فیلم هایی که نباید با خانواده ببینید: ۶ فیلم که باید تنها دید

گاهی وقت‌ها دور هم جمع می‌شویم تا فیلمی تماشا کنیم و انتظار داریم لحظه‌ای پر از خنده، هیجان یا حتی اشک‌های مشترک داشته باشیم. اما حتماً برایتان پیش آمده که در میانهٔ فیلم، ناگهان احساس کرده‌اید انتخابتان اشتباه بوده: صحنه‌ای غافلگیرکننده، دیالوگی تند یا فضایی چنان سنگین که همه را در سکوتی معذب فرو برده است. واقعیت‌ این است: اینجا لیستی است از فیلم هایی که نباید با خانواده ببینید.

همه شاهکارهای سینما برای تماشای خانوادگی ساخته نشده‌اند. بعضی فیلم‌ها هرچقدر هم تحسین‌شده باشند، به‌خاطر خشونت، روابط جنسی یا موضوعات به‌شدت تلخ و فلسفی، نمی‌توانند تجربه‌ای راحت و سرگرم‌کننده در جمع خانواده باشند.

در این مطلب سراغ فهرستی از فیلم‌هایی که نباید با خانواده ببینید رفته‌ایم؛ از «چشمان کاملا بسته»ی کوبریک تا «درباره الی» اصغر فرهادی. این فیلم‌ها هرکدام بخشی از تاریخ سینما را شکل داده‌اند، اما تماشای آن‌ها بهتر است در خلوت شخصی یا در جمعی محدود از دوستان انجام شود.

پس اگر می‌خواهید پیش از انتخاب فیلم بعدی برای یک شب خانوادگی مطمئن باشید کسی در میانهٔ تماشا نخواهد گفت «ای کاش فیلم دیگری می‌دیدیم»، این راهنما می‌تواند کمک‌تان کند.

 

چشمان کاملا بسته (Eyes Wide Shut)

«چشم‌چران‌ها» آخرین ساخته‌ی استنلی کوبریک است؛ فیلمی که خودش آن را ندید و درست چند روز پس از پایان تدوینش درگذشت. داستان درباره‌ی دکتر بیل هارفورد (تام کروز) است که بعد از اعتراف همسرش (نیکول کیدمن) درباره‌ی یک خیال عاشقانه، به سفری شبانه در نیویورک می‌رود؛ سفری که او را وارد دنیایی پنهان از وسوسه‌ها، آیین‌های مخفی و روابط ممنوعه می‌کند. این فیلم یکی از بهترین فیلم های جهان است اما در صدر فیلم هایی که نباید با خانواده ببینید قرار دارد.

چرا مناسب دیدن با خانواده نیست؟

فیلم پر است از صحنه‌های عریان و نمایش مستقیم روابط جنسی. حتی اگر نسخه‌های سانسورشده را پیدا کنید، باز هم فضای فیلم به‌قدری سنگین و پرتنش است که تماشایش در جمع خانواده می‌تواند معذب‌کننده باشد. کوبریک در این اثر، پرده از تاریک‌ترین گوشه‌های ذهن و غرایز انسان برمی‌دارد؛ چیزی که نه برای همه قابل‌تحمل است و نه برای تماشای خانوادگی ساخته شده.

نگاه منتقد

کوبریک همیشه کارگردانی بود که به قول ایبرت، «فیلم‌هایش مثل آینه‌اند: بیشتر از آنکه درباره‌ی دنیا چیزی بگویند، درباره‌ی تماشاگر حرف می‌زنند.» در «چشم‌چران‌ها» هم همین اتفاق می‌افتد. فیلم ریتمی کند و خواب‌گونه دارد، نورپردازی‌ها اغلب مصنوعی و اغراق‌شده‌اند، و موسیقی پیانو مثل ضربان قلبی سنگین روی ذهن می‌نشیند. این انتخاب‌ها باعث می‌شوند که تجربه‌ی تماشا، بیشتر شبیه یک رؤیای طولانی باشد تا یک داستان خطی. اما رؤیایی که اگر با خانواده ببینید، احتمالاً به کابوس بدل می‌شود.

 

گرگ وال استریت (The Wolf of Wall Street)

این فیلم بر اساس زندگی واقعی جردن بلفورت ساخته شده؛ کارگزار بورس جاه‌طلبی که از هیچ شروع کرد و خیلی زود با ترفندهای غیرقانونی، پول‌های کلانی به جیب زد. اما ثروت، برایش دروازه‌ای به سوی افراط و بی‌پروایی شد: مواد مخدر، پارتی‌های شبانه، و سبک زندگی‌ای که فقط می‌توان آن را «جنون سرمایه‌داری» نامید. دی‌کاپریو در نقش بلفورت، ترکیبی از جذابیت و بی‌رحمی را به نمایش می‌گذارد؛ مردی که می‌تواند همزمان شما را بخنداند و از او منزجر شوید.

چرا مناسب دیدن با خانواده نیست؟

فیلم تقریباً در هر صحنه‌اش زبان رکیک، نمایش مصرف مواد و روابط جنسی دارد. بسیاری از منتقدان حتی گفتند «گرگ وال استریت» رکورد تعداد دفعات استفاده از کلمه‌های زشت را در تاریخ سینما شکسته! تماشای این فیلم در جمع خانواده مثل آن است که همه با هم وارد یک پارتی شبانه پرهیاهو شوید؛ پر از چیزهایی که ترجیح می‌دهید کسی کنارتان نبیند.

نگاه منتقد

اسکورسیزی در این فیلم مثل یک استاد شوخ‌طبع، موفق می‌شود سقوط اخلاقی یک نسل را در قالبی پرانرژی و جذاب نشان دهد. ریتم تند تدوین، موسیقی پرهیجان و بازی درخشان دی‌کاپریو باعث می‌شود سه ساعت فیلم مثل برق بگذرد. اما همان‌طور که ایبرت همیشه می‌گفت، «فیلمی می‌تواند سرگرم‌کننده باشد، حتی وقتی درباره موضوعی تلخ است.» «گرگ وال استریت» دقیقاً همین است: پرهیجان و درخشان، اما به‌شدت نامناسب برای جمع خانوادگی.

 

باشگاه مبارزه (Fight Club)

داستان درباره مردی بدون نام (ادوارد نورتون) است که از زندگی روزمره و یکنواخت کارمندی خسته شده. آشنایی او با تایلر دردن (براد پیت) مردی کاریزماتیک و بی‌پروا، زندگی‌اش را دگرگون می‌کند. آن‌ها باشگاه‌های مبارزه زیرزمینی راه می‌اندازند؛ جایی که مردان برای فرار از پوچی زندگی مدرن، به جان هم می‌افتند. اما این باشگاه خیلی زود به چیزی بزرگ‌تر و خطرناک‌تر تبدیل می‌شود.

چرا مناسب دیدن با خانواده نیست؟

فیلم سرشار از خشونت عریان است: مشت‌هایی که دندان خرد می‌کنند، صورت‌هایی که خون‌آلود می‌شوند، و صحنه‌هایی که تماشای آن‌ها برای افراد حساس آزاردهنده است. علاوه بر این، فیلم پر از فلسفه‌های تاریک درباره هویت، مصرف‌گرایی و بی‌معنایی زندگی است. چنین موضوعاتی می‌تواند در یک جمع خانوادگی باعث دلزدگی یا سکوت سنگین شود.

نگاه منتقد

فینچر با مهارت ویژه‌اش در فضاسازی، فیلمی ساخته که هم سرگرم‌کننده است و هم عمیق. ایبرت درباره این فیلم گفته بود: «باشگاه مبارزه مثل آینه‌ای است که بیننده باید تصمیم بگیرد آیا به تصویرش نگاه کند یا نه.» فیلم نه تنها نقدی بر جامعه مصرفی آمریکاست، بلکه با بازی درخشان براد پیت و نورتون، به اثری ماندگار بدل شده. اما این اثر ماندگار، برای یک شب خانوادگی اصلاً انتخاب مناسبی نیست.

 

روانی (Psycho)

Psycho داستان زنی به نام ماریون کرین (جنت لی) است که پول‌های محل کارش را می‌دزدد و در مسیر فرار، در یک متل متروکه توقف می‌کند. صاحب متل، نورمن بیتس (آنتونی پرکینز)، مردی جوان و عجیب است که رابطه‌اش با مادرش سرنخی از رازهای هولناک فیلم به ما می‌دهد.

چرا مناسب دیدن با خانواده نیست؟

فیلم اگرچه محصول ۱۹۶۰ است، اما همچنان صحنه‌هایش ترسناک و دلهره‌آورند. صحنه قتل در حمام با موسیقی خراشنده برنارد هرمان یکی از کابوس‌وارترین لحظات تاریخ سینماست. فضای روانی تیره و پر از اضطراب فیلم، باعث می‌شود جمع خانوادگی به جای سرگرمی، با دلشوره و ترس از سالن خارج شوند.

نگاه منتقد

هیچکاک استاد تعلیق است. در این فیلم با بازی ظریف پرکینز و قاب‌بندی‌های دقیق، تماشاگر را درگیر ذهن یک قاتل روان‌پریش می‌کند. ایبرت معتقد بود که «روانی» بیش از آنکه درباره قتل باشد، درباره ماهیت ترس و ذهن انسان است. دیدنش به‌تنهایی لذت‌بخش است، اما در جمع خانواده، بیشتر شبیه یک شکنجه‌ی مشترک خواهد بود. این فیلم همچنان یکی از بهترین فیلم های imdb است.

 

درباره الی (About Elly)

چند خانواده برای تعطیلات به شمال ایران می‌روند. در ظاهر، سفر پر از خنده و شادی است. اما ناپدید شدن دختری به نام «الی» همه‌چیز را زیرورو می‌کند. هرکس رازهای خودش را پنهان کرده و دروغ‌های کوچک، حالا به بحران بزرگی بدل می‌شوند.

چرا مناسب دیدن با خانواده نیست؟

فیلم هیچ صحنه خشن یا جنسی ندارد، اما فضایش به‌شدت سنگین و پرتنش است. همانطور که شخصیت‌ها کم‌کم دروغ‌هایشان آشکار می‌شود، تماشاگر هم درگیر اضطرابی شدید می‌شود. دیدن چنین فیلمی در جمع خانواده نه تنها سرگرم‌کننده نیست، بلکه می‌تواند لحظه‌های دورهمی را به سکوتی ناراحت‌کننده تبدیل کند. پس درباره الی هم رفت در لیست فیلم هایی که نباید با خانواده ببینید.

نگاه منتقد

فرهادی استاد ساختن درام‌هایی است که زندگی روزمره را به تراژدی بدل می‌کنند. او در این فیلم با ریتمی آهسته و جزئیات دقیق، تماشاگر را وادار می‌کند به نقش دروغ در زندگی فکر کند. ایبرت اگر این فیلم را نقد می‌کرد، احتمالاً می‌گفت: «فیلمی که بدون خشونت، خشونت‌بار است.» درباره الی تجربه‌ای عمیق است، اما نه برای یک شب شاد خانوادگی. فیلم سینمایی ایرانی جدید پرطرفدار کم نیست، اما درباره الی هنوز که هنوز است چیزی دیگری است!

 

رقصنده در تاریکی (Dancer in the Dark)

سلما (با بازی بیورک)، زن مهاجری است که به تدریج بینایی‌اش را از دست می‌دهد. او در کارخانه کار می‌کند تا پول عمل چشم پسرش را جمع کند. اما زندگی سخت‌تر از چیزی است که تصور می‌کرد. در میانه همه‌ی این تلخی‌ها، سلما دنیای خودش را با خیال موزیکال‌ها می‌سازد؛ جهانی پر از آواز و رقص که در تضاد کامل با واقعیت تلخ اوست.

چرا مناسب دیدن با خانواده نیست؟

این فیلم هرچند «موزیکال» نامیده می‌شود، اما هیچ شباهتی به شادی و رنگ و لعاب ژانر موزیکال ندارد. برعکس، یکی از غم‌انگیزترین فیلم‌هایی است که ممکن است ببینید. پایان تکان‌دهنده و تراژیک آن باعث می‌شود فضای خانوادگی را به شدت سنگین کند. دیدن چنین فیلمی تنهایی تجربه‌ای خاص است، اما در جمع خانواده چیزی جز افسردگی به‌جا نمی‌گذارد.

نگاه منتقد

فون‌تریه با دوربین دستی و سبک مستندگونه‌اش، زندگی سلما را واقعی و ملموس نشان می‌دهد. در عین حال، ورود ناگهانی سکانس‌های موزیکال، تضادی شاعرانه با واقعیت می‌سازد. بازی بیورک به‌عنوان یک خواننده نه‌چندان حرفه‌ای در بازیگری، چنان تأثیرگذار است که قلب مخاطب را می‌لرزاند. این فیلم نمونه‌ای از همان آثاری است که ایبرت درباره‌شان می‌گفت: «دیدنشان شاید آسان نباشد، اما فراموش‌کردنشان ناممکن است.»

 

فیلم‌هایی که باید تنها دید

این شش فیلم هرکدام شاهکارهایی در نوع خود هستند؛ آثاری که نامشان در تاریخ سینما ماندگار شده. اما همانطور که دیدیم، خشونت، صحنه‌های جنسی یا فضای به‌شدت سنگین و تلخ آن‌ها باعث می‌شود برای تماشای خانوادگی مناسب نباشند. اگر دنبال یک شب سرگرم‌کننده با خانواده هستید، بهتر است به سراغ فیلم‌های کمدی یا انیمیشن‌ها بروید. این آثار را بگذارید برای خلوت شخصی یا جمع‌های کوچک‌تر که اهل سینما هستند و می‌توانند با بار سنگینشان کنار بیایند. پس یادتان باشد فیلم هایی که نباید با خانواده ببینید را هیچ وقت با پدر و مادر نبینید.

سوالات متداول درباره فیلم هایی که نباید با خانواده ببینید

۱. چرا بعضی فیلم‌ها برای تماشای خانوادگی مناسب نیستند؟

به خاطر صحنه‌های عریان، خشونت شدید یا موضوعات سنگین روانی که می‌تواند باعث معذب‌شدن اعضای خانواده شود.

۲. آیا فیلم‌های ایرانی هم در این دسته قرار می‌گیرند؟

بله. مثلاً فیلم «درباره الی» هیچ صحنه نامناسبی ندارد، اما به‌خاطر فضای پرتنش و بار روانی‌اش، برای دورهمی خانوادگی انتخاب خوبی نیست.

۳. چه ژانرهایی برای خانواده مناسب‌تر هستند؟

فیلم‌های کمدی، انیمیشن‌ها و درام‌های خانوادگی که موضوعات سبک‌تری دارند.

۴. اگر بخواهم این فیلم‌ها را ببینم، بهترین حالت چیست؟

بهترین حالت تماشای تنهایی یا همراه دوستانی است که به سینما علاقه‌مند هستند و می‌توانند درباره فیلم بحث کنند.