چند سالی است که نام «رامبد جوان» برای بسیاری از مخاطبان ایرانی با مفهوم «شاد بودن» گره خورده است. از برنامههای تلویزیونی تا پروژههای سینمایی، او همواره تلاش کرده تا نقش فعالی در فرهنگسازی شادی، نشاط و تعامل اجتماعی ایفا کند. جدیدترین اثر او، برنامهای با عنوان «کارناوال» است؛ طرحی که بهظاهر میخواهد تجربهای میدانی و متفاوت از شادی جمعی را به مردم ارائه دهد. اما آیا این کارناوال میتواند انتظارات را برآورده کند؟ یا صرفاً نسخهای تازه از رویکرد آشنای اوست؟
موضوع برنامه کارناوال رامبد جوان چیست؟
«کارناوال رامبد جوان» پروژهای است که با الهام از جشنوارهها و برنامههای خیابانی در کشورهای دیگر طراحی شده و هدف آن، ایجاد فضایی برای شادی، ارتباط چهرهبهچهره، موسیقی زنده، فعالیتهای گروهی و نمایشهای سرگرمکننده است. این کارناوال قرار است در شهرهای مختلف برگزار شود و به گفتهی برگزارکنندگان، تمرکزش بر «شادزیستن» و «کنار هم بودن» است.
در قالب این برنامه، مخاطبان شاهد ترکیبی از نمایشهای خیابانی، اجراهای موسیقی، مسابقههای جمعی و حضور چهرههای شناختهشده هستند. یکی از بخشهای اصلی کارناوال، اجرای مسابقهای گروهی با داوری هنرمندان مهمان است که هر شب تغییر میکنند. و البته، همانطور که انتظار میرفت، شخصیت محبوب «جنابخان» در این برنامه حضور ندارد؛ بسیاری جناب خان را نماد شوخطبعی مردمی در پروژه قبلی رامبد جوان میدانستند. با این حال، رامبد جوان در مصاحبهای اشاره کرده بود که کارناوال قرار نیست ادامه مستقیم خندوانه باشد، بلکه تجربهای متفاوت و متناسب با ذائقه مخاطب امروز است.
در دورانی که بخش زیادی از ارتباطات انسانی به دنیای دیجیتال منتقل شده، طرح کارناوال میتواند فرصتی ارزشمند برای تجربهی لحظاتی واقعی، حضوری و انسانی باشد. اما واکنشها نسبت به آن، یکدست و همسو نبوده است.
از قاب خندوانه تا میدان کارناوال
رامبد جوان با «خندوانه» وارد فاز تازهای از کارنامه هنری خود شد؛ پروژهای تلویزیونی که بهنوعی آزمایشگاهی برای ایدههای او درباره شادی جمعی، گفتوگو و سرگرمی سالم بود. «خندوانه» در ابتدا ترکیبی بود از انرژی زیاد، شوخیهای ساده و مهمانهای محبوب. اما در طول چند فصل، بهتدریج شکل پختهتری به خود گرفت؛ هم در ساختار و هم در درک بهتر مخاطب.
جوان در این برنامه با آزمونوخطاهایی متعدد روبهرو شد. بعضی بخشها مثل حضور «جنابخان» یا مسابقات خنده جا افتادند و محبوب شدند؛ برخی دیگر، مثل بعضی پیامهای شعاری، مخاطب را پس زدند. اما چیزی که واضح است، این بود که او در خلال سالها اجرای «خندوانه» فهم دقیقتری از جنس مشارکت مخاطب، اهمیت فضاهای آزاد برای شادی و حساسیتهای روانی جامعه پیدا کرد.
«کارناوال» درواقع ادامه همین روند است؛ تلاشی برای بردن همان تجربه تلویزیونی به دل خیابان، به فضای زنده و بیواسطه. با این تفاوت که دیگر خبری از قاب بسته تلویزیون نیست و آزمون اصلی، مواجهه مستقیم با مردم است. این انتقال از استودیو به شهر، از شو به میدان، نقطه عطفی است که میتواند عیار واقعی ایدههای رامبد را نشان دهد؛ البته اگر صرفاً به اجرای فرمولهای گذشته اکتفا نکند.
واکنشها و نقدها به کارناوال رامبد جوان؛ از استقبال تا تردید
راهاندازی کارناوال با استقبال بسیاری از مخاطبانِ هوادار رامبد جوان روبهرو شد؛ کسانی که همچنان نگاه مثبتی به تلاشهای او در حوزهی فرهنگ عمومی دارند. با این حال، گروهی دیگر این پروژه را بیش از آنکه حرکتی اصیل بدانند، تلاش دوبارهای برای بازسازی برند شخصی او ارزیابی میکنند؛ بهویژه پس از چالشهایی که در سالهای اخیر در مواجهه با افکار عمومی پشت سر گذاشته است.
برخی منتقدان بر این باورند که «شادی»، بهویژه در بستر جامعهای با پیچیدگیهای اقتصادی و اجتماعی فراوان، مفهومی بسیار جدیتر از چند ساعت موسیقی خیابانی است. از نگاه این گروه، پروژههایی مانند کارناوال اگرچه میتوانند لحظاتی از فراغت فراهم کنند، اما باید حواسشان به ژرفای مسائل اجتماعی و روانی نیز باشد.
نگاهی جامعهشناختی به کارناوال رامبد جوان؛ آیا به چنین طرحهایی نیاز داریم؟
فارغ از نگاههای حمایتی یا انتقادی، نمیتوان انکار کرد که جامعه امروز ایران بیش از هر زمان دیگری به فضاهای عمومی، غیررسمی و آزاد برای تجربه شادی نیاز دارد. کارناوالها، اگر با نگاهی آگاهانه و مشارکت واقعی مردم طراحی شوند، میتوانند نقش موثری در ترمیم پیوندهای اجتماعی، افزایش امید و بهبود سلامت روان ایفا کنند.
از این منظر، کارناوال رامبد جوان تنها در صورتی موفق خواهد بود که از سطح سرگرمی صرف فراتر رود و به بستری برای گفتوگو، مشارکت، تنوع فرهنگی و همدلی واقعی تبدیل شود.
سخن پایانی
در نهایت، کارناوال رامبد جوان میتواند به فرصتی برای بازتعریف شادی عمومی در ایران بدل شود، البته اگر با نگاهی مشارکتمحور و اصیل پیش برود. اما اگر در قالبی نمایشی و تکراری باقی بماند، ممکن است تنها یک موج زودگذر دیگر در حافظه جمعی باشد.
آیا زمان آن نرسیده که شادی را نه فقط بهعنوان هدفی فردی، بلکه بهعنوان یک کنش اجتماعی و ریشهدار بازتعریف کنیم؟ پاسخ به این پرسش، شاید تعیینکنندهی مسیر آیندهی کارناوال و تلاشهایی از این دست باشد. آیا کارناوال را دنبال میکنید؟ در این صورت، لطفاً به ما بگویید آیا این برنامه ارزش دیدن دارد یا خیر.