روایت ماهاتیر محمد از یک قرن سیاست ورزی | چرا ترامپ در اشتباه است و چین ابرقدرت قابل اعتمادی است ؟
رویداد۲۴| لیلی پیری- در آستانه ۱۰۰ سالگی‌اش، ماهاتیر محمد، یکی از باسابقه‌ترین سیاستمداران آسیا، در گفت‌وگویی مفصل با رادیو بلومبرگ، بی‌پرده درباره سیاست جهانی، اقتصاد، تنش‌های ژئوپلیتیکی و آینده منطقه سخن گفت. این گفت‌و‌گو چیزی فراتر از مرور خاطرات است؛ تحلیل شخصی فردی‌ست که حدود هشت دهه در قلب تصمیم‌گیری‌های سیاسی بوده است.
سیاست تجاری ترامپ، به ضرر آمریکاست
یکی از موضوعات کلیدی گفت‌و‌گو، نقد صریح ماهاتیر به سیاست‌های اقتصادی دونالد ترامپ است. او می‌گوید بالا بردن تعرفه واردات، در نهایت بیشتر به خود آمریکا ضربه می‌زند:
«اگر کالا‌های وارداتی برای صنایع داخلی ضروری باشند – مانند قطعات یا میکروچیپ‌ها – افزایش تعرفه فقط باعث بالا رفتن هزینه نهایی محصولات تولیدی می‌شود.»
ماهاتیر اعتقاد دارد که ترامپ با نگاه “تقابلی” به دنیا، در حال آسیب زدن به تجارت جهانی است و می‌گوید:«او اشتباه می‌کند. استراتژی او اشتباه است. این سیاست بیشتر به آمریکا آسیب می‌زند تا به بقیه دنیا.»
وقتی خبرنگاراستدلال ترامپ را مطرح می‌کند که کشور‌های دیگر برای کاهش تعرفه‌ها با او وارد مذاکره می‌شوند، ماهاتیر پاسخ می‌دهد:«بله، این به شرطی است که کشور دیگر، صادراتشان به آمریکا وابسته باشد. ولی بقیه دنیا چنین تعرفه‌هایی وضع نکرده‌اند. ما باید تجارت‌مان را با بقیه کشور‌ها افزایش دهیم. مثلاً با چین.»
او در جمع‌بندی تاثیر این سیاست بر مالزی می‌گوید: «تا حدی می‌توانیم اثر تعرفه‌های بالای ترامپ را با دوری مالزی از آمریکا کاهش دهیم.»
چین: قدرتی که باید با آن کنار آمد
در ادامه مصاحبه، ماهاتیر به نقش چین در شرق آسیا و جهان اشاره می‌کند و ضمن تأکید بر تجربه تاریخی مالزی در همسایگی با چین، آن را با رفتار کشور‌های استعمارگر اروپایی مقایسه می‌کند:«چین هزاران سال است که همسایه ماست. ممکن است حمله کند، اما مستعمره نمی‌کند. پرتغالی‌ها آمدند و ما را اشغال کردند. اما چین این‌گونه نیست.»
او در عین حال که ادعای چین بر مالکیت دریای چین جنوبی را نمی‌پذیرد، رفتار عملی پکن را کمتر تنش‌زا توصیف می‌کند:«چین عبور کشتی‌ها را متوقف نکرده، آنها را بازرسی نکرده، یا محدودیت اعمال نکرده.»
وقتی خبرنگار درباره مانور‌های نظامی چین دریا ابراز نگرانی می‌کند، ماهاتیر پاسخ می‌دهد:«خب، وقتی شما کشتی‌های جنگی به دریای چین جنوبی می‌فرستید، انتظار دارید چین چه کار کند؟»
و درباره سفر جنجالی نانسی پلوسی به تایوان، موضع انتقادی دارد: «او بدون دلیل رفت. بعد از آن، تنش بالا گرفت و آمریکا گفت، تایوان باید دوباره مسلح شود – و آن هم با خرید سلاح از آمریکا؛ بنابراین تنش از آن سفر بالا گرفت.»
فلسطین و اسرائیل: از نقد تا واقع‌بینی
ماهاتیر که همواره در حمایت از حقوق فلسطینی‌ها موضع‌گیری داشته، در این مصاحبه نیز با همان صراحت همیشگی صحبت می‌کند: «وقتی کشوری به‌طور فعال نسل‌کشی انجام می‌دهد و این کار را به‌عنوان دفاع از خود توجیه می‌کند، این پذیرفتنی نیست.»
او ریشه مسئله را در شکل‌گیری اسرائیل و اشغال سرزمین‌های فلسطینی می‌داند: «همه چیز از زمانی شروع شد که زمین‌های فلسطینی برای تشکیل اسرائیل گرفته شد.»
در عین حال، با رویکردی عمل‌گرایانه، به راه حل دو‌دولت اشاره می‌کند:«بله، دو دولت راه‌حل خوبی است در شرایط کنونی، چون راهی برای از بین بردن اسرائیل توسط عرب‌ها وجود ندارد.»
و در واکنش به کشور‌های عربی و مسلمان مانند امارات و بحرین که روابط‌شان را با اسرائیل حفظ کرده‌اند، می‌گوید:«باید بپذیریم که کشور‌های مسلمان متحد نیستند.»
اوکراین و روسیه: مرز‌ها و خطوط قرمز
ماهاتیر در تحلیل جنگ اوکراین و روسیه، سیاست ناتو را مورد انتقاد قرار می‌دهد و گسترش آن را عامل تحریک روسیه می‌داند: «کشور‌های زیادی بودند که با روسیه متحد بودند، اما با گورباچف آزاد شدند و به ناتو پیوستند. روسیه اعتراضی نکرد. اما اوکراین مرز طولانی با روسیه دارد، و وقتی اوکراین به ناتو بپیوندد، ناتو مستقیماً به روسیه می‌رسد؛ و این چیزی نیست که روسیه بپذیرد.»
درعین‌حال، او راه‌حل را نه جنگ، بلکه مذاکره و مراجعه به نهاد‌های بین‌المللی می‌داند: «درگیری‌ها الزاماً نباید از راه جنگ حل شوند. می‌توان مذاکره کرد، حتی به دادگاه بین‌المللی رفت و تصمیم گرفت.»
سیاست در صدسالگی: انتقال تجربه، نه بازنشستگی
در پایان مصاحبه، ماهاتیر تأکید می‌کند که هنوز خودش را کنش‌گر می‌داند. با وجود سن بالا، همچنان فعالیت ذهنی، فکری و سیاسی‌اش را حفظ کرده و به گفت‌و‌گو با رهبران جوان ادامه می‌دهد: «زندگی برای هیچ‌کس آسان نیست، برای من هم نبود. من کاری را انجام دادم که فکر می‌کردم بهترین است. تلاشم را کردم و فکر می‌کنم تا حدی به اهدافی رسیده‌ام.»
