در روزگاری که رسانه‌های جهانی با قدرت تصویری و تبلیغاتی خود، حقیقت را وارونه روایت می‌کنند و مظلوم را در نقش ظالم نشان می‌دهند، برنامه طنز سیاسی «درنگ» با رویکردی تازه وارد روی آنتن شبکه نسیم رفته‌است.

باشگاه خبرنگاران جوان - در روزگاری که رسانه‌های جهانی با قدرت تصویری و تبلیغاتی خود، حقیقت را وارونه روایت می‌کنند و مظلوم را در نقش ظالم نشان می‌دهند، برنامه طنز سیاسی «درنگ» با رویکردی تازه وارد روی آنتن شبکه نسیم رفته‌است.

 این مجموعه در قالبی خلاق و تلفیقی از اجرا، نمایش و هوش مصنوعی، تلاش می‌کند تا ذهن مخاطب را از درون خنده و شوخی به سمت پرسش و تأمل هدایت کند و از طنزی بگوید که هدفش تنها خنداندن نیست، بلکه بیدار کردن ذهن مخاطب و حساس کردن او به اخبار پیرامونش است. هدف این طنز سیاسی بیدار کردن ذهن مخاطب در قالب لبخند است و به دور از شعار و مستقیم‌گویی به سمت هجو سیاسی می‌رود تا با زبان شوخی وخنده حرفش را به مخاطب بزند.

وقتی طنز و خنده سلاح بیداری می‌شود

فصل دوم مجموعه طنز درنگ سه‌شنبه، چهارشنبه و پنج‌شنبه، از شبکه نسیم پخش می‌شود. محمد تاجیک، تهیه‌کننده برنامه «درنگ»، درباره فصل دوم این مجموعه چنین توضیح می‌دهد: این فصل با تغییرات کیفی و فنی در نظرگرفته‌شده، در ۶۰ قسمت روی آنتن می‌رود. تلاش کردیم با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، در حوزه طراحی و ساخت آیتم‌های نو مخاطب را راضی کنیم و همچنین در ترکیب مجری و فناوری‌های نوین، برنامه دارای ویژگی‌های قابل توجه است.

وی ادامه می‌دهد: فصل نخست این برنامه متمرکز بر فضای طنز و نقد رسانه‌ای بود که این موضوع را در فصل دوم به گونه دیگری دنبال کردیم و به آن عمق بخشیدیم تا به‌مراتب تصویری‌تر، داستان‌محورتر و پرسوژه‌تر شود. مثلا در فصل اول بخش آبدارخانه داشتیم و بازیگر در کنار مجری حضور داشت تا پیام‌ها را در قالب گفت‌و‌گو و موقعیت نمایشی به تصویر بکشد، اما در فصل دوم، این ساختار را به بخش‌های کوتاه‌تر و متنوع‌تر با پیام‌های طنز و جذاب، تبدیل کردیم.

تاجیک که فعالیت رسانه‌ای‌اش را با تهیه‌کنندگی مسابقه «نسیم سبز» در رمضان ۱۳۸۶ آغاز کرده، تهیه‌کنندگی برنامه‌های «پندار»، «حقیقت»، «رصد»، «اسرار»، «سینمای آخرالزمان»، «روشنا»، «ایرانشهر»، «عجایب هفتگانه»، «سیمای انقلاب»، «طنزستان» و «جورچین» را در کارنامه خود دارد، عنوان می‌کند: در این فصل، آیتم‌ها روایت‌محورند و ظرفیت تبدیل‌شدن به ویژند را هم دارند. افزوده‌شدن سکانس‌های گرافیکی و شخصیت‌های ثابتی، چون «بی‌خبر»، «بهادر»، «ترامپولی»، مجریان بخش‌های هواشناسی و خبر ۶۱ ثانیه، «مادربزرگ» و... بر جذابیت برنامه افزوده و ارتباط مخاطب را تقویت کرده است.

این تهیه کننده درخصوص ساختار فصل دوم بیان می‌کند: «درنگ» بر پایه‌ی طنز سیاسی ترکیبی شکل گرفته است. هر قسمت بر محور یک موضوع سیاسی واحد طراحی شده‌است. آغاز هر قصه با فضایی طنزآمیز و با اجرای هنرمندانه مجری کلید می‌خورد و با سرعتی تند، آیتم‌های کوتاه و شعار پایانی «بی‌درنگ هرگز، با درنگ همیشه»، به پایان می‌رسد.

وی محور‌های اصلی برنامه را بر اساس رویکرد شبکه نسیم و با هدف تولید طنز سیاسی و اجتماعی معاصر در حوزه بین‌الملل توصیف کرده می‌گوید: در این چارچوب، در بخش پشت خط رفتار دولت‌های استعمارگر و سیاست‌مداران وابسته با بیانی طنز و انتقادی به چالش کشیده می‌شود تا زمینه بیدارسازی و آگاهی مردم عزیز کشورمان فراهم آید. همچنین در بخش بی‌خبر خبرنگار برنامه در قالب طنز تحلیل خود را ارائه می‌دهد.

از مناظره حیوانات تا هواشناسی سیاسی

تاجیک با اشاره به اضافه شدن چند آیتم جدید در این فصل خاطرنشان می‌کند: شخصیت پستچی شخصیتی نیمه‌ثابت است که بسته‌های خبری و شوخی‌های داستانی را وارد روند برنامه می‌کند، در بخش کاریکارتون کلیپ تصویری کاریکاتور‌های سیاسی روز را با گرافیک متفاوت ارائه می‌دهیم و بخشی را هم به نام ترانه‌خوان داریم که با تنظیم خلاقانه و ریتم امروزی، ترانه‌های مقاومت و ضدصهیون را می‌خواند.

به گفته این تهیه کننده بخش هواشناسی سیاسی اشاره کنایه‌آمیزی به وضعیت سیاست جهان دارد و در بخش تماس طنز شخصیت بهادر، قلدر مدرسه را با الهام از رفتار‌های ترامپ رئیس جمهور آمریکا به تصویر می‌کشیم.

اخبار ۶۱ ثانیه که مروری فشرده و طنزآمیز بر اخبار روز جهان دارد و آیتم‌های ترکیبی و گرافیکی نظیر آشپزی سیاسی، کتاب عبری، مناظره و محکمه حیوانات هم از جمله بخش‌های این برنامه است که تاجیک به ان اشاره می‌کند.

وی با اشاره به عروسک محبوب «ترامپولی» که از قسمت دهم به برنامه اضافه شده می‌گوید: برای اینکه مجری تنها نباشد در کنار شخصیت پستچی این شخصیت را هم به برنامه اوردیم تا با مجری وارد چالش‌های بامزه شود.

تهیه‌کننده درنگ در پاسخ به این پرسش که ممکن است در قسمت‌های بعدی شاهد تغییراتی در بخش‌های برنامه باشیم آن را دور از ذهن ندانسته می‌گوید: تلاش می‌کنیم با حذف و اضافه برخی از بخش‌ها به آن تازگی و تنوع ببخشیم و برنامه را پویا نگه داریم از این رو همچنان که شخصیت بابابزرگ مجری که صاحب قدیمی استودیو بود را پس از چند قسمت حذف کردیم و شخصیت دیگری را جایگزین کردیم، به فراخور موضوعات روز و اوضاع سیاسی جهان نگاه پویایی به شخصیت‌ها خواهیم داشت.

هوش مصنوعی برای سکانس‌های اثرگذار

تاجیک درخصوص استفاده از هوش مصنوعی به‌صورت گسترده در فصل دوم برنامه و اینکه این امر چه میزان میتواند دافعه و یا جاذبه داشته‌باشد، می‌گوید: تلاش کردیم از هوش مصنوعی به صورت هدفمند در ساختار هنری برنامه استفاده کنیم. تمرکز این فصل بر ترکیب طنز سیاسی با جلوه‌های مدرن صوتی و تصویری است، تا جایی که ابایی نداریم بگوییم که هوش مصنوعی به بخشی از زبان بیانی و هویت زیبایی‌شناسی درنگ تبدیل شده است.

وی می‌افزاید: بدیهی است که برای واقعی شدن چهره‌ها، در بخش تصویرسازی، شخصیت‌های سیاسی جهانی با الگوریتم‌های هوش مصنوعی بازآفرینی می‌شوند. پس‌زمینه‌ها، صحنه‌های خبری، فضا‌های مجازی و سکانس‌های گذار نیز با مدل‌های گرافیکی و افکت‌های شبه‌کاریکاتوری طراحی می‌شوند تا روحیه طنزآمیز برنامه حفظ شود.
این تهیه کننده درخصوص موسیقی برنامه نیز یاداوری می‌کند: در زمینه موسیقی و ترانه نیز ریتم و ملودی هر اپیزود به‌صورت اختصاصی با هوش مصنوعی ساخته، سپس توسط آهنگساز تنظیم و با انتخاب خواننده و چندین نمونه، نهایی می‌شود.

روشنگری با زبان طنز

تاجیک طنز در درنگ را چندلایه، اندیشمندانه و به روز دانسته می‌گوید: هدف طنز این برنامه فقط خنداندن نیست، بلکه ایجاد تأمل و آگاهی در بستر سیاسی و اجتماعی با بیانی خلاق است. این طنز، تضاد میان واقعیت رسانه‌ای و واقعیت انسانی را به منبع اصلی شوخی و تفکر بدل می‌کند. ما در این برنامه از رخداد‌های بین‌المللی، چون جنگ‌ها، قدرت‌طلبی رهبران و سیاست‌های رسانه‌ای می‌گوییم و چهره‌های بازسازی‌شده با هوش مصنوعی، صداسازی‌ها و جلوه‌های بصری را به ابزاری تازه برای نقد رفتار قدرت‌های استکبار جهانی تبدیل می‌کند.

وی در پاسخ به این پرسش که انتخاب مجری چگونه بوده‌است می‌گوید: انتخاب امیر عضد در راستای رویکرد محوری برنامه، یعنی طنز اندیشمندانه و مجری‌محور، انجام شد. او نه‌تنها در اجرا بلکه در نگارش و فهم عمیق طنز هم قابل اعتماد است؛ همین شناخت موجب شد طنز برنامه از سطح شوخی روزمره فراتر رفته، به زبان نقد سیاسی، اجتماعی تبدیل شود.

این تهیه‌کننده یادآوری می‌کند: مجری درنگ زمان خنده و مکث معنا‌دار پس از طنز را به‌خوبی می‌شناسد و از آن‌جا که این برنامه بر گفت‌وگوی بداهه و موقعیت‌های زنده بنا شده، ذهن تند و قدرت بداهه‌پردازی او موجب پویایی و تازگی در هر قسمت می‌شود. همچنین او به دلیل توانمندی در بازیگری و حضور مؤثرش روی صحنه توانسته بدون نیاز به دکور سنگین، با لحن و ریتم گفتار، فضای برنامه را بسازد.
تاجیک تأکید می‌کند: همراهی صداپیشگان حرفه‌ای با هدایت ارسلان جولایی بازیگر و صداپیشه رادیویی نیز اجرای برنامه را تقویت کرده است.

وی در خصوص ادامه‌دار بودن این برنامه در فصول بعد می‌گوید: فصل دوم این برنامه تا اسفند ۱۴۰۴ ادامه دارد. با توجه به ماهیت ضد استکباری و روشنگری برنامه، ادامه آن برای فصل‌های بعد نیز پیش‌بینی شده است.

این تهیه‌کننده درخصوص دافعه ایجاد شدن به دلیل استفاده بیش از حد از هوش مصنوعی در برنامه متذکر می‌شود: این موضوع یکی از نکات بحث‌برانگیز فصل دوم بوده‌است. در قسمت‌های نخست فصل اول، استفاده از چهره‌سازی و جلوه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی برای برخی مخاطبان کمی سرد و مصنوعی به نظر می‌رسید، اما در ادامه و با اصلاحات انجام‌شده، این رویکرد مورد توجه و پذیرش قرار گرفت. همین موضوع سبب شد در فصل دوم که از به‌روزترین نسخه‌های تصویری و صوتی هوش مصنوعی بهره گرفته‌ایم، مخاطب با آن همراه شود و تاکنون بازخورد منفی از این بابت نداشته‌ایم.

تاجیک خاطرنشان می‌کند: گروه برنامه‌ساز این برنامه آگاهانه از هوش مصنوعی نه‌به‌عنوان ابزار صرف جذابیت بصری، بلکه به‌عنوان وسیله‌ای پیام‌رسان و انتقادی استفاده می‌کند. با این حال همواره مراقب تعادل میان فرم و محتوا و حضور زنده انسانی به‌ویژه مجری بوده‌ایم تا ارتباط گرم و انسانی ما با مخاطب حفظ شود.

پیشنهادی باخبر