حقوق بازنشستگان
جزئیات افزایش حقوق بازنشستگان 1404 | رقم افزایش حقوق بازنشستگان اعلام شد
در حرکتی که بسیاری از کارشناسان آن را گامی بهسوی ترمیم معیشت بازنشستگان توصیف میکنند، دولت اعلام کرد حقوق ماهانه بازنشستگان در سال ۱۴۰۳ با افزایش ۱ میلیون تومانی همراه خواهد بود. اما آیا این افزایش واقعاً پاسخی به تورم افسارگسیخته است یا فقط مُسکن موقت؟

حقوق بازنشستگان همیشه پر بحث بوده است بازنشستگان قشر ضعیف جامعه هستند که بازنشستگان حقوقشان بسیار ناچیز است به طوری که برای بعضی ها کفاف خرج زندگیشان را نمی دهد بازنشسگان همیشه درباره حقوقشان در مجلس چالش ایجاد می شود چندسالی است که متناسب سازی حقوق بازنشسگان پر بحث بوده که هنوز هم حقوق بازنشسگان همسان سازی نشده است.
زندگی در سایهی بازنشستگی همیشه با چالشهای خاص خودش همراه بوده؛ از مدیریت هزینههای درمان و زندگی روزمره گرفته تا حفظ شأن و منزلت اجتماعی. حالا در میانهی فشارهای اقتصادی، خبری منتشر شده که میتواند تا حدی خیال بازنشستگان را آسوده کند:
افزایش حقوق ماهانه بازنشستگان
این تصمیم که در متن لایحه بودجه و از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور نهایی شده، شامل بازنشستگان کشوری، لشگری و تأمین اجتماعی میشود. دولت اعلام کرده این افزایش از فروردینماه اعمال شده و بهصورت علیالحساب در حقوقها لحاظ خواهد شد.
چرا افزایش حقوق بازنشسگان مهم است؟
در سالهای گذشته، بحث افزایش حقوق بازنشستگان همواره به یکی از موضوعات داغ میان دولت، مجلس و خود بازنشستگان تبدیل شده بود. چراکه طبق گفتهی بسیاری از اقتصاددانان، «حقوق بازنشستگی» بهدلیل عدم همپایی با تورم، عملاً توان پوشش حداقلی نیازهای زندگی را نداشته است.
بر اساس آمار رسمی، میانگین هزینه خانوارهای شهری در سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۵ میلیون تومان در ماه برآورد شده بود؛ درحالیکه بخش قابل توجهی از بازنشستگان تأمین اجتماعی در آن سال، دریافتی کمتر از ۷ میلیون تومان داشتند.
در چنین شرایطی، افزایش ۱ میلیون تومانی میتواند از منظر روانی و اقتصادی تأثیر مثبتی داشته باشد؛ بهویژه برای بازنشستگان حداقلبگیر.
افزایش حقوق بازنشستگان از کجا تأمین میشود؟
بر اساس اعلام مسئولان:
منابع افزایش حقوق بازنشستگان کشوری و لشگری از محل بند «ر» تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۳ تامین میشود.
برای بازنشستگان تأمین اجتماعی، این افزایش از منابع بند «د» تبصره ۱۵ قانون بودجه پیشبینی شده است.
این افزایش فعلاً علیالحساب بوده و در ماههای فروردین، اردیبهشت و خرداد پرداخت شده و احتمال دارد پس از تصویب نهایی در شورای عالی کار یا مجلس، شکل دائمی به خود بگیرد.
نظر بازنشستگان: «خوب است، ولی کافی نیست!»
در بررسیهای میدانی، بسیاری از بازنشستگان از این افزایش استقبال کردهاند اما معتقدند که این رقم، فاصلهی زیاد دریافتی آنها با هزینههای واقعی زندگی را پر نمیکند.
کارشناسان چه میگویند؟
دکتر علی قاسمی، کارشناس اقتصاد رفاه اجتماعی، معتقد است:
«درست است که دولت منابع محدودی دارد، اما باید عدالت در توزیع منابع حفظ شود. بازنشستگان بهعنوان قشر وفادار به دولت و سیستم، نباید زیر خط فقر زندگی کنند. این افزایش ۱ میلیونی شروع خوبی است، ولی نباید به آن اکتفا کرد.»
نگاه به آینده: چه انتظاراتی باقی مانده است؟
۱. اجرای کامل همسانسازی:
طرحی که هدف آن رساندن حقوق بازنشستگان به ۹۰٪ حقوق شاغلان مشابه است. بسیاری از بازنشستگان امیدوارند با بهبود شرایط اقتصادی کشور، این طرح مجدد به جریان بیفتد.
تأمین منابع پایدار:
افزایشهای علیالحساب هرچند کوتاهمدت آرامشبخشاند، اما باید سازوکارهای بلندمدت برای افزایش مستمر و پایدار تعریف شود، بهویژه برای صندوقهای در معرض ورشکستگی.
افزایش خدمات جانبی:
از بیمه تکمیلی تا طرحهای حمایتی، بازنشستگان نیاز به برنامههایی دارند که فقط در افزایش رقم حقوق خلاصه نشود.
پیشنهاد کارشناسی: تمرکز بر «سبد معیشتی» به جای «افزایش عددی»
بعضی از صاحبنظران پیشنهاد میدهند که دولت بهجای تمرکز صرف بر افزایش عددی حقوق، به فکر تدوین سبد معیشتی کامل برای بازنشستگان باشد که شامل یارانه دارو، مسکن، خدمات درمانی، فرهنگی و تفریحی نیز باشد.
نتیجهگیری: حرکت درست، مسیر نیمهتمام
افزایش ۱ میلیون تومانی حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۳، گامی درست در مسیر احیای عدالت رفاهی است. اما با توجه به نرخ تورم، فشارهای اقتصادی، هزینههای زندگی شهری و دغدغههای درمانی بازنشستگان، هنوز راه زیادی برای رسیدن به رضایت واقعی این قشر باقی مانده است.
دولت و مجلس باید همزمان با اجرای این افزایش، طرحهای مکمل برای «پایداری و کیفیت زندگی بازنشستگان» را نیز در اولویت قرار دهند.