بازنگری سم در جیب روابط شما

عصرایران ؛ کوثر شیخ نجدی - این روزها همه تصمیم گرفته‌اند با آدم‌های سمی زندگی‌شان قطع رابطه کنند. بلاگرها هم هیزم تنور "زودتر خودت را نجات بده" و "حیف از تو" شده‌اند. با خوش خیالی نگاه کنی، بگویی عجب چیزی هستم! حیف از من که با این دوستان حسود و پرتوقع و آن همکاران مشکل‌ساز احاطه شده‌ام. هیچ‌کس درکم نمی‌کند. شیفت دیلیت آل کنم. البته گاهی حذف تنها راه چاره است. اما آیا تا به حال شک کرده‌اید که شاید این شما هستید که مدام چند قطره ناقابل سم به هر رابطه‌ای وارد می‌کنید؟ از کجا بفهمیم؟ بیایید الگوهای رفتار سمی را مرور کنیم.

۱_ ای همیشه قربانیِ مظلوم.

مرتبا به شما ظلم می‌کنند؟ همه دارند حق‌تان را می‌خورند؟ همه می‌خواهند از شما سوءاستفاده کنند؟ رئیس و همکار و همسر هیچ‌کدام قدرتان را نمی‌دانند؟ دست عسلی‌تان را گاز می‌گیرند؟ تبریک می‌گویم. آدم‌های سمی معمولا تمایل دارند در نقش قربانی فرو بروند و سهم خودشان را در تولید مشکلات نبینند. در زندگی این افراد همیشه یک "دیگری مقصر" هست؛ حکومت، خانواده، جامعه، او، آنها. اما هیچ‌ گناهی متوجه خودشان نیست.

۲_ انتقادناپذیر، تهاجمی و طلبکار.

انتقاد راه و رسم خودش را دارد. اما آخرین بار کی بود که کسی از شما انتقاد کرد؟ سعی کردید بشنوید و با او همدردی کنید؟ احیانا در رفتارتان تغییری ایجاد شد؟ یا سریعا زره برداشتید و شمشیر کشیدید و آسمان و ریسمان به هم بافتید؟ آیا تحمل ندارید اسطوره‌ی بی‌نقص بودنتان زیر سئوال برود؟ پس دیگران در اتاق‌های درمان درباره شما زیاد حرف خواهند زد. یک همیشه طلبکار.

۳_ سوء مصرفِ دیگران!

اگر برای سرپا ماندن و احساس ارزشمندی‌تان مرتبط به تحسین و تایید دیگران نیاز دارید؛ اگر همیشه باید یک عده تماشاچی و تحسین‌کننده و مرید و کف زننده بر زندگی‌تان صحه بگذارند، وقتش رسیده فکری به حال این وضع بکنید. شما در حال مکیدن انرژی عاطفی و روانی دیگران هستید. روزی خسته خواهند شد و از شما فاصله خواهند گرفت.

۴_ تا می‌توانی کنترل‌گر باش.

اطرافتان پر از آدم‌هایی شده که راه درست زندگی را نمی‌دانند و باید تغییر کنند. باید درست‌تر راه بروند، اینطور لباس نپوشند، مثل شما فکر کنند، عقاید و نظریات شما را قبول کنند وگرنه ناراحت می‌شوید؟ یک ستاره‌ی دیگر گرفتید! افراد سمی ناخوداگاه تمایل دارند سبک زندگی و عقاید و اعمال دیگران را کنترل کنند. گاهی با روش‌های مستقیم و گاهی هم غیر مستقیم؛ با ایما و اشاره، دادن حس گناه یا قهر کردن و بایکوت کردن، زهر کنترل را به زندگی می‌ریزند.

۵_ بازی‌های روانی آری، گفتگو نه!

سمیت خالص جایی است که در یک بحث تمایل دارید طعنه بزنید، فرافکنی کنید، گفتگو را به قهقرا ببرید، قهر کنید، حقایق را وارونه جلوه دهید، ذهن فرد مقابل را در یادآوری خاطرات دستکاری کنید و خلاصه هر کاری کنید جز تمرکز بر حل مشکل. افراد سمی به جای رویارویی سالم با مشکلات، اغلب به رفتارهای منفعل-تهاجمی؛ سکوت یا دعوا، نیش و کنایه یا جنگ‌های عاطفی متوسل می‌شوند.

۶_به گذشته بچسب! دودستی.

افراد سمی لیست کاملی از خطاها و خاطرات گذشته دارند تا هر بار یکی را از کشو زمان بیرون بکشند و علیه دیگری به کار ببرند. باج گیری عاطفی کنند و با فرسودن طرف مقابل برنده‌ی چالش اکنون باشند. سلامت روانی یعنی بتوانید از گذشته عبور کنید، ببخشید و جلو بروید.

۷_حال خوب دیگران، دلیل بدحالی تو!

یک سفر، مهمانی، موفقیتی مالی یا پیشرفتی شغلی؛ اما نه برای شما. اگر حال خوب دیگران آزارتان می‌دهد، اگر دیگران نباید بدون شما به سفر و مهمانی بروند، توی جیب‌هایتان را بگردید. کمی سم برای بی‌ارزش کردن و تحقیر دیگران آنجا پنهان شده.

رهایی از سمیت خصوصا وقتی نسبت به آن خودآگاهی نداریم چندان آسان نیست. اما هنوز می‌توان تمرین کرد. در گام اول سعی کنید شنونده‌ی بهتری باشید. برای دریافت و حس و احساس دیگران ارزش قائل شوید و بپرسید چطور می‌توانید به بهبود احوال‌شان کمک کنید. مسئولیت خودتان را در چالش‌ها قبول کنید. ما انسانیم و اشکالی ندارد اگر اشتباه کنیم. اشتباه فرصتی برای رشد و تغییراست. پس نشانه‌ها را مدام چک کنیم.