ایلنا گزارش میدهد؛
بحران بیسابقه آب در چهارمحال و بختیاری؛ «سرزمین آبها» در آستانه ورشکستگی آبی
وضعیت کنونی چهارمحال و بختیاری فراتر از یک مشکل منطقهای است. نجات «بام ایران» از این وضعیت، علاوه بر اقدامات فوری، نیازمند یک عزم ملی، بازنگری اساسی در سیاستهای کلان آبی و اتخاذ رویکردی مشارکتی و شفاف با همراهی مردم عنوان شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، استان چهارمحال و بختیاری که روزگاری به «سرزمین آبها» مشهور بود، در پی خشکسالی شدید و چندساله، در آستانه یک بحران زیستمحیطی و انسانی بیسابقه قرار گرفته است. بیش از ۹۰ درصد مساحت استان درگیر خشکسالی است.
تداوم بیش از یک دهه خشکسالی، کاهش منابع آبی و تغییرات شدید اقلیمی زنگ خطر جدی برای کشاورزی، منابع آب و معیشت مردم این استان به صدا درآورده است.
۸۵ درصد آب شرب استان وابسته به منابع زیرزمینی است و در حال حاضر ۲۱ شهر و حدود ۴۰۰ روستای تحت پوشش استان با تنش آبی شدید دست و پنجه نرم میکنند.
همچنین پدیده فرونشست زمین در چهارمحال و بختیاری دشتهای شهرکرد، سفیددشت، بروجن و خانمیرزا را درگیر کرده و ۱۰ دشت از ۱۱ دشت استان در شرایط ممنوعه بحرانی قرار دارند.
خشکسالی با بارشهای اخیر جبران نشد
مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری در گفت و گو با خبرنگار ایلنا اظهار داشت: بهرغم بارش برف و باران در روزهای اخیر، این بارشها نتوانستهاند وضعیت خشکسالی طولانی مدت را جبران کنند و باتوجه به تغییر اقلیم رخ داده در هر ماه شاهد افزایش یک درجهای دما نسبت به میانگین بلندمدت هستیم.
معصومه نوروزی با اشاره به کاهش ۵۰ درصدی بارش ها نسبت به میانگین بلندمدت بیان کرد:چهارمحال و بختیاری پس از کهگیلویه و بویراحمد، گیلان و مازندران، رتبه چهارم کمبود بارش در کشور را به خود اختصاص داده است.
وی یکی از پیامدهای تغییر اقلیم در استان را تغییر رژیم بارش از برف به باران عنوان کرد و گفت: این موضوع باعث شده بارش برف در استان قالب نباشد و شاهد ذوب زودهنگام برفها و کاهش ماندگاری یخچالهای طبیعی در مناطق کوهستانی باشیم.
نوروزی تصریح کرد: افزایش دما سبب شده بخش عمدهای از بارشها از برف به باران تبدیل شود و همین امر موجب شده چهارمحال و بختیاری با افت و کاهش سطح آبهای زیرزمینی در استان روبرو شود و بسیاری از دشتهای استان حالت بحرانی پیدا کنند.
وضعیت منابع آبی در چهارمحال و بختیاری بحرانی است
مدیر مطالعات آب شرکت آب منطقهای چهارمحال و بختیاری به خبرنگار ایلنا گفت: چهارمحال و بختیاری سرچشمه سه رودخانه مهم کشور شامل کارون ، زایندهرود و بخشی از دز است و در گذشته حدود ۱۱ میلیارد مترمکعب آب تولید میکرد، اما این میزان اکنون به نصف کاهش یافته است.
سید هاشم فاطمی افزود: این استان زمانی منبع اصلی تولید آب کشور بود، امروز بهعنوان نخستین استان دارای تنش آبی شناخته میشود؛ بهگونهای که از ۴۳ شهر استان، ۲۳ شهر و از ۷۲۰ روستا، ۳۳۶ روستا دچار تنش آبی هستند و ۱۵۲ روستا نیز با تانکر سیار آبرسانی میشوند.
وی گفت: ۸۵ درصد جمعیت استان از طریق چاههای زیرزمینی تأمین آب میشوند که در زمان حاضر از ۵۱۹ حلقه چاه فعال، ۵۲ حلقه چاه در سال جاری خشک شده است.
فاطمی با اشاره به تصمیمات نادرست سالهای گذشته در زمینه مدیریت منابع آب چهارمحال و بختیاری بیان کرد: برخی سیاستگذاران بدون آیندهنگری و بر پایه تصور تداوم بارشها، برای پایداری آب شرب استان برنامهریزی نکردند و اکنون چهارمحال و بختیاری با کمبود شدید منابع آبی مواجه است.
وی با اشاره به بحران آب در چهارمحال و بختیاری هشدار داد: این وضعیت تهدیدی برای امنیت آبی و غذایی بخش بزرگی از کشور محسوب میشود و نجات «بام ایران» از این شرایط، نیازمند عزمی ملی، مدیریتی جهادی و خردمندانه است.
مقابله با خشکسالی نیازمند «برنامهای جامع، هوشمند و فرهنگی» است
رئیس بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری در گفت و گو با خبرنگار ایلنا بیان کرد: خشکسالی مزمن، کاهش شدید بارشها، افزایش دما، فرونشست زمین و تبدیل زمینهای کشاورزی به کانونهای گردوغبار از جمله پیامد های قرار گرفتن این استان در «مرحله ابتدایی تغییر اقلیم» است.
سید نعیم امامی افزود: فعالیتهای انسانی از جمله سوزاندن سوختهای فسیلی و افزایش گازهای گلخانهای، علت اصلی این پدیده در سطح جهان است.
وی بیان کرد: چهارمحال و بختیاری با چالشی جدی مواجه است و برای مقابله، نیازمند یک برنامه جامع و اساسی مقابله با خشکسالی مبتنی بر واقعیتهای استان است و استفاده از سامانههای هوشمند و سنجش از راه دور و نهادینه کردن فرهنگ مقابله با خشکسالی در تمام بخشها ضروری است.
رئیس بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: میانگین بارش چهارمحال و بختیاری بسیار پایین آمده است و این استان که یک روز در گذشته جزو پر بارش ترینها بود امروزه از لحاظ بارشی وضعیت حادی دارد.
امامی هشدار داد: اگر مدیریت بهینهای بر منابع آبی اعمال نشود، استان در آینده با بحرانهای بسیار بزرگتری مواجه خواهد شد.
