عسل سرشار از ترکیبات گیاهی مفید، آنتی‌اکسیدان‌ها و خواص ضدباکتریایی است و می‌تواند در کنترل دیابت، سلامت قلب، درمان زخم‌ها و حتی کاهش سرفه در کودکان نقش ایفا کند.
به نقل از هلث لاین، عسل، مایعی چسبناک و شیرین است که زنبور‌های عسل آن را از شهد گل‌ها تولید می‌کنند. این ماده در سراسر جهان به عنوان یک شیرین‌کننده طبیعی و ماده‌ای مغذی در غذاها، دسر‌ها و نوشیدنی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما عسل تنها یک ماده غذایی خوش‌طعم نیست، بلکه مجموعه‌ای از خواص درمانی را نیز در خود جای داده است که در ادامه به بررسی هفت مورد از آنها خواهیم پرداخت.
۱. منبعی طبیعی از مواد مغذی
هر قاشق غذاخوری عسل (معادل حدود ۲۰ گرم) حاوی ۶۱ کالری و ۱۷ گرم کربوهیدرات است. عسل فاقد چربی و پروتئین بوده و میزان فیبر آن نیز تقریباً صفر است. با این حال، مقدار کمی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ریبوفلاوین و مس را در خود دارد. اگرچه این مقدار برای تأمین نیاز‌های روزانه کافی نیست، اما چیزی که عسل را از دیگر شیرین‌کننده‌ها متمایز می‌کند، وجود پلی‌فنول‌هاست؛ ترکیبات گیاهی که اثرات مثبتی بر سلامت دارند.
۲. سرشار از آنتی اکسیدان
عسل‌هایی که کمترین فرآوری را پشت سر گذاشته‌اند، منبعی غنی از ترکیبات زیست‌فعال گیاهی مانند فلاونوئید‌ها و اسید‌های فنولیک هستند. این ترکیبات آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمندی محسوب می‌شوند که رادیکال‌های آزاد مضر در بدن را خنثی کرده و از تخریب سلولی جلوگیری می‌کنند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف عسل می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی و پیری زودرس کمک کند.
۳. گزینه‌ای بهتر از شکر برای کنترل قند خون
در حالی که عسل نیز مانند سایر قند‌ها باعث افزایش سطح قند خون می‌شود، اما برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که ترکیبات آنتی‌اکسیدانی آن ممکن است در کاهش خطر سندرم متابولیک و دیابت نوع ۲ نقش داشته باشد. عسل می‌تواند سطح آدیپونکتین، هورمونی که به تنظیم قند خون و کاهش التهاب کمک می‌کند، را افزایش دهد. همچنین مصرف روزانه‌ی عسل ممکن است سطح قند خون ناشتا را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ بهبود بخشد. با این حال، باید تأکید کرد که مصرف عسل نیز باید در حد اعتدال باشد، زیرا در نهایت نوعی قند است.
۴. حمایت از سلامت قلب
برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف متعادل عسل می‌تواند به کاهش فشار خون، بهبود سطح چربی خون و تنظیم ضربان قلب کمک کند. همچنین عسل ممکن است از مرگ سلول‌های سالم جلوگیری کند. مطالعه‌ای که روی بیش از ۴۵۰۰ زن بالای ۴۰ سال انجام شد، ارتباطی بین مصرف متوسط عسل و کاهش خطر فشار خون بالا نشان داد. علاوه بر این، وجود ماده‌ای به نام «پروپولیس» در عسل خام در بهبود کلسترول و تری‌گلیسیرید مؤثر است. با این حال، برای تأیید قطعی این اثرات به تحقیقات انسانی بلندمدت بیشتری نیاز است.
۵. تسریع در ترمیم زخم‌ها و سوختگی‌ها
استفاده از عسل به عنوان درمانی موضعی برای زخم‌ها و سوختگی‌ها، پیشینه‌ای طولانی دارد و امروزه نیز همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد. بررسی ۲۶ مطالعه در این زمینه نشان داده که عسل در درمان سوختگی‌های سطحی و زخم‌های عفونی پس از جراحی، اثربخشی بالایی دارد. عسل «مانوکا» یکی از انواع عسل‌های خاص است که در درمان سوختگی‌ها عملکرد مثبتی از خود نشان داده است. علت اصلی این ویژگی را می‌توان در خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی عسل جست‌و‌جو کرد. البته در موارد سوختگی‌های شدید، مراجعه به پزشک ضروری است.
۶. کاهش سرفه در کودکان
سرفه یکی از شکایات رایج در میان کودکان مبتلا به عفونت‌های تنفسی فوقانی است که می‌تواند خواب و کیفیت زندگی کودک و والدین را مختل کند. تحقیقات نشان داده‌اند که عسل در کاهش علائم سرفه مؤثرتر از داروی «دیفن‌هیدرامین» عمل می‌کند و حتی می‌تواند مدت زمان سرفه را کاهش دهد. همچنین در بهبود کیفیت خواب کودک و والدین نیز نقش دارد. برخلاف برخی دارو‌های ضدسرفه، عسل عوارض جانبی ندارد. اما باید توجه داشت که به دلیل خطر «بوتولیسم»، دادن عسل به کودکان زیر یک سال ممنوع است.
۷. کاربرد آسان در رژیم غذایی
عسل به‌راحتی قابل استفاده در رژیم غذایی روزانه است. می‌توان از آن برای شیرین کردن ماست، چای، قهوه و یا در پخت و پز بهره برد. اما باید در نظر داشت که در نهایت عسل یک نوع قند است و مصرف بیش از اندازه‌ی آن می‌تواند منجر به افزایش وزن و افزایش خطر ابتلا به دیابت یا بیماری‌های قلبی شود.
در پایان، عسل ماده‌ای طبیعی با خواص تغذیه‌ای و درمانی متنوع است. با اینکه نباید در مصرف آن زیاده‌روی کرد، افزودن مقدار مناسبی از عسل به رژیم غذایی می‌تواند مزایای سلامتی قابل توجهی به همراه داشته باشد. از سلامت قلب تا درمان زخم‌ها و کنترل قند خون، عسل گزینه‌ای خوش‌طعم و سودمند در کنار غذا‌های روزمره است.
