افزایش نجومی قیمت دوگانه‌سوزها/ مردم در دوراهی خرید یا تبدیل رایگان CNG + قیمت‌های جدید

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ در روز‌های گذشته قیمت خودرو‌های دوگانه‌سوز در بازار جهش محسوسی را تجربه کرده است؛ افزایشی که به گفته فعالان بازار، بیش از آنکه پشتوانه واقعی داشته باشد، ناشی از فضای هیجانی و نگرانی‌های عمومی پس از اعلام سیاست جدید بنزینی است.

در حالی که دولت تأکید می‌کند نرخ سوم بنزین برای مدیریت قاچاق و نظم‌بخشی به مصرف ضروری بوده، رفتار مصرف‌کنندگان نشان می‌دهد که نگرانی از عبور مصرف ماهانه از سقف سهمیه، یکی از محرک‌های اصلی افزایش تقاضا برای خودرو‌های دوگانه‌سوز است. با توجه به آخرین داده‌های اعلام‌شده، مصرف روزانه بنزین کشور حدود ۱۳۰ میلیون لیتر است. این رقم نشان می‌دهد که مجموع مصرف ماهانه کشور به حدود ۳.۹ میلیارد لیتر می‌رسد. اگر این عدد را بر تعداد خودرو‌های سواری کشور (حدود ۱۸ تا ۲۲ میلیون دستگاه) تقسیم کنیم، میانگین مصرف ماهانه هر خودرو بین ۱۷۷ تا ۲۱۶ لیتر به‌دست می‌آید.

به‌این‌ترتیب، سهمیه ۱۶۰ لیتری ماهانه (۶۰ + ۱۰۰ لیتر) برای بخش زیادی از کاربران شهری کافی است، اما بخش بزرگی از مالکان خودرو به‌طور طبیعی از سقف سهمیه عبور می‌کنند و ناچار به استفاده از بنزین ۵ هزار تومانی خواهند شد. همین مسئله یکی از دلایل اصلی جهش تقاضا برای خودرو‌های دوگانه‌سوز و التهاب فعلی بازار است.

این یعنی سهمیه ۱۶۰ لیتری ماهانه (۶۰ + ۱۰۰ لیتر) برای طیف قابل‌توجهی از دارندگان خودرو‌های پرمصرف یا کاربرانی که تردد بین‌شهری دارند، کافی نیست و مصرف آنها وارد محدوده بنزین آزاد خواهد شد. همین برداشت عمومی که «بخش قابل توجهی از مصرف ناگزیر وارد نرخ سوم خواهد شد»، یکی از عوامل افزایش تقاضا و در نهایت جهش قیمت خودرو‌های دوگانه‌سوز بوده است.

در بازار آزاد، قیمت خودرو‌های دوگانه سوز ایران خودرو و سایپا طی روز‌های اخیر جهش شدید داشته است؛ از جمله:

• سمند سورن دوگانه مخزن کوچک، دریچه سیمی: با ۴۸ میلیون تومان افزایش، ۱ میلیارد و ۱۱۸ میلیون تومان.
  
  
• سمند سورن دوگانه مخزن بزرگ، دریچه برقی: با ۶۶ میلیون تومان رشد، ۱ میلیارد و ۱۲۵ میلیون تومان.
  
  
• سمند سورن دوگانه مخزن بزرگ، دریچه سیمی: با ۶۰ میلیون تومان افزایش، ۱ میلیارد و ۱۸۰ میلیون تومان.
  
  
•  ساینا GX دوگانه‌سوز با رشد ۲۰ میلیون تومانی در بازار با قیمت ۷۹۰ میلیون تومان معامله می‌شود.

رشد سریع این قیمت‌ها نشانه آن است که تقاضای بازار برای خودرو‌های دوگانه‌سوز و کم‌مصرف جهش کرده است؛ تقاضایی که به گفته کارشناسان، بیشتر جنبه هیجانی دارد تا واقعی.

در همین حال، اظهارات رسمی از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران نیز بُعد دیگری به موضوع داده است. پیش‌تر عظیمی‌فر مدیرعامل این شرکت، اعلام کرده بود که خودرو‌های شخصی مدل ۱۳۹۴ به بعد می‌توانند به‌طور رایگان به سیستم CNG مجهز شوند؛ به این معنا که هزینه مخزن، تجهیزات، نصب و فرآیند تبدیل، بدون دریافت وجه از مالکان انجام خواهد شد. طرحی که اگر مطابق برنامه اجرا شود، می‌تواند بخشی از تقاضای غیرواقعی برای خرید خودرو‌های دوگانه‌سوز در بازار آزاد را کاهش دهد، زیرا مالکان خودرو‌های بنزینی قادر خواهند بود با هزینه صفر به این سیستم دسترسی پیدا کنند.

با این حال، بازار خودرو همچنان در وضعیت آشفتگی قرار دارد. افزایش قیمت‌های ناگهانی بار دیگر موجی از انتقادات را روانه وزارت صنعت و خودروسازان کرده است؛ بازاری که سال‌هاست به دلیل نبود نظارت مؤثر، با کوچک‌ترین خبر یا تصمیمی دچار نوسان می‌شود و به تعبیری «چنان رها شده که با یک عطسه، قیمت‌ها تغییر می‌کند». فعالان بازار معتقدند خودروسازان وظیفه دارند به جای افزایش‌های مقطعی قیمت، تولید هدفمند خودرو‌های کم‌مصرف و دوگانه‌سوز را افزایش دهند و با شفاف‌سازی در عرضه و ایجاد سازوکار‌های پایدار در فروش، به کاهش شکاف میان قیمت کارخانه و بازار کمک کنند.

بخش مهمی از افزایش قیمت اخیر موقتی و ناشی از التهاب اولیه است. سابقه تغییرات سیاستی مشابه نشان می‌دهد که با فروکش کردن هیجان و روشن‌تر شدن ابعاد تصمیم، بازار روند تعادلی به خود می‌گیرد. در صورتی که طرح تبدیل رایگان خودرو‌ها به CNG به‌طور گسترده اجرا شود و هم‌زمان عرضه خودرو‌های گازسوز یا کم‌مصرف افزایش یابد، انتظار می‌رود قیمت خودرو‌های دوگانه‌سوز نیز در هفته‌های آینده به سمت ثبات حرکت کند.