خط‌ونشان «فرهیختگان» برای اروپا؛ ماشه را بچکانید راه برگشتی نمی‌ماند؟ آماده‌اید؟
رویداد۲۴| گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اصرار کشورهای اروپایی به فعال کردم مکانیسم ماشه، این گمانه که در نشست آتی شورای حکام قطعنامه‌ای علیه ایران صادر شود را تقویت کرده است. این موضوع با توجه به روند مذاکرات هسته‌ای جاری که از حوزه غنی‌سازی با چالش مواجه شده است؛ از اهمیت بسیاری برخوردار است.
قطعنامه احتمالی و پاسخ تهران می‌تواند نقش موثری در روند گفت‌و‌گو‌ها داشته باشد. درباره پاسخ تهران، اما گمانه‌زنی‌هایی می‌شود که عمدتا حول محور خروج از NPT است. روزنامه «فرهیختگان»، اما در شماره امروز خود از پاسخی می‌گوید که فراتر از این حرف‌ها است!
این روزنامه اصولگرا با اشاره به اینکه پاسخ ایران می‌تواند در سطح فنی فعالیت‌های هسته‌ای و تعامل با آژانس باشد، نوشته: «ایران می‌تواند اقدام به نصب و راه‌اندازی سانتریفیوژ‌های پیشرفته‌تر کند تا از این طریق ظرفیت غنی‌سازی خود را افزایش دهد. تصمیم دیگر ایران که معنادار خواهد بود افزایش غنی‌سازی از ۶۰ درصد به ۹۰ درصد یا نزدیک به آن است.»
این روزنامه افزوده است: «ایران باید غنی‌سازی ۶۰ درصد را به صورت جدی‌تر و با نصب ماشین‌های پیشرفته‌تر به تأسیسات فردو که در زیرزمین قرار دارد و مقاوم است، منتقل کند. توسعه فعالیت‌های تحقیق و توسعه (R&D) و کار روی سانتریفیوژ‌های نسل آینده، یا طراحی زنجیره‌ای برای تولید اورانیوم فلزی، اقدام دیگری است که ایران می‌تواند در حوزه فنی در دستورکار قرار دهد. البته تهران می‌تواند از حجم انبوه ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود، در حوزه‌هایی که «ممنوع» نیست و طرف‌های غربی و آژانس به خوبی نسبت به آن آگاهی دارند، نیز استفاده کند.»
«فرهیختگان» درباره پاسخ احتمالی در سطح تعامل با آژانس نیز نوشته: «همکاری ویژه گروسی با آمریکا و تروئیکای اروپایی، بسترساز اقدامات سیاسی کشورهای اروپایی در شورای حکام شده است. از این رو به نظر می‌رسد ایران در کنار همکاری و تعامل با آژانس لازم است در سطح تعامل با این سازمان بین‌المللی متأثر از این کشور‌ها بازنگری جدی داشته باشد. در این راستا ایران توجیهی برای شفافیت بیشتر ندارد و از این منظر می‌تواند بازرسی‌ها را محدود و پایان فعالیت بخشی از دوربین‌های نصب شده در تأسیسات را اعلام کند.»
این روزنامه اصولگرا همچنین نوشته: «این اقدامات می‌تواند بخشی از پاسخ ایران به قطعنامه شورای حکام باشد. اگر این قطعنامه بهانه‌ای برای به‌کارگیری مکانیسم ماشه باشد، ایران باید پاسخی به مراتب پیچیده‌تر به طرف‌های غربی دهد که این پاسخ الزاماً محدود به مسائل فنی هسته‌ای و آژانس نخواهد شد. تهران سال‌ها قبل به صورت مکتوب و با امضای رئیس دولتی که در دولتش برجام منعقد شد، به کشورهای اروپایی مانده در برجام اعلام کرد در صورت استفاده از اسنپ‌بک و بازگشت تحریم‌ها علیه ایران، تهران در خروج از NPT دقیقه‌ای درنگ نخواهد کرد. خروج از NPT یکی از ابزار‌های ایران است که صراحتاً به آن اشاره شده است، اما این تهدید، مربوط به سال‌ها قبل و دورانی است که توانایی غنی‌سازی ایران هیچ تناسبی با شرایط فعلی ندارد؛ بنابراین در چنین شرایطی که ایران توانایی انجام مجموعه گسترده‌ای از اقدامات را دارد، تنها استفاده از این ابزار، پاسخی حداقلی به خصومت طرف اروپایی و آمریکایی تلقی می‌شود. تهران نیز مبتنی بر همین درک به طرف‌های اروپایی پیش از شروع ماراتنی نفس‌گیر توصیه کرده است به‌جای تقابل محاسبه نشده -که نتایج آن را در دو دهه گذشته دیده است- از مسیر تفاهم و گفت‌و‌گو مسائل را حل و فصل کنند. در ایران مقامات سیاسی تمایلی ندارند، به صورت رسمی به همه آن چیزی که در حوزه‌های مختلف برای چنین روزی تدارک دیده شده، اشاره کنند، اما طرف‌های غربی، به خوبی از توانمندی‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای ایران و اقداماتی که می‌تواند قلب اروپا را بسوزاند، آگاهند. وقتی ماشه چکانده شود، دیگر راه بازگشتی وجود ندارد؛ اروپا برای این راه جدید آماده است؟»
