نگاهی به زندگی حضرت‌ام‌البنین (س) در خانه امام علی (ع) 

حضرت ام‌البنین (س) پس از شهادت حضرت فاطمه زهرا (س)، به همسری امیرالمؤمنین علی (ع) درآمد. رفتار هوشمندانه و عمیقاً محترمانه‌ای که ایشان نسبت به فرزندان فاطمه زهرا (س) داشت، نقطه کانونی شخصیت اوست. 

منابع تاریخی متعدد تأکید دارند که وی: 

۱. تغییر نام: از همان ابتدا از نام اصلی خود (فاطمه) اجتناب کرد تا مبادا یادآور نام مادر گرامی‌شان، حضرت فاطمه (س) باشد و غم امام علی (ع) و فرزندانشان را تازه کند. لقب «اُمُّ البَنین» را برای خود برگزید تا همواره جایگاهش به عنوان مادری برای پسران (و نه رقیبی برای دختر پیامبر) مشخص باشد. 

۲. احترام فوق‌العاده به فرزندان فاطمه زهرا (س): وی امام حسن (ع)، امام حسین (ع)، حضرت زینب (س) و ام‌کلثوم (س) را بر فرزندان خود مقدم می‌داشت. روایت شده که هرگز به فرزندان خود «یا بُنی» (پسر من) نمی‌گفت، بلکه خطاب به آن‌ها «یا بَنِی فاطِمَةَ» (ای پسران فاطمه) می‌گفت. این رفتار، نشان‌دهنده درک عمیق او از جایگاه عظیم اهل بیت (ع) و حریم حضرت زهرا (س) بود. 

۳. پرورش فرزندانی وفادار: او چهار پسر خود - عباس (ع)، عبدالله، جعفر و عثمان - را چنان تربیت کرد که نمونه‌های اعلای فداکاری برای امام زمان خود، حضرت حسین بن علی (ع) شدند. تربیت او به گونه‌ای بود که حضرت عباس (ع) از کودکی، خود را «عبدٌ للحسین» (بنده حسین) می‌دانست. 

جایگاه ایشان در نزد امیرالمؤمنین (ع) 

برخی گزارش‌های تاریخی حاکی از آن است که امام علی (ع) به دلیل عقلانیت، وفاداری، ادب و درک بالای امالبنین (س)، برای او احترام خاصی قائل بودند. ایشان زنی بود که: 

· وفاداریش به اصل ولایت بر هر چیز دیگری مقدم بود. 

· خانه‌داری و مدیریت داخلی را با کمال وقار و ساده‌زیستی انجام می‌داد. 

· محور توجه او، خدمت به اهل بیت (ع) بود، نه کسب موقعیت اجتماعی. 

این ویژگی‌ها باعث شده بود تا در خانه امام علی (ع) به عنوان همسری محترم و مورد اعتماد شناخته شود. البته منابع تصریح می‌کنند که هیچ‌گاه جایگاه حضرت زهرا (س) برای کسی تکرار نشد، اما حضرت ام‌البنین (س) با شناخت این حقیقت، بهترین نقش ممکن (یعنی مادری فداکار برای یاران امامان) را ایفا کرد. 

پس از شهادت امیرالمؤمنین (ع) و فاجعه کربلا

پس از شهادت امام علی (ع)، حضرت ام‌البنین (س) همچنان در مدینه ماند و به تربیت و مراقبت از خانواده ادامه داد. اوج فداکاری او پس از واقعه عاشورا آشکار شد. وقتی خبر شهادت چهار پسرش را آوردند، اولین سؤال او این بود: «حسین (ع) چه شد؟» و وقتی خبر شهادت امام را شنید، فریاد زد: «واحسیناه!» و تمام وجودش را در مصیبت امام حسین (ع) ذوب کرد. این رفتار، نشان از نهایت ولایت‌پذیری و فهم دینی او داشت که محبت به اهل بیت (ع) را بر محبت عاطفی مادری خالص، ترجیح می‌داد. 

وفات و میراث

او سالیان بعد در مدینه، در حالی که همواره سوگوار حسین (ع) و یارانش بود، دار فانی را وداع گفت. میراث او، نه فقط چهار شهید، بلکه اسوه‌ای از یک مادر شیعه است که: 

· معرفت را بر عاطفه صرف ترجیح داد. 

· وفاداری به امام زمانش را در تربیت فرزندان نهادینه کرد. 

· ادب و حفظ حریم‌ها در خانه اهل بیت (ع) را به تمامی رعایت کرد. 

منابع تاریخی برای مطالعه بیشتر: 

۱. «منتهی الآمال»، شیخ عباس قمی، جلد ۲، حوادث پس از عاشورا. 

۲. «اعیان الشیعه»، سید محسن امین، جلد ۳، ذکر امالبنین. 

۳. «الخصائص الفاطمیه»، محمدباقر کجوری، بخش مربوط به همسران امام علی (ع). 

۴. «مقتل الحسین (ع)»، شیخ عبدالرزاق موسوی مقرم، فصل مربوط به خاندان حضرت عباس (ع). 

۵. «تاریخ مدینة دمشق»، ابن عساکر، جلد ۷۴. 

۶. «سیره معصومان»، سید محسن امین، جلد ۳. 

۷. «بحارالانوار»، علامه مجلسی، جلد ۴۲، ابواب تاریخ امام حسین (ع). 

انتهای پیام/