جزئیات پیشنهاد عمان به ایران برای توافق با آمریکا
رویداد۲۴| دور پنجم مذاکرات ایران و آمریکا روز جمعه (دوم خرداد) در حالی برگزار شد که اختلاف دو طرف بر سر مساله غنی‌سازی بر گفت‌وگوهای غیرمستقیم سایه انداخته بود. با این حال بلافاصله بعد از پایان جلسه، سید عباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان به میان خبرنگاران آمد و اگرچه مانند دورهای قبلی مذاکرات، آن را خوب و سازنده توصیف نکرد، اما گفت که یکی از حرفه‌ای‌ترین دورهای مذاکرات انجام شده است. او همچنین خاطرنشان کرد که وزیر خارجه عمان به عنوان میانجی گفت‌وگوها، راهکارهایی را پیشنهاد داده که بتواند موانع احتمالی را برطرف کند و قرار شده است دو طرف این راه‌حل‌ها را در پایتخت‌های خود بررسی و سپس درباره آن اعلام نظر کنند. وزیر خارجه کشورمان همچنین گفت که دو طرف برای برگزاری دور ششم مذاکرات با یکدیگر قرار گذاشته‌اند، اما زمان آن هنوز مشخص نیست.
عراقچی همچنین روز یکشنبه (چهارم خرداد) به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس رفت و براساس روایت ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون، در جلسه‌ای غیرعلنی در جمع نمایندگان مجلس تاکید کرد که سیاست جمهوری اسلامی ایران روشن است و تحت فشار، تهدید یا تطمیع قرار نمی‌گیرد. او همچنین به مخالفت اسرائیل با غنی‌سازی اورانیوم در داخل ایران اشاره کرد و گفت که در صورت وقوع جنگ در منطقه، تمام کشورها آسیب خواهند دید. وزیر امور خارجه در جلسه کمیسیون امنیت ملی مجلس، به پیشنهادات مطرح‌شده در مذاکرات توسط طرف عمانی نیز اشاره کرد و گفت که ایران از راه‌اندازی مرکز غنی‌سازی منطقه‌ای استقبال می‌کند، اما غنی‌سازی باید در داخل کشور ادامه یابد. عراقچی همچنین در واکنش به تهدیدات اروپایی‌ها درباره فعال‌سازی مکانسیم ماشه تاکید کرد که اگر «اسنپ بک» فعال شود، واکنش ایران سخت خواهد بود.
طولانی شدن روند مذاکرات الزاما نشانه بدی نیست
در همین راستا، ارزیابی وضعیت کنونی مذاکرات میان ایران و آمریکا و مباحث مطرح‌شده در جلسه اخیر وزیر امور خارجه با نمایندگان مجلس شورای اسلامی را از احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس جویا شدیم و او توضیح داد: با وجود دشواری‌هایی که بر سر راه رسیدن ایران و آمریکا به توافق وجود دارد، ارزیابی کلی از روند مذاکرات مثبت است و به نظر می‌رسد که این مذاکرات به نتیجه خواهد رسید. هرچقدر هم مذاکرات بیشتر طول بکشد، نشان می‌دهد که دو طرف بیشتر تمایل دارند که بر سر اختلافات موجود به تفاهم برسند و طولانی شدن روند گفت‌وگوها الزاما نشانه بد پیش رفتن آن نیست.
نماینده اردستان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ما از ۴۷ سالی که از انقلاب اسلامی می‌گذرد، حدود ۳۶ سال با غربی‌ها درباره موضوع هسته‌ای مشکل داشتیم. البته ایران در طول دهه‌های گذشته توانسته است با ابتکار دانشمندان خود، صنعت هسته‌ای خود را بومی کند و برنامه غنی‌سازی، حاصل دسترنج نخبگان ما است. ایران هیچ مشکلی ندارد که کشورهای دیگر منطقه نیز صنعت هسته‌ای خود را فعال کنند، اما نکته این است که اگر کشورهای عربی بخواهند برنامه هسته‌ای داشته باشند، باید زیرساخت‌های آن را از کشورهای دیگر بخرند، ولی خوشبختانه ما خودمان توانسته‌ایم تمام زیرساخت‌های لازم را در کشور خودمان بسازیم.
آمریکایی‌ها در نهایت مواضع خود را تعدیل می‌کنند، نه ایران
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: هرچقدر مذاکرات طولانی‌تر شود، یعنی دو طرف علاقمند هستند که به یک راه‌حل برسند، البته شکی نیست که مشکلات مهمی بر سر راه رسیدن به توافق احتمالی وجود دارد. به هر حال، برجام همچنان پایه مذاکرات کنونی است و با توجه به این که در این توافق، اجازه غنی‌سازی تا ۳.۶۷ درصد به ایران داده شده بود، اکنون جمهوری اسلامی علاقه دارد که حداقل یک پله از برجام بالاتر بیاید. همچنین ترامپ هم می‌خواهد به اوباما نشان دهد که می‌تواند دیپلماسی قوی‌تری نسبت به او داشته باشد، بنابراین نمی‌خواهد تداوم غنی‌سازی توسط ایران را بپذیرد.
وی در ادامه بیان کرد: تا اینجای کار، ایران و آمریکا روی خطوط قرمز خود محکم ایستاده‌اند، ولی با توجه به این که ترامپ و ویتکاف پیش از این که دو مذاکره‌کننده باشند، دو دلال هستند که هر دو سابقه فعالیت در معاملات املاک داشته‌اند، علی‌الحساب فشار را بیشتر می‌کنند تا شاید ایران راضی شود که از خطوط قرمز خود پایین بیاید، ولی اگر ایران این کار را نکرد، بعید است که طرف مقابل از پشت میز مذاکرات خارج شود، چون به توافق با ایران به عنوان دستاورد دیپلماسی خود احتیاج دارد؛ بنابراین در نهایت این آمریکایی‌ها هستند که مواضع خود را تعدیل خواهند کرد.
بخشایش اردستانی به نقش مهم کشورهای قطر و عمان در مذاکرات میان ایران و آمریکا اشاره کرد و به دیده بان ایران گفت: در حال حاضر هم عمان و هم قطر باید کمک کند و راه‌حل‌های میانی پیشنهاد دهند که مورد قبول دو طرف قرار گیرد. یکی از این راهکارها تشکیل کنسرسیوم هسته‌ای از کشورهای منطقه با محوریت ایران است، البته به این شرط که غنی‌سازی در داخل خاک ایران انجام شود، اما نهادهای بین‌المللی بر فعالیت‌های این کنسرسیوم نظارت کنند تا مشخص شود ایران قصد ندارد از اورانیوم غنی‌شده خود برای ساخت بمب اتم استفاده کند.
کشورهای عربی فکر کنند که اگر جنگی بین ایران و آمریکا شکل بگیرد، این جنگ طی دو یا سه هفته تمام خواهد شد
وی همچنین یادآور شد: شاید برخی کشورهای عربی فکر کنند که اگر جنگی بین ایران و آمریکا شکل بگیرد، این جنگ طی دو یا سه هفته تمام خواهد شد، اما ایران قوی‌تر از این صحبت‌ها است، ایران، کشوری است که هشت سال با عراق جنگید و آمریکا نیز همین اواخر بیش از یک ماه علیه حوثی های یمن حمله بی‌وقفه کرد، ولی نتوانست آن‌ها را شکست دهد؛ بنابراین اگر بین ایران و آمریکا جنگ شود، حتما منطقه تا مدت‌ها درگیر تنش خواهد بود؛ به همین دلیل، ترامپ از جنگ فاصله می‌گیرد و نهایتا اگر به توافق نرسد، به سمت فشار حداکثری خواهد رفت.
تشکیل کنسرسیوم هسته‌ای و توقف ۶ ماهه غنی‌سازی؛ پیشنهادات عمان به ایران
بخشایش اردستانی با بیان این که تشکیل کنسرسیوم هسته‌ای از کشورهای منطقه، پیشنهاد طرف‌های عمانی به عنوان میانجی مذاکرات بوده است، اظهار داشت: عمانی‌ها در نوبت اخیر مذاکرات، دو پیشنهاد به ایران دادند که به گفته وزیر امور خارجه، کشورمان فعلا در حال بررسی این پیشنهادها است. یکی از آن‌ها تشکیل کنسرسیوم هسته‌ای با حضور کشورهای عربی است که می‌تواند نظارت بر فعالیت‌های ایران را تشدید کند تا برای آمریکا ثابت شود که ایران، سطح غنی‌سازی خود را از حد مشخص‌شده در توافق احتمالی آینده بالاتر نخواهد برد. این پیشنهاد مورد استقبال ایران نیز قرار گرفته است، چون ما به صنعت بومی هسته‌ای خودمان مطمئن هستیم و حاضریم در قبال دریافت هزینه مناسب، دستاوردهای خودمان را در اختیار کشورهای عربی بگذاریم.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره پیشنهاد دوم عمانی‌ها به طرف ایرانی به دیده بان ایران گفت: عمانی‌ها به ما گفته‌اند که شما فعلا برای شش ماه غنی‌سازی را متوقف کنید و بعد مجددا این کار را انجام دهید. البته ایران هنوز پیشنهاد دوم طرف‌های عمانی را قبول نکرده است، چون براساس تجربه‌های قبلی، احتمال زیاده‌خواهی‌های بیشتر از سوی طرف مقابل وجود دارد. به طور مثال، ما یک‌بار در برجام قبول کردیم که نظارت‌های استثنایی بر تاسیسات هسته‌ای ایران اعمال شود، ولی بعد از آن آمریکایی‌ها بازهم فشارهای خود را افزایش دادند. بنابراین بعید است ایران این پیشنهاد را قبول کند، اما هرچه مذاکرات طولانی‌تر شود، حتما راه‌حل‌های میانی بیشتری از سوی میانجی‌ها پیشنهاد خواهد شد.
وی با بیان این که ایران، ترسی از تشدید نظارت‌های بین‌المللی بر فعالیت‌های هسته‌ای خود ندارد، گفت: همه دنیا می‌دانند که ایران توانایی ساخت سلاح هسته‌ای را دارد، اما چون قصدی برای انجام این کار در کشورمان وجود ندارد، به سمت تولید بمب اتم نمی‌رویم. ما یک صنعت هسته‌ای بومی داریم و مشکلی هم با نظارت سازمان‌های بین‌المللی نداریم، به شرطی که در صورت تشدید نظارت‌ها، امتیازات لازم را به دست بیاوریم، یعنی تحریم‌های وضع‌شده علیه ایران رفع شود و پول‌های بلوکه‌شده کشورمان نیز برگردد. بنابراین ما حتی نظارت فراتر از NPT را می‌پذیریم، به این شرط که آمریکا تحریم‌ها را بردارد و بتوانیم تا سقف مشخصی در داخل کشور غنی‌سازی کنیم.
بخشایش اردستانی با اشاره به تداوم تهدیدات مقامات رژیم اسرائیل درباره حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران، گفت: اولا رژیم صهیونیستی نمی‌تواند چنین حمله‌ای را بدون اجازه آمریکا انجام دهد و در شرایطی که مذاکرات در جریان است، ایالات متحده چنین اجازه‌ای به رژیم صهیونیستی نخواهد داد. ثانیا اگر احیانا اسرائیل به ایران حمله کند، تاسیسات هسته‌ای دیمونا در سرزمین‌های اشغالی در معرض تهدید قرار می‌گیرد. ثالثا عملیات‌های وعده صادق ۱ و ۲ به اسرائیل ثابت کرد که ایران مانند کشورهای عربی نیست، بلکه کشوری پراقتدار است که نمی‌توان بدون تبعات به آن حمله کرد.
نماینده اردستان در مجلس ادامه داد: همین حالا حوثی‌ها می‌توانند به‌راحتی موشک‌های خود را از سپر دفاعی اسرائیل عبور دهند و طی هفته‌های اخیر، بارها فرودگاه بن‌گوریون را هدف قرار داده‌اند، بنابراین اسرائیلی‌ها می‌دانند که در سرزمینی کوچک قرار گرفته‌اند و توانایی ایستادن در برابر صدها یا هزاران موشک ایرانی را که در صورت حمله به تاسیسات هسته‌ای ما، روانه سرزمین‌های اشغالی خواهند شد، ندارند. در مجموع به نفع اسرائیل است که ایران و آمریکا باهم به توافق و سپس به تفاهم برسند، تا ایران و اسرائیل نیز رابطه آرام‌تری را با یکدیگر تجربه کنند.
غنی‌سازی صفر در ایران، از ذهن نتانیاهو بر زبان ترامپ جاری شد
عضو کمیسیون امینت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به دیده بان ایران: با وجود این که رابطه خصمانه‌ای بین ایران و رژیم صهیونیستی وجود دارد، اما حمله کردن این رژیم به خاک کشورمان بعید است، ولی طبیعت صهیونیست‌ها، ترور و خرابکاری است. در همین موضوع هسته‌ای، ترورها و خرابکاری‌های انجام‌شده توسط اسرائیل باعث تاخیر در برنامه هسته‌ای ایران شد، اما به هر حال ما پیشرفت خودمان را متوقف نکردیم و اکنون به جایی رسیده‌ایم که همین حالا به اندازه ساخت چند بمب اتم، اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد داریم. ۳۰۰ کیلو اورانیوم ذخیره شده ایران به اندازه ۱۰ بمب اتم است و در صورت ادامه تهدید اسرائیل می‌توانیم سطح غنی‌سازی را بالاتر هم ببریم.
وی در پایان تصریح کرد: فشار لابی‌های اسرائیلی بر سیاستمداران آمریکایی نیز از دیگر اقداماتی است که اسرائیلی‌ها همواره علیه ایران انجام داده‌اند و اکنون هم برای سنگ انداختن بر سر راه توافق احتمالی دنبال می‌کنند. در همین مذاکرات کنونی شاهد آن بودیم که تا پایان دور سوم گفت‌وگوها، ترامپ حاضر بود غنی‌سازی توسط ایران را بپذیرد، اما بعد از آن، واژه‌های ذهن نتانیاهو بر زبان ترامپ جاری شد و او تاکید کرد که غنی‌سازی باید صفر باشد. البته در نهایت، این آمریکا است که از خواسته خود کوتاه خواهد آمد و ایران خطوط قرمزش را کنار نمی‌گذارد.
منبع: دیدبان ایران
