در چشم‌انداز هزارسالهٔ ادب فارسی، دیوان حافظ همانند آینه‌ای است که شعر را به هنر و معنا را به نقش پیوند می‌زند. دکتر خسرو قاسمیان، در اثر پژوهشی خود با عنوان «رفتارشناسی هنری حافظ»، کوشیده است تا غزل‌های حافظ را نه صرفاً از منظر ادبی یا معنایی، بلکه با نگاهی زیبایی‌شناسانه و هنری واکاوی کند؛ نگاهی که حافظ را نه‌تنها سخنور، بلکه «هنرمندی تصویرپرداز» معرفی می‌کند.
این کتاب با بررسی ۴۳۰ بیت از غزلیات حافظ، به عناصر بصری و نمادین نهفته در زبان او می‌پردازد؛ جایی که استعاره‌ها نقش می‌زنند، تشبیه‌ها می‌درخشند و رنگ واژگان، جلوه‌ای تصویری پیدا می‌کند. نویسنده با نگاهی میان‌رشته‌ای، مفاهیمی چون «ترکیب‌بندی معنایی»، «خط در روایت شعری»، «ریتم بصری» و «نقطه‌گذاری استعاری» را از دل ابیات حافظ استخراج کرده و به بیانی نو در نقد هنری شعر فارسی دست یافته است.
حافظ همانند یک نگارگر عمل می‌کند که واژه را به رنگ و خیال می‌آراید و تصویرهای ذهنی را با دقتی نقاشانه، در بیت‌ها می‌نشاند. قاسمیان تلاش کرده تا این ویژگی‌ها را به‌نحوی علمی و نظام‌مند تحلیل کند؛ بدون آنکه از لطافت هنری غزلیات فاصله بگیرد. کتاب در پنج فصل مستقل، ابتدا به جایگاه حافظ در تاریخ زیبایی‌شناسی می‌پردازد، سپس ابزارهای هنری شعر او را بررسی کرده و در نهایت، نمونه‌هایی از تحلیل ساختاری بیت‌ها ارائه می‌دهد.
«رفتارشناسی هنری حافظ» نه‌تنها اثری تازه در حوزه نقد شعر است، بلکه می‌تواند برای هنرمندان تجسمی، طراحان، خوشنویسان و حتی اهل سینما الهام‌بخش باشد. این اثر، زبان حافظ را به مثابه زبان تصویر بازخوانی می‌کند؛ گویی خواجه نه در دیوان شعر، که در نگارخانه‌ای از رمز و رنگ و رؤیا قدم می‌زند.
چاپ این کتاب توسط انتشارات معین در بهار ۱۴۰۴، گامی جدی در توسعه نقد هنریِ ادبیات فارسی و پیوند آن با دیگر هنرهاست. در میان آثار پژوهشی معاصر، کمتر کتابی را می‌توان یافت که چنین ظرافتی در تبیین مناسبات میان زبان و تصویر به کار گرفته باشد.
