آیا پیامبر اسلام (ص) به مرگ طبیعی از دنیا رفتند یا به شهادت رسیدند؟

به گزارش صدآنلاین، پیامبر اسلام در سن ۶۳ سالگی در حالی از دنیا رفتند که هنوز از نظر جسمی توان تبلیغ و رهبری امت را داشتند، اما به نظر می‌رسد تاریخ رسمی ترجیح داده است وفات ایشان را طبیعی معرفی کند.

دیدگاه شیعه و اهل سنت درباره وفات پیامبر(ص)

در هر دو مکتب شیعه و اهل سنت، گزارش‌هایی وجود دارد که پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله در اثر مسمومیت از دنیا رفتند.
در کتاب المستدرک علی الصحیحین اثر حاکم نیشابوری آمده است:

«به خدا سوگند رسول خدا مسموم شد و در نتیجه آن از دنیا رفت.»

عبدالله بن مسعود نیز می‌گوید:

«اگر نه بار قسم بخورم که پیامبر کشته شد، برایم محبوب‌تر است از آن‌که یک بار قسم بخورم که کشته نشده است.»

این سخنان نشان می‌دهد حتی در منابع اهل سنت نیز احتمال مسموم شدن پیامبر اسلام تأیید شده است.

در منابع شیعه نیز این موضوع به صراحت آمده است.
شیخ مفید در المقنعه می‌نویسد:

«پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله روز دوشنبه در حالی که مسموم شده بود، از دنیا رفت.»

شیخ طوسی در تحریر الأحکام و علامه حلی نیز همین نظر را تأیید می‌کنند.

عامل شهادت پیامبر چه کسی بود؟

در اینکه چه کسی پیامبر را مسموم کرد، میان علما اختلاف نظر وجود دارد.
اهل سنت معمولاً این واقعه را به جنگ خیبر نسبت می‌دهند و می‌گویند رسول خدا در اثر سمی که زنی یهودی به ایشان داد، دچار آسیب شدند. در منابع تاریخی آمده است که پیامبر در روزهای پایانی عمر فرمودند:

«اثر آن سمی که در خیبر به من دادند هنوز در وجودم احساس می‌شود.»

اما از آنجا که جنگ خیبر حدود چهار سال پیش از رحلت پیامبر رخ داده بود، این روایت با اشکال روبه‌رو است؛ چرا که در طول این سال‌ها هیچ نشانه‌ای از تأثیر ماندگار آن سم گزارش نشده است. از این رو، برخی محققان بر این باورند که پیامبر در روزهای پایانی عمرشان بار دیگر مسموم شدند، نه در خیبر.

روایات اهل سنت درباره خوراندن دارو به پیامبر

در صحیح بخاری آمده است که در روزهای بیماری، اطرافیان پیامبر به او دارویی خوراندند، در حالی که حضرت با اشاره نهی می‌کردند. پس از به هوش آمدن، پیامبر فرمودند:

«اگر این دارو بود، باید همه شما از آن بخورید!»

این سخن، به تعبیر برخی علما، نشانه‌ای است که پیامبر می‌خواستند بگویند آنچه به ایشان داده شد دارو نبود، بلکه چیز دیگری بود.

دیدگاه منابع شیعه درباره شهادت پیامبر(ص)

در منابع روایی شیعه نیز تصریح شده است که در واپسین روزهای عمر، به پیامبر صلی‌الله علیه و آله سم داده شد. امام حسن علیه‌السلام نیز با تأکید بر این سنت تاریخی فرمودند:

«هیچ‌یک از ما معصومین نیست مگر آن‌که مسموم یا مقتول شده باشد.»

جمع‌بندی

بنابراین، بر اساس منابع معتبر شیعه و سنی، اصل مسموم شدن پیامبر اسلام صلی‌الله علیه و آله امری پذیرفته شده است، اما درباره جزئیات آن، از جمله زمان و عامل شهادت، اختلاف‌نظر وجود دارد.
آنچه مسلم است، رسول خدا در سن ۶۳ سالگی از دنیا رفتند؛ در حالی که آثار یک مرگ طبیعی در ایشان دیده نمی‌شد. به همین دلیل، بسیاری از عالمان شیعه، وفات ایشان را نه «رحلت»، بلکه شهادت می‌دانند.