره زندگی قهرمانان داستان و دلایل نارضایتی‌شان از حکومت تروخیو در اختیارتان قرار می‌گیرد.
در نهایت نیز، متوجه می‌شویم که پس از ترور تروخیو و مجازات دست‌اندرکاران ترور، چه بر سر جمهوری دومینیکن می‌آید.
بدترین چیز آشکار کردن ناامیدی جلو زیردست‌هاست. با دل خونین باید لب خندان داشته باشی.
جالب است بدانید که انگیزه بعضی از افراد شرکت‌کننده در ترور، انتقام خون خواهران میرابال بوده‌است. میرابال‌ها ۳ خواهر بودند که در طول حیاتشان بر ضد حکومت تروخیو فعالیت می‌کردند و در نهایت نیز در یک تصادف ساختگی، ترور شدند. اگر دوست دارید درباره زندگی این خواهران بیشتر بدانید، توصیه می‌کنیم کتاب در زمانه پروانه‌ها نوشته خولیا آلوارز را بخوانید. جالب است بدانید که ۲۵ نوامبر به پاسداشت تلاش‌های این سه خواهر، در تقویم روز جهانی منع خشونت علیه زنان نام‌گذاری شده‌است.
حق‌ناشناسی مردم از همان زمان خیانت یهودا به مسیح ثابت شده بود.
اگر مشتاق شده‌اید که درباره زندگی ترخیو بیشتر بدانید و در عین حال زمان کافی برای مطالعه کتاب سور بز ندارید، می‌توانید اپیزود «دیکتاتور خودشیفته» را در پادکست «راوکست» بشنوید.
آیا این کتاب برای شما است؟
اگر عاشق کتاب‌هایی هستید که درباره وقایع تاریخی نوشته شده‌اند، حتما از مطالعه کتاب سور بز لذت می‌برید. به‌علاوه، کتاب ته‌مایه‌هایی سیاسی نیز دارد و می‌تواند شما را با سرنوشت مردمی که نزدیک به ۳ دهه زیر سلطه یک دیکتاتور فاسد زندگی کرده‌اند، آشنا کند. سور بز با ترجمه بی‌نقص و روان عبدالله کوثری، هم برای مخاطبان جدی ادبیات و هم برای مخاطبین عامه، کتاب جذابی خواهد بود.
بخش‌هایی از کتاب سور بز
«چشم کابرال به کلامی از تاگور افتاد که در قابی چهارگوش و کوچک در فاصله قفسه‌ها به‌دیوار کوبیده بودند: کتاب وقتی باز است ذهنی است که حرف می‌زند، وقتی بسته است دوستی است به‌انتظار، وقتی فراموش می‌شود جانی است که می‌بخشاید، وقتی نابود شود، دلی است که می‌گرید.»
«من وقتی باید بکشم دستم نمی‌لرزد. گاهی اوقات حکومت‌کردن وادارت می‌کند دستت را به‌خون آلوده کنی. من خیلی اوقات برای این مملکت دستم را آلوده کرده‌ام. اما آدم باشرفی هستم. قدر آدم‌های وفادار را می‌دانم، نمی‌دهم بکشندشان.»
«یعنی می‌شد که جمهوری دومینیکن بالاخره یک کشور عادی بشود، مملکتی با مطبوعات آزاد، حکومت منتخب مردم، و دستگاه عدالتی که واقعا لایق این اسم باشد؟ آنتونیو آهی کشید، برای رسیدن به‌این آرزو کلی جان کنده بود و هنوز نمی‌توانست به‌خودش امید بدهد.»
«تنها راه رهایی از این جباریت کشتن جبار است. بقیه کارها بی‌فایده است. می‌بایست کسی را نابود می‌کردی که تمام رشته‌های این تار عنکبوت هول‌انگیز به‌او ختم می‌شد.»
درباره نویسنده کتاب
ماریو بارگاس یوسا، از بهترین نویسنده‌های آمریکای لاتین، در سال ۱۹۳۶ در آرکیپای پرو به‌دنیا آمد. او تنها فرزند والدینی بود که ۵ ماه پس از به‌دنیاآمدن او، از یکدیگر جدا شدند. یوسا دوران کودکی بسیار سختی داشت. در ۱۴ سالگی توسط پدرش به مدرسه نظامی فرستاده شد که تجربیات سخت و سنگینی را برای او رقم زد.
همین تجربیات، بستر نگارش کتاب سال‌های سگی (نخستین رمان او ) را فراهم کردند. این کتاب و سایر آثاری که در ادامه منتشر شدند (از جمله سور بز، چرا ادبیات، گفت‌وگو در کاتدرال و…) او را هم‌ردیف مارکز و فوئنتس قرار داده و یکی از ۳ نویسنده برتر آمریکای لاتین به جهان معرفی کردند. او که دانش‌آموخته هنر و ادبیات است، در ۱۴ آوریل ۲۰۲۵ و در سن ۸۹ سالگی درگذشت.
مطالعه شاهکار ادبیات آمریکای لاتین را از دست ندهید!
«سور بز» یکی از بهترین آثار یوسای فقید، شما را با زندگی یکی از فاسدتری و کثیف‌ترین دیکتاتورهای جهان (رافائل تروخیو) آشنا می‌کند. در این مطلب، با شما درباره کتاب سور بز صحبت کرده و سعی کردیم شما را با بخش‌های مختلف آن آشنا کنیم. باتوجه‌به آنچه گفتیم، به‌نظر شما این کتاب ارزش خواندن دارد؟ اگر قبلا تجربه مطالعه آثار مربوط به ادبیات آمریکای لاتین یا کتاب‌های یوسا را داشته‌اید، در بخش نظرات بهترین و محبوب‌ترین گزینه را به ما نیز معرفی کنید.
