ایلنا گزارش می دهد؛
خودروهای سوخت بر، بمب های متحرک در جاده‌های جنوب شرق ایران/رانندگان نوجوان و فاقد گواهینامه عامل اصلی حوادث ناگوار جاده ای
در جاده‌های جنوب شرقی ایران، سوخت‌بری نه تنها شغلی پرریسک، بلکه عاملی برای مرگ و مصیبت خانواده‌ها شده است. جاده‌های باریک، خودروهای کاروانی حامل سوخت و رانندگان نوجوان، ترکیبی مرگبار ایجاد کرده که جان مردم را هر روز تهدید می‌کند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، داستان سوخت‌بری در استان‌های جنوب شرقی ایران تازه نیست، اما هر تصادف مرگبار، تلخی آن را دوباره یادآوری می‌کند. در تصادف اخیر در محور تله‌رمش به قلعه‌گنج، ۱۳ نفر جان باختند که هشت نفر از آنها عضو یک خانواده بودند.
اینجا جنوب کرمان است، منطقه‌ای که جاده‌هایش سال‌هاست زیر بار تردد خودروهای حامل سوخت فرسوده شده و جان مردم را تهدید می‌کند. جاده‌های باریک، دوطرفه و پرپیچ‌وخمی که نه تابِ سرعت بالای خودروهای فرار کننده از نیروهای انتظامی را دارد و نه مناسب تردد روزمره مردم است. بسیاری از مسیرها نه علائم کافی دارند و نه ایمنی لازم؛ و هر بار حادثه‌ای رخ می‌دهد، خانواده‌ای داغدار می‌شود.
در تازه‌ترین سانحه، هشت نفر از اعضای یک خانواده اهل روستای سولان، بخش چاه‌دادخدا از توابع قلعه‌گنج در برخورد با خودروی حامل گازوئیل جان خود را از دست دادند،حادثه‌ای که در محور تله‌رمش به قلعه‌گنج رخ داد و شعله‌های آن مجالی برای نجات هیچ‌کس باقی نگذاشت.
رانندگان نوجوانان فاقد گواهینامه خانواده ها را داغدار می کنند
محمد خوبیاری‌پور، فعال اجتماعی و از بستگان جان‌باختگان، روایت تلخی از این حادثه دارد.
او می‌گوید: خودروی خانواده از شهر رمش به سمت روستا در حرکت بود که با خودروی سوخت‌بر برخورد کرد و آتش‌سوزی مهیبی رخ داد.
در میان قربانیان، پدر و مادر همسر او، دو خواهر همسرش، برادر همسرش و همسرِ برادر همسرش که باردار بوده، جان باختند. دو کودک نیز در میان جان‌باختگان بودند؛ از جمله یسرا، دختر خردسالِ برادر همسر او و یک کودک چهار ساله دیگر که قربانی شدند.
خوبیاری می‌گوید: علاوه بر این هشت نفر، دو راننده خودروی حامل سوخت «هر دو اهل ایرانشهر در سیستان و بلوچستان » نیز در صحنه تصادف جان باختند.
به گفته او، حتی نوجوانانی ۱۰ تا ۱۲ ساله هم در این مسیرها به سوخت‌بری روی می‌آورند که نتیجه بیکاری و نبود فرصت‌های شغلی در منطقه است.
خوبیاری، تأکید می‌کند: مردم جنوب کرمان شغلشان سوخت‌بری نیست, بیشترشان کشاورز و دامدارند. اما کشاورزی با کمبود آب، نبود حمایت و شیوه‌های سنتی، پاسخگوی نیاز زندگی نیست و بسیاری از جوانان به شغل‌های پرخطر کشیده می‌شوند.
خوبیاری می‌گوید: بارها چنین حوادثی رخ داده اما هیچ اقدام جدی برای کنترل عبور و مرور خودروهای سوخت‌بر یا بهبود زیرساخت‌های جاده ای انجام نشده است.
او می‌گویند؛ کاری از دستمان برنمی‌آید؛ معلوم نیست پشت پرده چیست. ولی مردم اینجا هر روز تاوانش را می‌دهند.
او می‌گوید: تاکنون هیچ‌یک از عوامل مسئول یا پلیس‌راه به خانواده‌ها درباره نحوه پیگیری حادثه توضیح رسمی نداده اند.
مردم منطقه سالها قربانی بی توجهی و نبود زیر ساخت های جاده ای شدند
محمد خوبیاری، با صدایی لرزان، از روزهایی می‌گوید که خانواده عمویش در مسیر بازگشت از کرمان دچار حادثه شدند و جانشان را از دست دادند.
اومی‌گوید: مردم این منطقه نه سوخت‌برند و نه نقشی در این ماجرا دارند,اما سال‌هاست قربانی بی‌توجهی و نبود زیرساخت‌اند.
خوبیاری می‌گوید: بارها حوادث مشابه رخ داده، اما پس از هر حادثه تنها چند روز صحبت از پیگیری می‌شود و بعد همه‌چیز به دست فراموشی سپرده می‌شود.
به گفته او، بسیاری از جوانان این منطقه به دلیل بیکاری ناچارند به سوخت‌بری روی بیاورند. همین موضوع باعث شده خودروهای سوخت‌بر در کنار خودروهای عادی در یک مسیر تردد کنند و نتیجه، وقوع حوادثی باشد که خانواده‌های بسیاری را داغدار کرده است.
خوبیاری می‌گوید: پس از هر حادثه، مسئولان وعده پیگیری می‌دهند، اما چند روز بعد همه‌چیز فراموش می‌شود و درد خانواده‌ها همچنان باقی می‌ماند.
او با بغض ادامه می‌دهد: همدردی هیچ دردی را درمان نمی‌کند و مردم بی‌گناه قربانی می شوند.
خوبیاری با صدایی که در آن اندوه و امید توأمان است، می‌گوید:تنها آرزوی ما این است که صدای ما به گوش مسئولان برسد و دیگر هیچ خانواده‌ای مثل ما داغدار نشود.
سوخت‌بران عامل اصلی تصادفات مرگبار در جنوب کرمان
نعمت‌الله حسین‌زاده، مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای جنوب استان کرمان، در گفتگو با خبرنگار ایلنا، عامل اصلی این تصادفات را حضور گسترده خودروهای حامل سوخت قاچاق دانست و توضیح داد: این جاده‌ها سال‌هاست که ناایمن شده‌اند و حرکت کاروانی این خودروها، جان مردم را تهدید می‌کند. بسیاری از رانندگان نوجوان و فاقد گواهینامه هستند و مقادیر زیادی سوخت را جابجا می‌کنند که کوچک‌ترین برخوردی می‌تواند به فاجعه‌ای بزرگ منجر شود.
وی با اشاره به حادثه اخیر گفت:جاده از نظر فنی مشکل خاصی نداشت، عرض کافی و شانه‌ای مناسب داشت، اما بی‌احتیاطی خودرو حامل سوخت و نبود فرهنگ ایمنی، باعث وقوع این حادثه شد و هشت نفر از یک خانواده جان خود را از دست دادند.
مدیرکل راهداری جنوب کرمان افزود: تردد گسترده سوخت‌برها از استان‌های مختلف به جنوب کرمان و انتقال سوخت به سمت سیستان‌وبلوچستان و سپس پاکستان، جاده‌ها را به محل عبور بمب‌های متحرک تبدیل کرده است.
وی با بیان اینکه، در برخی روستاها منازل مسکونی نیز به محل دپوی سوخت تبدیل شده‌اند گفت: تانکرهای ۵۰ تا ۱۰۰ عددی حاوی سوخت در این منازل دپو شده است که هر لحظه امکان وقوع انفجار و آتش سوزی را دارد.
حسین زاده با اشاره به نبود قوانین بازدارنده و ضعف نظارت در موضوع حمل و نگهداری سوخت قاچاق افزود:تا زمانی که شبکه قاچاق سوخت کنترل نشود، هرگونه اقدام عمرانی و اصلاح راه تنها بخشی از مشکل را حل می‌کند.
توقیف ۳۰۰۰ خوروی سوخت بر در یک ماه گذشته
وی افزود: پلیس راه به‌طور مستمر در جاده‌ها حضور دارد و در یک ماه اخیر بیش از ۳ هزار خودرو حامل سوخت توقیف شده است، اما نبود قوانین بازدارنده و ضعف نظارت، موجب ادامه این بحران شده است.
مدیرکل راهداری جنوب کرمان تأکید کرد: ریشه این پدیده، بیکاری و فقدان فرصت‌های شغلی در منطقه است, جوانانی که کار مشخصی ندارند، ناچار به این شغل پرخطر روی می‌آورند و بدون آموزش و فرهنگ‌سازی، خطر حوادث و تلفات افزایش می‌یابد.
حسین زاده با تاکید بر اینکه این منطقه مبدا و مقصد سوخت بری نیست می گوید: این مکان تنها معبر سوخت برانی است که سالانه صدها نفر قربانی می گیرند.
به گفته وی روزانه بین ۵۰ تا ۶۰ خودرو به صورت کاروانی در جاده های این منطقه درحال تردد هستند.
حسین زاده می گوید: با توجه به قیمت پایین بنزین در کشور، این سوخت به کشورهای همسایه از جمله پاکستان قاچاق می‌شود.
مدیر کل راهداری جنوب کرمان با بیان اینکه سهمیه‌بندی سوخت در شهرستان‌های جنوبی استان کرمان اجرا شده، می گوید: اما عمده سوخت قاچاق از شهرهای شمالی استان کرمان و استان‌های یزد، اصفهان و حتی تهران با کامیون و اتوبوس به شهرستان جیرفت منتقل و در مکان‌های مشخص دپو می‌شود.
وی ادامه می دهد: تعداد قربانیان سوخت‌بری از حوادث طبیعی مانند زلزله و جنگ نیز بیشتر است، زیرا این پدیده ساکت و کمتر مورد توجه مسئولان قرار می‌گیرد.
بیش از ۱۰۰۰ خودروی سایپا در قاچاق سوخت فعالیت دارند
حسین زاده می گوید: در جنوب کرمان بیش از ۱۰۰۰ خودرو سایپا به قاچاق سوخت مشغول هستند و در مزارع منطقه لوله‌کشی چند کیلومتری برای حمل سوخت انجام شده، در حالی که برای آبیاری مزارع اقدامی نشده است.
وی به دستگیری یکی از شبکه‌های قاچاق سوخت اشاره کرده و می گوید: گردش مالی این شبکه قاچاق سوخت۱۶۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده، در حالی که بودجه سالانه سازمان راهداری کشور ۷۰۰ هزار میلیارد تومان است.
وی در ادامه به اقدامات راهداری استان کرمان در یک سال گذشته اشاره کرد و ادامه داد: تعریض جاده‌ها، رفع نقاط حادثه‌خیز و احداث باند دوم جاده ها از جمله اقداماتی است که صورت گرفته اما بسیاری از رانندگان سوخت‌بر فاقد گواهینامه هستند و برخی نوجوانان ۱۴ تا ۱۵ ساله چند هزار لیتر سوخت را جابجا می‌کنند.
حسین زاده هشدار داد: این پدیده خاموش اما پرخطر جان افراد زیادی، از رانندگان محلی تا کسانی که از دیگر استان‌ها عبور می‌کنند را در معرض تهدید قرار دادن و اگر سریعاً اقدامات فرهنگی، آموزشی و قانونی صورت نگیرد، حوادث مشابه ادامه خواهد داشت.
در پایان باید این نکته را متذکر شد؛ جاده امن، نظارت دقیق بر تردد جاده ای، رفع معضل بیکاری در منطقه و مبارزه با قاچاق سوخت بخشی از اقداماتی است که می تواند به کاهش حوادث جاده ای در این منطقه کمک کند.
گزارش: بیتا اختیاری
