پاشینیان و رؤسای جمهور سابق ارمنستان؛ جدال بر سر قره‌باغ
پاشینیان با تأکید بر اینکه روند مذاکرات قره‌باغ همواره درباره بازگشت این منطقه به جمهوری آذربایجان بوده است، با انتقاد شدید رؤسای جمهور سابق ارمنستان و اتهام «تحریف روند مذاکرات» مواجه شد.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان، در صفحه فیس‌بوک خود نوشت که روند مذاکرات قره‌باغ از سال 1994، یعنی پس از برقراری آتش‌بس، درباره بازگشت این منطقه به جمهوری آذربایجان بوده است.
پاشینیان که 6 سال است سمت نخست‌وزیری ارمنستان را بر عهده دارد، در یک و نیم سال گذشته به‌صراحت در این باره صحبت کرده است. پیش از این، او در پراگ «تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان» را به رسمیت شناخته و سپس به‌صراحت اعلام کرده بود که «86 هزار و 600 کیلومترمربع خاک آذربایجان شامل قره‌باغ کوهستانی نیز می‌شود».
امروز پاشینیان دوباره با تأکید بر اینکه «قره‌باغ کوهستانی نمی‌توانست خارج از آذربایجان باشد»، گفت: «بحث‌ها درباره محتوای دیگر برای مذاکرات، تنها برای حل مسائل سیاسی داخلی در ارمنستان مطرح می‌شد.»
«آرتور خاچاطریان» نماینده فراکسیون مخالف «هایستان» در پارلمان ارمنستان، معتقد است: «نیکول پاشینیان به‌طور عمدی روند مذاکرات را تحریف می‌کند و می‌داند که حداقل برای مردم، پرونده قره‌باغ بسته نشده و به همین دلیل سعی دارد مردم را متقاعد کند که او مقصر نیست. هر گزینه‌ای که مورد بحث قرار گرفته و روی میز بوده است، از ژله زنوودسک در سال 1991 گرفته، بسیار بهتر از وضعیت فعلی بوده است. پاشینیان باید این را بپذیرد. او می‌داند که در قره‌باغ، پاکسازی قومی رخ داده است. پاکسازی قومی یکی از انواع نسل‌کشی است. در آنجا نسل‌کشی رخ داده و او به‌عنوان رئیس دولت ارمنستان وظیفه داشت که از آن جلوگیری کند، اما او هیچ اقدامی انجام نداده و بنابراین، باید به خاطر بی‌عملی خود پاسخگو باشد.»
در دومین سال نخست‌وزیری پاشینیان، جمهوری آذربایجان جنگ 44 روزه را آغاز کرد و در سپتامبر سال گذشته و پس از دومین حمله گسترده به قره‌باغ، ارمنی‌های قره‌باغ مجبور به ترک خانه‌های خود شدند و این منطقه به‌طور کامل به جمهوری آذربایجان واگذار شد.
پاشینیان امروز در پست فیس‌بوک خود نوشته که در این سال‌ها تنها یک اشتباه مرتکب شده است: او در سال 2018 با محتوای مذاکرات آشنا شد، اما میهن‌پرستی به او اجازه نداد که ابتدا با خود و سپس با مردم بپذیرد که قره‌باغ کوهستانی نمی‌تواند خارج از آذربایجان باشد.
«آرتور خاچاطریان» در ادامه گفت: «اگر پاشینیان می‌دانست که وضعیت به‌شدت متشنج و آماده انفجار است و به‌طور مداوم به سخنرانی سرژ سرکیسیان اشاره می‌کرد، چرا با سیاست‌های خود باعث نزدیک شدن جنگ شد؟ او با شعارهایی مانند "قره‌باغ ارمنستان است و تمام" و "جنگ جدید برای سرزمین‌های جدید" و همچنین ساخت نمایشی "سومین جاده جنوبی" باعث نزدیک شدن جنگ شد.»
«لئون زوربیان» نایب‌رئیس «کنگره ملی ارمنستان» (حزب اولین رئیس‌جمهور ارمنستان، لئون ترپتروسیان)، نیز معتقد است که سیاست‌های پاشینیان باعث از دست رفتن قره‌باغ شده است.
او با یادآوری اینکه پاشینیان چند ماه پیش از جنگ 44 روزه اعتراف کرده بود که «میراث مذاکراتی به‌جامانده از پیشینیان خود را رها کرده است»، گفت: «او از هر فرصت و سخنرانی برای تبرئه کردن خود از اتهام نابودی قره‌باغ استفاده می‌کند.»
نخست‌وزیر ارمنستان پس از رسیدن به قدرت، چندین بار موضع خود را در مورد مسئله قره‌باغ تغییر داده است.
او چند ماه پیش از جنگ دوم قره‌باغ حتی از نامزدهای ریاست جمهوری قره‌باغ خواسته بود که «میراث به‌جامانده از رؤسای جمهور سابق ارمنستان» را مورد انتقاد قرار دهند. پس از جنگ دوم قره‌باغ، پاشینیان اعتراف کرد که می‌توانست از جنگ جلوگیری کند، «اگر 7 منطقه را بدون تعیین وضعیت قره‌باغ بازمی‌گرداند»، اما در آن صورت او را خائن می‌نامیدند.
به گفته زوربیان، «پاشینیان به‌خوبی می‌داند که خودش عامل نابودی قره‌باغ است، هرچند در سخنرانی‌های علنی خود سعی دارد مردم را به عکس آن متقاعد کند. خون سربازان کشته شده ما و همچنین از دست رفتن کل قره‌باغ بر گردن اوست. این گناه و مسئولیت تا آخر عمر او را رها نخواهد کرد.»
زوربیان در پاسخ به این سؤال که «چرا نخست‌وزیر پس از به رسمیت شناختن قره‌باغ به‌عنوان بخشی از آذربایجان، به‌طور مرتب تکرار می‌کند که این تنها راه‌حل بود؟» گفت: «او در زندگی خود کار دیگری جز تبرئه کردن خود از این مسئولیت انجام نخواهد داد.»
دفاتر سه رئیس‌جمهور سابق ارمنستان، «لئون ترپتروسیان»، «روبرت کوچاریان» و «سرژ سرکیسیان»، امروز به‌طور هماهنگ اعلام کردند که «نیکول پاشینیان دروغ می‌گوید و روند مذاکرات قره‌باغ را تحریف می‌کند».
ساعاتی پیش، نخست‌وزیر ارمنستان در واکنش به آن‌ها، رؤسای جمهور سابق را به «مناظره زنده» دعوت کرد. او منتظر پاسخ آن‌ها است.
«نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان، در واکنش به سه رئیس‌جمهور سابق این کشور گفت: «رؤسای جمهور سابق می‌گویند که چیزی برای بحث کردن با من ندارند، اما 6 سال است که از راه دور و فاصله ایمن با من بحث می‌کنند.»
«لئون ترپتروسیان»، «روبرت کوچاریان» و «سرژ سرکیسیان» در عمل پیشنهاد پاشینیان برای «مناظره زنده» را رد کردند.
پاشینیان در صفحه فیس‌بوک خود نوشت: «اگر چیزی برای بحث کردن ندارید، پس به بازنشستگی یا دادگاه‌های خود بروید و هر آنچه من می‌گویم را از طریق نمایندگان، آشنایان، اقوام، گاهی با خانه و کاشانه و گاهی با آشنایان خارجی خود، تحریف نکنید؛ و اگر تحریف می‌کنید، بیایید در مقابل چشمان مردم و به‌صورت رو در رو استدلال‌های خود را مطرح کنیم و نه اینکه با زبان دیپلماتیک، چیستان بسازید، با این امید و باور که اکثر مردم این زبان را نمی‌دانند.»
«آرمان موسینیان» سخنگوی «لئون ترپتروسیان» رئیس‌جمهور اول ارمنستان، در واکنش به این اقدام در فیس‌بوک نوشت که برای دولت و جامعه بسیار مفید خواهد بود که نیکول پاشینیان ابتدا با نیکول پاشینیان مناظره کند و با تأکید بر اینکه «در نتیجه، مطمئن هستم که هر دو طرف مناظره به‌درستی ثابت خواهند کرد که طرف مقابل دروغ‌گو است»، گفت: «مناظره نیکول پاشینیان با نیکول پاشینیان نه‌تنها در مورد مسئله قره‌باغ، بلکه در مورد هر موضوع دیگری که برای جامعه مهم است، بسیار مفید خواهد بود.»
«باقرات میکویان» رئیس دفتر «روبرت کوچاریان» رئیس‌جمهور دوم ارمنستان، نیز گفت که «برای مناظره باید موضوعی بحث‌برانگیز وجود داشته باشد. در حالی که واگذاری قره‌باغ و مناطق تحت حاکمیت ارمنستان، دستاورد شخصی نخست‌وزیر فعلی است و این یک واقعیت تاریخی غیرقابل‌انکار و برای همه افراد عاقل آشکار است».
میکویان در فیس‌بوک نوشت: «در سال‌های 2018 تا 2024، یک نفر در ارمنستان قدرت کامل را در اختیار داشته و آن یک نفر مسئولیت همه اتفاقات را بر عهده دارد. یک نفر اعلام کرده است که از موضع خود مذاکره می‌کند و هر چه لازم باشد را مطرح می‌کند و آن یک نفر نخست‌وزیر فعلی است. طبیعتاً هیچ‌کس در مورد موضوعات جدی با چهره‌های کمدی در تیک‌تاک بحث نخواهد کرد.»
دفتر «سرژ سرکیسیان» رئیس‌جمهور سوم ارمنستان، نیز اعلام کرد که «بحث در مورد چیزهای آشکار بی‌معنی است، به‌ویژه که هم پیش از کودتا و هم پس از آن، هزاران بار به‌طور علنی و با جزئیات درباره روند مذاکرات برای حل‌وفصل جنگ قره‌باغ صحبت شده است.»
دفتر سرکیسیان با بیان اینکه «دولت ارمنستان همه کار را برای شکست روند مذاکرات انجام داده است»، به پاشینیان توصیه کرد که با رؤسای جمهور کشورهای میانجی (روسیه، آمریکا و فرانسه) که در سال‌های 2009 تا 2013 پنج بار درباره قالب مذاکرات و اصولی که باید مسئله قره‌باغ بر اساس آن‌ها حل‌وفصل شود، صحبت کرده‌اند، مناظره کند.
به نظر می‌رسد که پاشینیان با دعوت رؤسای جمهور سابق ارمنستان به «مناظره زنده»، به دنبال مقابله با انتقادات آن‌ها و توجیه سیاست‌های خود در مورد قره‌باغ است؛ اما با توجه به مخالفت رؤسای جمهور سابق با این پیشنهاد، به نظر نمی‌رسد که این مناظره برگزار شود.
انتهای پیام/
