اطاعت از حضرت زهرا بر تمام انبیاء واجب است؛ چهار مقام صدیقه طاهره

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو، کسب معرفت نسبت به ساحت مقدس حضرت زهرا از اموری‌ست که برای همگان حاصل نمی‌شود. به این معنا که این مسئله تنها برای کسانی‌ست که رشد یافته و هدایت شده باشند؛ و این عده تنها کسانی هستند که به واسطهٔ این معرفت به عالی‌ترین مدارج ایمان می‌رسند.

امام صادق دربارۀ شناخت مادر بزرگوارشان فرمودند: ایشان فاطمه نامیده شد؛ چرا که تمام خلایق از معرفت پیدا کردن نسبت به ایشان عاجز هستند.

این خلق شامل انبیاء عظام و ملائکۀ مقرب هم می‌شود؛ لذا همۀ خلایق از معرفت پیدا کردن نسبت به حضرت زهرا عاجز هستند. با این حال،

آب دریا را اگر نتوان کشید

هم به قدر تشنگی باید چشید

لذا من به برخی از مقامات حضرت زهرا اشاره می‌کنم.

مقام اول: وجوب اطاعت تمام خلایق از حضرت زهرا

امام باقر فرمودند: اطاعت از فاطمه بر تمامی آفریدگان خداوند از جن و آدمیان تا پرندگان و وحوش و انبیاء و ملائکه واجب است.

یعنی اگر حضرت زهرا امری را صادر بفرمایند، آدم و نوح و موسی و عیسی باید اطاعت کنند و بگویند: چشم! چون حضرت واجب‌الإطاعة است.

در بین چهار ویژگی خاص از خصائص ائمهٔ اطهار یعنی: معرفت، محبت، اطاعت و ولایت؛ مهم‌ترین آنها واجب‌الإطاعة‌بودن ایشان است.

این منزلت، حقیقتی‌ست که در تمام انبیاء وجود نداشته است:

عده‌ای از انبیاء در تمام مدت نبوتشان واجب‌الإطاعة نبودند. مانند: حضرت خضر.

عده‌ای هم تنها در یک مقطعی از دورۀ رسالت خود واجب‌الإطاعة شدند. مانند: حضرت ابراهیم. منتها تمام انبیائی که واجب‌الإطاعة بودند اطاعتشان بر قوم خودشان واجب بوده نه بر تمام مردم. (انعام:۸۳)، اما رسالت پیامبر، للعالمین بوده است.

امام صادق فرمودند: منکر امام مفترض‌الطاعة می‌شوند و از او کناره می‌گیرند. به خدا قسم در زمین هیچ‌مقامى بالاتر از مفترض‌الطاعة‌بودن نیست. ابراهیم مدت‌ها بود که از جانب خدا به او وحى می‌شد ولى مفترض‌الطاعة نبود؛ تا اینکه خداوند خواست او را گرامى بدارد و عظمت ببخشد، فرمود: من تو را امام مردم قرار دادم.

حضرت ابراهیم به دنیا آمد؛ به نبوت رسید؛ و پس از تحمل چند مرحله ابتلائات سخت و در کهنسالی به مقام امامت منصوب شد. اما علی عالی أعلا امام به دنیا آمد؛ لذا اطاعت از امیرالمؤمنین و یازده فرزند معصوم و بزرگوارش به‌طور مطلق واجب است:‌ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از خدا اطاعت کنید و از رسول و صاحبان امر خودتان اطاعت کنید. (نساء:۵۹)

این مقام کجا و آن مقام کجا! پس اطاعت از حضرت زهرا بر تمام انبیاء واجب است. یکی از همین انبیاء حضرت ابراهیم است.

اگر مسئلۀ هدایت مطرح نبود معصومین کوچک‌ترین توجهی به ما نمی‌کردند.

واجب‌الإطاعة‌بودن حقیقتی‌ست که باعث ارتباط ما با امام می‌شود. یعنی اگر اطاعت از امامان معصوم واجب نبود ایشان اصلا به ما کاری نداشتند؛ و هیچ‌توجهی به ما نمی‌کردند.

امام صادق فرمودند: اگر خداوند اطاعت و ولایت ما را واجب نکرده بود و به محبت ما نیز امر نکرده بود ما اجازه نمی‌دادیم تا شما بر در خانۀ ما بایستید و شما را به خانه‌های خود راه نمی‌دادیم!

پس تنها مسئله‌ای که باعث ارتباط ما با امام و امامت می‌شود مسئلهٔ واجب‌الإطاعة‌بودن امامان معصوم است.

امام باقر هم فرمودند: بلیۀ مردم بر ما بزرگ است. اگر ایشان را بخوانیم سخن ما را نمى‌پذیرند؛ و اگر ایشان را واگذاریم به دست کسی غیر از ما هدایت نمی‌شوند.

پس، چون بحث هدایت وجود دارد حضرات معصومین به ما عنایت دارند. خداوند هدایت انسان‌ها را تنها به‌واسطۀ معصومین قرار داده؛ و شکل‌گیری این هدایت هم تنها به‌واسطۀ واجب‌الإطاعة‌بودن آنها محقق می‌شود.

حضرت زهرا حجت خداوند بر ائمۀ إثنی‌عشر

با وجود اینکه امام صادق فرمودند: اطاعت از فاطمه بر تمامی آفریدگان خداوند واجب است. اما پیامبر خطاب به امیرالمؤمنین فرمودند:‌ای علی! هر چیزی را که فاطمه به آن امر می‌کند انجام بده.

یعنی علی که اولا خودش واجب‌الإطاعة است؛ و ثانیا وجوب اطاعتش مطلق است؛ باید هرآنچه را که فاطمه به آن امر می‌کند اطاعت کند؛ و اطاعت فاطمه بر ایشان واجب است! این، مقام حضرت زهراست.

گوش همهٔ عالم باید به دهان مبارک امام زمان باشد؛ اما گوش امام زمان به دهان مبارک مادرش حضرت زهراست. آیا می‌توان این مقام را فهمید؟ هرگز!

به این دلیل که اگر پیامبر واجب‌الإطاعة است دارای مقام رسالت است؛ و اگر امیرالمؤمنین واجب‌الإطاعة است دارای مقام امامت است. اما حضرت زهرا واجب‌الإطاعة است بدون آنکه صاحب مناصب رسالت و امامت باشد.

دلیل این مسئله را امام عسکری بیان فرموده‌اند: ما حجت‌های خداوند بر خلق او هستیم و جدۀ ما فاطمه حجت خدا بر ماست.

حضرت زهرا مقصود و کعبۀ آمال تمام انبیاء

یک روایت برای شما می‌خوانم تا بدانید که حضرت زهرا دارای چه شخصیت بی‌نظیری در عالم خلقت است:

پیامبر به حضرت زهرا فرمودند: هنگامی که اولیاء إلهی در بهشت مستقر شدند، آدم و تمام انبیاء به زیارت تو می‌آیند.

یعنی بعد از آنکه تمام اولیاء إلهی دربهشت مستقر شدند حضرت آدم به‌همراه تمام انبیاء به زیارت حضرت زهرا مشرف می‌شوند. زیارت زمانی معنا پیدا می‌کند که تمام هدف و مقصود زائر، مزور (زیارت‌شونده) باشد. یعنی زائر به مزور اثبات می‌کند تنها به قصد او آمده است؛ لذا وقتی تمام اولیاء در بهشت مستقر شدند و دیگر کسی بیرون نماند حضرت آدم به‌همراه تمام انبیاء شرفیات حضرت زهرا می‌شوند. یعنی با اینکه مقام عندیت وجود دارد؛ (قمر:۵۴ و ۵۵)، اما مقصود همۀ انبیاء وصول به حضرت زهرا است. این، مقام فاطمه است.

مقام سوم: تمام فضائل امیرالمؤمنین برای حضرت زهرا هم ثابت است.

سومین مقامی را که برای حضرت زهرا بیان کرده‌اند یک مقام مشترک است بین امیرالمؤمنین و حضرت زهرا.

وقتی دستور ازدواج حضرت زهرا و امیرالمؤمنین از ناحیۀ حضرت حق صادر شد پیامبر فرمودند: جبرئیل بر من نازل شد و گفت:‌ای محمد! خداوند می‌فرماید: اگر من علی را خلق نکرده بودم، از آدم و سایر انبیاءِ غیر از او هیچ کُفوی برای فاطمه وجود نداشت.

پس بر روی زمین و در میان انبیاء از خود حضرت آدم تا سایر انبیاء غیر از ایشان هیچ‌کدام هم‌سطح حضرت زهرا نیستند؛ و تنها کسی که در تراز ایشان است علی بن ابی‌طالب است. این یک بخش از استدلال.

بخش دوم استدلال این است: در فلسفه می‌گویند: اشیاء همانند داراى حکم همانند خواهند بود. به‌عبارت دیگر حکم هر شىء حکم مانند آن شیء نیز هست. این مسئله یک قاعدهٔ عقلی‌ست؛ لذا اگر دو موجود مانند هم وجود داشته باشند؛ و شما برای یکی از آنها فضائل و مناقبی را اثبات کردید به حکم عقل، آن فضائل و مناقب برای موجود دوم هم اثبات می‌شود.

با توجه به روایت فوق اگر امیرالمؤمنین خلق نمی‌شد حضرت فاطمه در تمام زمین مثل پیدا نمی‌کرد. پس فاطمه مثل پیدا کرد؛ لذا هر آنچه که برای امیرالمؤمنین ثابت است برای حضرت زهرا هم ثابت می‌شود؛ لذا اگر در یک جمله بخواهیم شباهت علی و فاطمه را بیان کنیم؛ باید بگوییم: فاطمه یعنی: علی در زیر نقاب. تفاوت این دو، تنها در وجود نقاب جنسیت است. وگرنه فضائل حضرت زهرا همان فضائل امیرالمؤمنین است.

من در باب فضائل امیرالمؤمنین متحیرم. پیامبر فرمودند:

اگر انبوه درختان قلم و دریا‌ها مرکب و تمام جنیان حساب‌گر و تمام انسان‌ها نویسنده باشند؛ هرگز قادر به شمارش فضائل علی بن ابی‌طالب نخواهند بود.

امیرالمؤمنین به‌حسب خلقت ممکن الوجود و محدود است؛ ممکن الوجود نمی‌تواند فضائل بی‌حد و حصر داشته باشد. اما همین که ممکن الوجود فضائل نامحدود دارد. این خودش فضیلت است.

این بی‌حد و حصر بودن فضائل به حکم عقل و مطابق قاعدۀ فلسفی "حکم الأمثال فیما یجوز و فیما لا یجوز واحد"، برای حضرت زهرا هم ثابت می‌شود.

حضرت زهرا دارای چنان شخصیت عظیمی‌ست که تمام انبیاء شرفیاب محضر ایشان می‌شوند.

آن‌وقت برخی می‌گویند: حضرت زهرا الگوی خوبی برای زن‌هاست! این حرف‌ها چیزی به‌جز تخریب شخصیت ملکوتی ایشان نیست. ایشان مادر امام زمان و الگوی ایشان است.

مقام چهارم: شفاعت در برزخ یک فضیلت اختصاصی برای حضرت زهرا.

حضرت زهرا دارای یک فضیلت اختصاصی هم هستند. این فضیلت را نه پدر و همسر ایشان دارند؛ و نه یازده فرزند معصومشان.

‌امام صادق فرمودند: به خدا سوگند من از هیچ‌چیز به جز برزخ برای شما بیم ندارم؛ پس هنگامى که کار به دست ما آید [قیامت]ما به شما سزاوارتریم!

پس اولا در برزخ شفاعت وجود ندارد؛ ثانیا عالم برزخ مکانی ترسناک است.

امام صادق می‌فرمایند به ما در برزخ اجازۀ شفاعت نداده‌اند. آیا خداوند ما را در عالم برزخ به حال خود رها کرده است؟

پیامبر فرمودند: دوست‌داشتن فاطمه در صد جایگاه به انسان نفع می‌رساند؛ که راحت‌ترین آنها مرگ و برزخ است.

پس ما هرگز نگران نیستیم؛ چون شفیع برزخمان حضرت فاطمه است.

این، مقام فاطمه است.